Του Δρ. Συνταγματικού Δικαίου Δημήτρη Μπελαντήπρ. μέλους της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ
Εισήγηση στην παρουσίαση του βιβλίου που έγινε στο Δήμο Αγίας Παρασκευής Αττικής
Το βιβλίο του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου  αποτελεί άλλον  ένα κρίκο στην προσπάθεια του συγγραφέα και ορισμένων αξιόλογων ανθρώπων και πρωτοβουλιών, δυστυχώς  όχι αρκετών, ακόμη τουλάχιστον , να ενεργοποιήσουν  το κοινωνικό ενδιαφέρον απέναντι στην συγκροτημένη  εδώ και πολύ καιρό  προσπάθεια  από τα διεθνή  δυτικά ιμπεριαλιστικά  κέντρα, και ιδίως την Βρετανία και τις ΗΠΑ, να καταργήσουν την Κυπριακή Δημοκρατία και να εγκαταστήσουν στην θέση της ένα κράτος-προτεκτοράτο  και ουσιαστικά μη κράτος. Θα επιμείνω, λόγω και της ιδιότητάς μου ως νομικού, που ασχολείται  μακροχρόνια με το συνταγματικό δίκαιο,  να επισημάνω και να υπενθυμίσω ορισμένες σταθερές και, εξ όσων γνωρίζω,  αδιαμφισβήτητες αρχές της δημοκρατικής κρατικής κυριαρχίας και του ανεξάρτητου δημοκρατικού  κράτους ως υπόστασης. Θεωρώ ότι ο ΔΚ, αν και μη επαγγελματίας νομικός, έχει πολύ ορθά επιμείνει σε αυτές  τα αναμφισβήτητες και σχεδόν αυτονόητες   προϋποθέσεις:

2 Δεν υφίσταται σε καμία περίπτωση  ένα ανεξάρτητο και δημοκρατικό κράτος, ακόμη και ένα ομοσπονδιακό κράτος, αν η κρατική βούληση στα όργανά του δεν διαπιστώνεται  με όχημα την αρχή της πλειοψηφίας .  Είναι δυνατόν σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα μια οποιαδήποτε μειοψηφία να έχει δικαίωμα  βέτο ; Αυτό το κράτος θα παραλύσει αργά ή γρήγορα, θα φθαρεί σε μη βίαιες και τελικά και σε βίαιες διαμάχες μεταξύ πλειοψηφίας και μειοψηφίας και, στο τέλος,  θα καταλυθεί.   Ακόμη και σε ένα ομοσπονδιακό κράτος που λειτουργεί εύνομα και αποτελεσματικά  δεν είναι δυνατόν , πέρα από  αμιγώς περιφερειακά  ζητήματα, να δοθεί η εξουσία σε μια μειοψηφία να ανασχέτει τη ν πλειοψηφία.  Σκεφθείτε μια Γερμανία όπου η Βαυαρία ή η Σαξονία θα σταματούσε την ομοσπονδιακή  λειτουργία θέτοντας βέτο σε πλειοψηφικά ειλημμένες αποφάσεις της Μπούντεσταγκ, όπως λ.χ. ο ομοσπονδιακός προυπολογισμός ή η λήψη απόφασης για αποστολή γερμανικού στρατού στο εξωτερικό . Στο ν πληθυσμό  της Κυπριακής Δημοκρατίας  υπολογίζονται  βέβαια και πολίτες που είναι Τουρκοκύπριοι, αλλά είναι ένα μεγάλο ζήτημα αν αυτό πρέπει να συμπεριλάβει και πληθυσμούς σε κατειλημμένα στρατιωτικά τμήματα της ΚΔ, που αυτήν την στιγμή  δεν ανήκουν και πιθανότατα, κατά ένα μέρος,  δεν  θέλουν να ανήκουν στην ΚΔ, όπως αυτή  είναι διαμορφωμένη ιστορικά.

3 Το παραπάνω δεν αναιρεί ότι μια εθνική μειονότητα  σε ένα  κράτος, είτε ομοσπονδιακό είτε  ενιαίο,   έχει και πρέπει να έχει πολιτιστικά, θρησκευτικά η άλλα  δικαιώματα που συνδέονται με τον σεβασμό της αξίας των μελών της και με μορφές αυτοπροσδιορισμού που δεν απειλούν την ενιαία κρατική υπόσταση. Όμως, είναι ριζικά άλλο πράγμα  ο σεβασμός των μειονοτικών δικαιωμάτων και άλλο η αναγωγή της μειονότητας σε δύναμη που μπλοκάρει την  δημοκρατική συνταγματική λειτουργία. Πόσο μάλλον που , όπως δείχνει και η  διεθνής εμπειρία, η ανασχετική λειτουργία μιας μειονότητας συνήθως δεν προωθεί τα δικά της  γνήσια συμφέροντα αλλά  τα συμφέροντα τν ισχυρών διεθνών δυνάμεων που την χειραγωγούν.  Δεν πρέπει να συγχέουμε την υπεράσπιση των όποιων μειονοτικών δικαιωμάτων  με την μετατροπή μιας μειοψηφίας σε κατ’ ουσίαν πλειοψηφία, στα πλαίσια του σχηματισμού της ενιαίας κρατικής βούλησης. Και την μετατροπή έτσι της μειονότητας σε παράγοντα κατάλυσης του κράτους ( ας θυμηθούμε εδώ το περίφημο παράδειγμα των Σουδητών στην Τσεχοσλοβακία του Μεσοπολέμου αλλά και την υποδαυλιζόμενη  από τους Βρετανούς τουρκοκυπριακή  μειονότητα μετά το 1960- χωρίς να αγνοούμε και σοβαρές ευθύνες της ελληνοκυπριακής πλευράς )

4 Το κρίσιμο ζήτημα των «εγγυήσεων» και του κρατικού μονοπωλίου βίας. Όπως γνωρίζουμε κοινωνιολογικά από το έργο του Μαξ Βέμπερ και νομικά ιδίως από το έργο του Ρούντολφ Γερινγκ και του Βάλτερ Γέλλινεκ, δεν υφίσταται  κράτος κυρίαρχο, αν δεν έχει την υλική ισχύ, την δυνατότητα υλικής βίας και καταναγκασμού, για να επιβάλει σε μια επικράτεια την θέλησή του. Πιο ειδικά διατυπωμένο, αν δεν έχει το μονοπώλιο άσκησης   νόμιμης βίας. Σε μια εποχή όπου μεγάλες και άλλοτε κραταιές κρατικές υποστάσεις  διαλύονται ( π.χ. Ιράκ, Γιουγκοσλαβία) ή γίνονται κάτι σαν το Φαρ Ουέστ (Συρία, Λιβύη, αραβικές χώρες κα) , η αντίστιξη αυτή μεταξύ υλικής βάσης και συνεπειών από την απουσία της   δείχνει πολύ δραματικά την σημασία του κρατικού μονοπωλίου  νόμιμης βίας. Το μόρφωμα που πιθανόν θα προκύψει από  την Διάσκεψη της Γενεύης δεν θα έχει δυνάμεις ασφαλείας όχι από έναν αναρχικού τύπου πασιφισμό, όπως εύστοχα παρατηρεί ο συγγραφέας, αλλά επειδή ακριβώς πρέπει να είναι κάτι πολύ λιγότερο από υπαρκτή κρατική  υπόσταση. Θα έχει μια αορίστως προσδιοριζόμενη ομοσπονδιακή αστυνομία και θα υπόκειται σε μια «Διεθνή Αστυνομία»    Πρέπει να είναι ένα μόρφωμα  υποκείμενο χωρίς δυνατότητα αντίστασης  σε πιθανές επεμβάσεις εγγυητριών ή άλλων δυνάμεων  ( και ας θυμηθούμε εδώ ότι η Κύπρος γνώρισε το 1974 την στρατιωτική επέμβαση της μιας εγγυήτριας δύναμης και  την πολιτική επέμβαση μιας άλλης , με την τρίτη, όπως και τις ΗΠΑ,  να χειραγωγούν την όλη εξέλιξη). Πρέπει, ακόμη, να είναι υποκείμενο στην στρατιωτική επέμβαση της Τουρκίας, της οποίας τα στρατεύματα, σε αντίθεση με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ, δεν θα αποχωρήσουν «αμέσως» και πιθανότατα δεν θα αποχωρήσουν ποτέ.

5 Ένα επόμενο ζήτημα είναι το ζήτημα της νομικής  ισχύος της Ζυρίχης και συνολικά των Συνθηκών του 55 και του 59. Σωστά ο ΔΚ διαφοροποιεί μεταξύ της ισχύος τους ως γεγονότος θεμελιωτικού του κράτους της ΚΔ  και της ισχύος τους ως γεγονότος αντικείμενου  στις γενικές  αρχές  του διεθνούς δικαίου. Και ναι μεν η Ζυρίχη αποτέλεσε κρίσιμο παράγοντα διαμόρφωσης του αρχικού Συντάγματος της ΚΔ, όμως, μετά το 1974 , από όσο γνωρίζω, με βάση την κατάσταση που διαμορφώθηκε, υπήρξαν…

Η συνέχεια του άρθρου στο ιστολόγιο του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου