Marco
Teruggi

Αυτή
τη στιγμή, η βενεζουελανή δεξιά θα έπρεπε, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της, να
βρισκόταν σε ένα τελείως διαφορετικό συσχετισμό δυνάμεων: θα έπρεπε είτε να είχε
εγκατασταθεί στο προεδρικό μέγαρο της Μιραφλόρες είτε να ετοίμαζε την πλήρη
εγκατάσταση μιας παράλληλης κυβέρνησης συνοδευομένη από αυξημένες μαζικές
διαδηλώσεις και αστική βία, ακόμη και στρατιωτική. 

Ξεκινώντας τη βία που
άφησε 130 νεκρούς, είχε κάνει στοίχημα για όλα ή τίποτα, για τώρα ή
ποτέ! Και να που ξαναβρίσκεται να αλληλοσπαράζεται για τον δρόμο που
πρέπει να ακολουθήσει για  να προσπαθήσει να
επιβιώνει και να ξαναγεννηθεί στις κάλπες μετά από αυτές τις 100 ήμερες έξαψης. Αυτή
η σφαγή, η οποία παράξενα αποδίδεται στον πρόεδρο Μαδούρο από τα μέσα μαζικής
ενημέρωσης (1) θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί: έφτανε να παραμείνει στο
δημοκρατικό πεδίο και στο εκλογικό ημερολόγιο.

Τι
συνέβη σε αυτή τη δεξιά; Αυτό που της συμβαίνει συνήθως: μια λάθος ανάλυση.
 Υπερεκτίμηση των ιδίων δυνάμεων της, υποτίμηση των τσαβιστών, εσφαλμένη
ανάγνωση της διάθεσης του πληθυσμού, λάθος υπολογισμοί των στοιχείων του πεδίου
της μάχης για να νικήσει … και στις μάχες, αν και οι ευθύνες είναι
συλλογικές, μερικές είναι πιο σημαντικές από άλλες: συγκεκριμένα εκείνες των
στρατηγών – όπως μας το εξήγησε τόσο καλά ο Marc Bloch στο βιβλίο του «Η Παράξενη
Ήττα». Διότι αυτή η ήττα, σίγουρα τακτική σε ένα πλαίσιο μακροπρόθεσμης
ανισορροπίας, είναι μια βέβαιη ήττα. Αυτό συνεπάγεται αλλαγές, λογοδοσίες,
αποσυνθέσεις και επανατοποθέτησεις.

Ας
αναρωτηθούμε για τα λάθη εκτίμησης που οδήγησαν στην αποτυχία της ανάληψης της
εξουσίας μέσω της βίας. Υπάρχει ένας συνδυασμός πολλών
στοιχείων. Πρώτα η κοινωνιολογία των ηγετών. Η διοίκηση του κινήματος
παραμένει στα χέρια μιας ολιγαρχίας μιας μέσης-υψηλής τάξης (15% του πληθυσμού)
με ένα συγκεκριμένο φανταστικό: μια πραγματική «πολιτική φούσκα».  Θα ήταν
λάθος να πούμε ότι δεν κέρδισε χώρο στους λαϊκούς κύκλους, αλλά αυτό εξακολουθεί
να είναι πολύ οριακό. Σ’ αυτή τη πρώτη παρατήρηση προστίθεται μια δεύτερη,
η οποία είναι καθοριστική για να κατανοήσουμε την αποτυχία της στρατηγικής: ένα
μέρος των ηγετών, είτε είναι Βενεζουελάνοι είτε Αμερικανοί ζουν στο
εξωτερικό, ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Οι αναλύσεις
τους που απορρέουν από αυτή την κοινωνιολογική και γεωγραφική απόσταση,
βρέθηκαν να ενισχύονται από την επίδραση της αυθυποβολής του δυνατού σημείου
τους: τα κοινωνικά δίκτυα. Θεώρησαν ότι η δυναμική που αναπτύχθηκε σε αυτά
εξέφρασε πραγματικά τη διάθεση της πλειοψηφίας του πληθυσμού. Πίστευαν
ακράδαντα ότι οι επενδύσεις εκατομμυρίων στους λογαριασμούς του Facebook,
Instagram, Twitter θα είχαν απτά αποτελέσματα, και ότι ο ριζοσπαστισμός που ξεφραζόταν
εκεί ήταν εκείνος της πλειοψηφίας του πληθυσμού.

Ως
εκ τούτου, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση ήταν στα πρόθυρα της
πτώσης, ότι φύσαγε ούριος άνεμος, ότι η λαϊκή υποστήριξη στη κυβέρνηση είχε
μειωθεί στο ελάχιστο, ότι οι δυσαρεστημένες λαϊκές μάζες θα ακολουθούν τις
οδηγίες τους για να ρίξούν το «καθεστώς», και ότι «τέλος, είχαν συγκεντρώσει
την απαιτούμενη ορμή για να αναπτυχθούν σε κάθετη δύναμη στην
κοινωνία. Παρεμπιπτόντως, όλα αυτά δεν έγιναν χωρίς επιδράσεις σε
μειονοτικές φράξιες του τσαβισμού οι οποίες, δεδομένου ότι το θεώρησαν ως μια
ακαταμάχητη άνοδο των μαζών, επέλεξαν να αλλάξουν τα πουκάμισα τους. Παράδειγμα,
η Γενική Εισαγγελέας του Έθνους, η οποία εμφανίστηκε πολύ γρήγορα σε διαδηλώσεις
της δεξιάς, ή κάποια μεσαία στελέχη του τσαβισμού· ορισμένες από αυτές τις
ανατροπές της τελευταίας στιγμής δεν συνέβησαν μόνο λόγω της φαινομενικής
δύναμης της αντιπολίτευσης, αλλά από πολιτικό υπολογισμό, ακόμα και για
προλάβουν έρευνες διαφθοράς και να μπορέσουν να το παίξουν σε διεθνές επίπεδο ως
θύματα της «δικτατορίας».

Αλλά
το σημαντικότερο επιχείρημα σε αυτό το πραξικοπηματικό σχέδιο ήταν να δημιουργήσουν
ένα κίνημα ανατροπής στις Μπολιβαριανές Εθνικές Ένοπλες  Δυνάμεις προς το
στρατόπεδο του πραξικοπήματος: δυστυχώς για τη δεξιά, ο Πινοσέτ δεν έφτασε ακόμα
στη Βενεζουέλα!

Το
σχέδιο προέβλεπε ένα τέλος μετά από εκατό ημέρες βίας, με δυνατές στιγμές όπως
η εκλογή του προέδρου «μετάβασης» μέσω πρωτογενών εκλογών στη δεξιά· έτσι το
είχε διακηρύξει ο Ramos Allup (εκείνος ο ίδιος «σοσιαλδημοκρατικός» ηγέτης της αντιπολίτευσης
ο οποίος, καθώς απέτυχε το σχέδιο της χρήσης βίας, συμφώνησε με την ιδέα της
συμμετοχής στις δημοτικές, περιφερειακές και προεδρικές εκλογές του
2018!). 

Εν
μέσω όλων αυτών, η εκλογή της Εθνικής Συντακτικής Συνέλευσης στις 30 Ιουλίου
αντιπροσώπεψε μια αδιαμφισβήτητη επιτυχία, όπου εκφράστηκαν περισσότερα από 8
εκατομμύρια ψηφοφόροι κατά της βίας και υπέρ της δημοκρατικής λύσης που
προτείνει ο τσαβισμός . Παρά την άρνηση της δεξιάς να αναγνωρίζει τα
αποτελέσματα, ο αντίκτυπος ήταν αναμφισβήτητος, όπως αποδεικνύεται από τις επανατοποθετήσεις
και τις αλλαγές της τακτικής που ακολούθησαν.

Τελικά,
τα αποτελέσματα του σχεδίου μάχης δεν έφεραν τα αναμενόμενα: ο τσαβισμός δεν είναι καθόλου
νοκ άουτ και το μάθημα που έδωσε είναι ιστορικό. Οι λαϊκές τάξεις παρατήρησαν
 από μακριά τις προσπάθειες των ηγετών
της αντιπολίτευσης και παρέμειναν μακριά από τη βία αυτής της δεξιάς, παρά τα
στρατεύματα κρούσης της, τις παραστρατιωτικές ομάδες της και την αυξημένη κοινωνική
βάση της, παρέμεινε ανίκανη να αντιστρέψει την πορεία των πραγμάτων. Το να
πάρουν την εξουσία με τη βία ήταν πράγματι αδύνατο με τέτοια δεδομένα. Ο
ένας μετά τον άλλο, οι κυριότεροι ηγέτες της MUD βρέθηκαν υποχρεωμένοι να
αποδεχθούν το πλαίσιο που προβλεπόταν αρχικά από τους θεσμούς: συμμετοχή στις
περιφερειακές, δημοτικές και προεδρικές εκλογές που εποπτεύονται από το Εθνικό
Εκλογικό Συμβούλιο το οποίο οι ίδιοι αυτοί ηγέτες δεν έπαψαν να κατηγορήσουν ως
παράνομο, μη-νομιμοποιημένο και δόλιο! Ακόμη και ο πιο εξτρεμιστής ηγέτης
της δεξιάς, Φρέντι Γκεβάρα, του κόμματος Voluntad Popular (Λαϊκή
Θέληση) παραδέχθηκε ότι «το ζήτημα ήταν οι εκλογές» …

Βέβαια,
μερικοί απ ‘αυτούς αντιστέκονται και δεν έχουν κάνει δηλώσεις: όλα αυτά λόγω εσωτερικών
διαφορών, εκλογικού αποκλεισμού  -τέτοια
είναι η περίπτωση της Μαρίας Corina Machado-, της έκφρασης της απογοήτευσης
μιας απογοητευμένης βάσης (στην οποία είχαν υποσχεθεί μια επικείμενη λύση και η
οποία, μετά από αυτές τις 100 ημέρες πρέπει τώρα να καταπιεί το πικρό χάπι μιας
«εκλογικής λύσης»). Μετά από αυτές τους έντονους μήνες, η δεξιά έκανε μια
αναδιάρθρωση σε τρεις τάσεις που, παρά τις διαφορετικές θέσεις  -από πίστη ή πραγματισμό- έχουν αρκετά θολό
περίγραμμα:

1 –
Η πρώτη τάση περιλαμβάνει τα ιστορικά δεξιά κόμματα,  όπως η Accion Democratica, υπό την προεδρία
του Ramos Allup· ο τελευταίος συνόδεψε την αύξηση της βίας, αλλά ποντάροντας περισσότερο
σε γρήγορη φθορά της κυβέρνησης παρά σε βάναυση λύση, για να κεφαλαιοποιήσει τις
ψήφους δυσαρέσκειας και να διασφαλίσει μελλοντικές εκλογικές νίκες.

2 –
Η δεύτερη τάση διευθύνεται από την ηγεσία των κομμάτων, όπως η Voluntad Popular (Λαϊκή Θέληση) ή Primero Justicia (Δικαιοσύνη Πρώτα) – των
οποίων οι ηγέτες δεν είναι επιλέξιμοι λόγω έκκληση για εξέγερση κατά των
νόμιμων θεσμών – οι οποίοι εργάστηκαν για τη λύση μέσω της βίας, συστήνοντας, χρηματοδοτώντας
και εκπαιδεύοντας  στρατεύματα κρούσης, και
που έχουν ανοιχτά ενταχθεί στο παραστρατιωτικές δίκτυο του πρώην προέδρου της
Κολομβίας Άλβαρο Ουρίμπε.

3 –
Η τρίτη τάση αυτοαποκαλείται «Resistencia» (Αντίσταση) και αναπτύχθηκε κάτω από
διάφορες ονομασίες ανάλογα με τις περιοχές της χώρας. Ο λόγος της
βασίζεται σε μια απόρριψη της προδοσίας από τους ηγέτες της Δεξιάς, που
συμφώνησαν να τεθούν ενώπιων των ψηφοφόρων στην ανάγκη εντατικοποίησης της
αντιπαράθεσης στο δρόμο και για την διεκδίκηση βίαιων ενεργειών – όπως π.χ. οι επιθέσεις
που έγιναν εναντίον ψηφοφόρων των συνταγματικών εκλογών. Η τάση αυτή εκδηλώνεται
κυρίως μέσω των κοινωνικών δικτύων και πολλά από τα μέλη της φαίνεται να εδρεύουν
στο Μαϊάμι. Είναι νωρίς να εκτιμηθεί κατά πόσον πρόκειται για αυθόρμητη
διαδικασία, ή αν η «Resistencia» δημιουργήθηκε για να αναλάβει τη σκυτάλη από τη
δεύτερη τάση σε προγραμματισμένες δράσεις. Πόσοι είναι και ποιος του
κατευθύνει; Σύμφωνα με πηγές από το Μαϊάμι, πρόκειται για ανεξάρτητες
ομάδες χωρίς κεντρική ηγεσία.

Μετά
από αυτή την ανάλυση, μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τι συνέβη την περασμένη
Κυριακή στο στρατιωτικό οχυρό της Paramacay. Δεν πρόκειται πλέον, όπως οι
προηγούμενες επιθέσεις εναντίον στρατώνων,  για στρατηγική κλιμάκωσης για να βάλει την
εξουσία σε άμυνα. Αντίθετα, πρόκειται περισσότερο για επιχειρήσεις που
αναζητούν μια δυνατή μιντιακή και διεθνή ανταπόκριση ( «υπάρχει ένας εμφύλιος
πόλεμος στη Βενεζουέλα, πρέπει να επέμβουμε»), παράλληλα με την παράνομη ετοιμασία
πιο ριζοσπαστικών ομάδων. Η πατρότητα αυτής της επιχείρησης πρέπει να
αναζητηθεί στη «Resistencia» που προαναφέρεται, που συνδέεται κάτω από το
τραπέζι με τα κόμματα της δεύτερης τάσης και με τον γερουσιαστή των ΗΠΑ, Marco
Rubio, κουβανικής καταγωγής. Είναι πιθανό ότι διαπράττονται και άλλες
ενέργειες αυτού του είδους, ή πιο επιθετικές,. Υπάρχουν διαδηλώσεις απελπισίας,
και αυτές μπορούν να προκαλέσουν περισσότερη βία και ριζοσπαστικοποίηση.

Για
να ολοκληρωθεί η εικόνα, θα πρέπει να αναφέρουμε τις άλλες δύο γωνίες επίθεσης της
δεξιάς: η οικονομία και το διεθνές. Για την οικονομία, είδαμε, πως μετά
τις 30 Ιουλίου, μια συγκλονιστική αύξηση του παράλληλου δολαρίου μπόρεσε να
αποσταθεροποιήσει το εθνικό νόμισμα. Ο στόχος ήταν να οδηγήσει σε αυξήσεις
των τιμών, να ξεχειλίζει την υπομονή του πληθυσμού, να καθιστά αδύνατη η
καθημερινή ζωή και να τον απομακρύνει οριστικά από την κυβέρνηση. Όσον αφορά το
Διεθνές Πεδίο, η επίθεση κατευθύνεται ξεκάθαρα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με τη
κύρια υποστήριξη από τη Κολομβία και των υποταγμένων κυβερνήσεων της περιοχής.

Το
συμπέρασμα; Η δεξιά ξαναέπεσε σε παλιές μεθόδους που έχουν όμως δείξει μέχρι
στιγμής την αναποτελεσματικότητα τους: να πιέζει τον πληθυσμό μέχρι τέλος για
να περισυλλέξει τη δυσαρέσκεια στις κάλπες· και να κάνει ανοιχτά έκκληση
για αμερικανική επέμβαση. Ένα σημάδι αδυναμίας παρά δύναμης.

Η
νίκη της 30ής Ιουλίου ήταν νίκη τακτικής για το τσαβισμό. Αυτή η νέα
κατάσταση παρουσιάζεται σε μια πολύ εύθραυστη ισορροπία. Είχε επιπτώσεις
σε μια δεξιά που βαλτώνεται και πάλι στις εσφαλμένες αναλύσεις της για τις εμπλεκόμενες
δυνάμεις και τα διακυβεύματα της μάχης που θέλει να οδηγήσει. Ο τσαβισμός
πρέπει να εκμεταλλευτεί το πλεονέκτημα του με τη λήψη επειγόντων μέτρων. Το
κυριότερο, μαζί με τη δικαιοσύνη, εμπίπτει στην οικονομία, αυτό το «πολιτικό
συμπύκνωμα». Αυτό είναι για την ώρα η κύρια πρόκληση για τη Μπολιβαριανή
διαδικασία.

Marco
Teruggi

Σημείωση:

(1)
Για μια λίστα των θυμάτων της εξέγερσης της δεξιάς, με κοινωνικούς τομείς, υπεύθυνους
και καταδικασμένα άτομα, δείτε https://venezuelanalysis.com/analysis/13081 

Sur les
assassinats racistes de la droite: Sousles Tropiques, les apprentis de l’Etat Islamique; et Le Venezuela est
attaqué parce que pour lui aussi «
la vie des Noirs compte » (Truth Out). Sur l’arrestation de
membres de forces de l’ordre qui ont désobéi aux ordres en faisant un usage
excessif de la force ou ont tué des manifestants, voir Droitsde l’Homme au Venezuela : deux poids, deux mesures

Source
de cet article : https://hastaelnocau.wordpress.com/2017/08/09/mapa-de-la-derrota-de-la-derecha/

Traduction :
Jean-Claude Soubiès

Photo: Manifestation
des partis de droite à Caracas en dehors des plans serrés des télévisions
internationales.

source: https://venezuelainfos.wordpress.com/2017/08/10/la-droite-venezuelienne-cartographie-dune-defaite/

Read more at /reseauinternational.net