Μικρά κράτη και οι εξελίξεις στην Κύπρο
Ο αείμνηστος Παναγιώτης Κονδύλης παρατηρούσε εύστοχα στο βιβλίο του Από τον 20ό στον 21ο αιώνα: Τομές στην πλανητική πολιτική περί το 2000 ότι «η μοίρα των μικρών εθνικών κρατών εξαρτάται αποφασιστικά από τη σπουδαιότητα της γεωπολιτικής τους θέσης. Τα πιο ασήμαντα από γεωπολιτική άποψη μάλλον θα αφεθούν στην ησυχία τους ή στην εσωτερική αναταραχή τους».
Είναι βέβαιο, και έχει αναλυθεί εκτενώς σε πολλά κείμενα από σημαντικούς διεθνολόγους και γεωπολιτικούς, ότι η Κύπρος συνιστά αναμφίλεκτα ένα παράδειγμα σημαντικότατου μικρού κράτους, το οποίο αντιστρόφως δεν μπορεί να αφεθεί στην ησυχία του ακριβώς λόγω της σπουδαιότητας της θέσης του στο χάρτη.
Η προσήλωση των μεγάλων δυνάμεων και των περιφερειακών δρώντων στην εκπλήρωση των εθνικών συμφερόντων τους ωθεί στην εστίαση του ενδιαφέροντός τους σε κομβικά σημεία, σε περάσματα ή σε περιοχές ύπαρξης ευμεγεθών φυσικών πόρων όπως αυτό της Ανατολικής Μεσογείου.
Σε αυτό το ασφυκτικό πλαίσιο το μικρό κράτος διαπραγματεύεται, ελίσσεται, εκμεταλλεύεται συγκυρίες, χρησιμοποιεί κάθε ικμάδα των συντελεστών ισχύος του. Τουλάχιστον έτσι οφείλει να κάνει, γιατί το κυπριακό παράδειγμα προς μίμηση διαθέτει και το ελλαδικό παράδειγμα προς αποφυγή. Προφανώς λόγω του μικρού μεγέθους του, το εν λόγω κράτος οφείλει να μεριμνά για την αυτοβοήθειά του προτάσσοντας την εξωτερική εξισορρόπηση, ήτοι την κινητοποίηση συμμαχιών αλλά και τις διπλωματικές διεργασίες προς αποκοπή του οιονεί ή πραγματικού ανταγωνιστή από τις δικιές του συμμαχίες.
Ο προσδιορισμός της κατανομής ισχύος πραγματοποιείται υπό σχετικούς όρους.