Τανγκό με κολοσσούς για τα κοιτάσματα στην κυπριακή ΑΟΖ
Λευκωσία: Στα επτά ανέρχονται τα τεμάχια της κυπριακής ΑΟΖ, στα οποία βρίσκονται σε εξέλιξη διαδικασίες, με την ελπίδα ανακάλυψης σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων – φυσικού αερίου σε αυτό το στάδιο αλλά και πετρελαίου σε επόμενο στάδιο.
Γράφει: Πέτρος Θεοχαρίδης
Τα αποτελέσματα του Γ’ Γύρου Αδειοδότησης μας οδηγούν ακόμα ένα σοβαρό βήμα παραπέρα. Εντός πρώτου διμήνου πρέπει να αναμένουμε την κατάληξη των διαπραγματεύσεων για τις αναθέσεις των δικαιωμάτων για τα τεμάχια 10, 8 και 6.
Άλλος ένας κολοσσός μπαίνει στο παιγνίδι της κυπριακής ΑΟΖ, η Exxon-Mobil με την Qatar Petroleum, που ενισχύει σημαντικά το εκτόπισμα της κυπριακής ΑΟΖ δεδομένου ότι ήδη σημαντικό ρόλο έχουν και οι ΕΝΙ-ΤΟΤΑΛ που παίζουν και μαζί και χώρια.
Είναι προβλεπτό ότι, σε κάποιο στάδιο, ενδεχομένως πολύ σύντομα, θα αρχίσει να γίνεται περισσότερο ορατό και κατανοητό ότι θα προκύψουν πολλές συνέργειες μεταξύ όλων των μεγάλων εταιρειών που εμπλέκονται στην κυπριακή ΑΟΖ.
Από το στάδιο έρευνας και ανάπτυξης, μέχρι το στάδιο εκμετάλλευσης. Ήδη έχουμε παρακολουθήσει ανάλογες συνέργειες, για παράδειγμα την εμπλοκή της Shell – μέσω της Noble στο «Αφροδίτη». Όμως οι πιο σημαντικές συνέργειες μπορεί να προκύψουν μέσω συνορευόντων τεμαχίων της ΑΟΖ, αφού η γεωλογία και οι διαμορφώσεις κάτω από τη θάλασσα δεν χωρίζονται όπως τα τεχνητά όρια που τέθηκαν για τον διαχωρισμό των 13 τεμαχίων της ΑΟΖ.
Οι προσδοκίες δεν φαίνεται να είναι για ένα πολύ μεγάλο κοίτασμα, αλλά για ένα κοίτασμα που θα ενισχύσει αισθητά τις επιβεβαιωμένες ποσότητες υδρογονανθράκων της κυπριακής ΑΟΖ στο οικόπεδο «Αφροδίτη», επιτρέποντας ευρύτερες επιλογές στην εκμετάλλευση. Περιμένουμε και την κοινοπραξία του «Αφροδίτη» να προχωρήσει σε αποφάσεις για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος – και επενδύσεις προς αυτή την κατεύθυνση, με κύρια κατεύθυνση τις εξαγωγές στην Αίγυπτο.
> Τρίτο, επίσης πολύ σημαντικό, είναι το γεγονός ότι σε σχέση με το κοίτασμα «Αφροδίτη» η κοινοπραξία των Noble, BG, Delek, Avner, που έχoυν τα δικαιώματα του πρώτου πιστοποιημένου και εμπορεύσιμου κοιτάσματος της κυπριακής ΑΟΖ, έχουν υποβάλει δεύτερη εκδοχή σε σχέση με την παραγωγή υγραερίου. Η πρώτη πρόταση, που εξεταζόταν μέχρι τώρα, ήταν αυτή της εγκατάστασης FPSO (Floating Production, Storage and Offloading), δηλαδή πλωτής μονάδας παραγωγής, αποθήκευσης και εκφόρτωσης μέσω αγωγού κυρίως προς την Αίγυπτο. Το κόστος μιας τέτοιας μονάδας FPSO είναι ψηλό και οι Noble και οι συνεταίροι της –BG, Delek, Avner– από την αρχή δίσταζαν να επενδύσουν σε τέτοιο έργο, πόσο μάλλον μετά την οικονομική κρίση που περνά ο κλάδος με τη σημαντική μείωση των τιμών φυσικού αερίου. Η δεύτερη λύση, που φέρνουν στην επιφάνεια εδώ και λίγο καιρό, είναι μια μονάδα που θα μειώσει αισθητά την επένδυση, αλλά με διαφορετική τεχνολογία – τη λύση της ημιβυθιζόμενης μονάδας παραγωγής, η οποία θα αντλεί το φυσικό αέριο και θα το αποστέλλει αμέσως στην ξηρά, όπου θα υπάρχει εκεί η μονάδα επεξεργασίας διαχωρισμού και καθαρισμού του φυσικού αερίου, ώστε να πηγαίνει προς πώληση. Αυτό μειώνει σημαντικά το κόστος υποδομών, οπότε γίνεται και σημαντικά πιο ανταγωνιστική η τιμή πώλησης του φυσικού αερίου, διευκολύνοντας τις συμφωνίες με τους αγοραστές. Ταυτόχρονα, αν επιτευχθεί η μείωση του κόστους παραγωγής, στην πράξη αυτό σημαίνει και μεγιστοποίηση των κερδών για την Κυπριακή Δημοκρατία.
Στο μεταξύ, προς το τέλος του 2017, θα πρέπει να περιμένουμε και ερευνητική γεώτρηση από την ΕΝΙ, σε ένα από τα τεμάχια που κατέχει από τον Β’ Γύρο Αδειοδότησης (τα 2,3 και 9). Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι η τρίτη γεώτρηση της ΕΝΙ εντός κυπριακής ΑΟΖ θα είναι επίσης στο «9», με βάση τα νέα γεωλογικά δεδομένα, ωστόσο οι τεχνικές αποφάσεις για τον στόχο και το χρονοδιάγραμμα γεώτρησης δεν έχουν ακόμα καθοριστεί.
Ανοίγει ο δρόμος για κοιτάσματα πετρελαίου
Σύμφωνα με το «Σπούτνικ», στόχος του κρατικού ρωσικού κολοσσού είναι ένας αγωγός φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. Έχουμε λοιπόν μέσα σε μερικές μέρες μια σημαντική αλλαγή εικόνας με πολλές γεωπολιτικές και όχι μόνο προεκτάσεις στην περιοχή: Την ενεργό πλέον εμπλοκή μιας εκ των μεγαλύτερων διεθνώς αμερικανικών εταιρειών και μιας εκ των μεγαλύτερων ρωσικών.
Το παιγνίδι γίνεται εξαιρετικά ενδιαφέρον, περιέχει πολλά άγνωστα στοιχεία που ξεκαθαρίζουν ή διαμορφώνονται καθημερινά και κάθε επόμενη μέρα στον τομέα είναι διαφορετική. Οπότε κάθε επόμενη μέρα μπορεί να αλλάξει το τοπίο. Με τον ίδιο τρόπο που για μια πενταετία μιλούσαμε και προγραμματίζαμε για τερματικό υγροποίησης φυσικού αερίου στο Βασιλικό –μέχρι και για πόσους μάγειρες θα χρειαστούμε μιλούσαμε – τελικά δεν υπάρχει για την ώρα θέμα τερματικού, αφού δεν υπάρχει επαρκές για τη στήριξή του φυσικού αερίου. Τώρα, μια πιθανή σημαντική ανακάλυψη στο «10», μπορεί να επαναφέρει και μάλιστα πολύ πιο αντικειμενικά το θέμα του σταθμού υγροποίησης. Εξάλλου αυτό δεν το έχει κρύψει η κοινοπραξία της ExxonMobil με την Qatar Petroleum.
Η ExxonMobil συμμετέχει μαζί με την Qatar Petroleum σε 12 μονάδες υγροποίησης και μαζί ανέπτυξαν τα μεγαλύτερα ανά το παγκόσμιο πλοία μεταφοράς υγροποιημένου αερίου, ως επίσης και τρία LNG τερματικά εισαγωγής, δύο από τα οποία στην Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Σημασία έχει και το ότι είναι ουσιαστικά η πρώτη παρουσία του υπ’ αριθμόν ένα παγκόσμιου κολοσσού του τομέα στην Ανατολική Μεσόγειο και γίνεται μέσω Κύπρου, δεδομένης και της έντονης προσπάθειας της Τουρκίας που προηγήθηκε για να αποτρέψει τη συμμετοχή μεγάλων εταιρειών με τις οποίες έχει κοινά οικονομικά συμφέροντα. Αξίζει να θυμηθούμε ότι μια από τις τελευταίες συμφωνίες μεταξύ Τουρκίας και ExxonMobil έγινε από τον ίδιο τον Ερντογάν προ τριετίας, ως τότε πρωθυπουργό της Τουρκίας και αφορά ανάπτυξη για αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου στο βόρειο ΙΡΑΚ, ώστε να διευκολυνθεί η πρόσβαση της Τουρκίας στις πηγές.