Ο τσέχος υπουργός Εξωτερικών Λούμπομιρ Ζαοράλεκ

Ο τσέχος υπουργός Εξωτερικών Λούμπομιρ Ζαοράλεκ σε αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησε στο «Βήμα» δηλώνει πως η Τσεχία εκτιμά ότι «το βάρος του Προσφυγικού πρέπει να μοιραστεί πιο δίκαια». Από την άλλη, θεωρεί φυσιολογικό ότι η Ελλάδα, ευρισκόμενη πάνω σε κεντρικό διάδρομο των προσφύγων πολέμου, θα κουβαλάει τον μαρτυρικό σταυρό του Προσφυγικού και χώρες όπως η Τσεχία θα της προσφέρουν χρηματική και τεχνική βοήθεια. Εκτιμά ότι όλα θα πάνε καλά «αν η Ελλάδα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της». Και αναγγέλλει ότι μελλοντικά η χώρα του θα δεχθεί να φιλοξενήσει, βάσει συμφωνίας, μόνο 2.691 πρόσφυγες πολέμου.

Στην Ελλάδα συχνά ακούγεται ότι κάποια ευρωπαϊκά κράτη παίζουν τον ρόλο του Πόντιου Πιλάτου καθώς φορτώνουν στην Ελλάδα τον μαρτυρικό σταυρό του Προσφυγικού. Πώς το σχολιάζετε;

«Η Ελλάδα βρίσκεται στον δυτικό βαλκανικό διάδρομο των προσφύγων και κουβαλάει τον σταυρό της, όπως και τα άλλα κράτη σε αυτόν τον δρόμο. Η ΕΕ προσφέρει στην Ελλάδα μεγάλη βοήθεια σ’ αυτή την κατάσταση. Τώρα είναι σημαντικό η Ελλάδα να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της – κυρίως στη φύλαξη των εξωτερικών συνόρων της Σένγκεν και στην υλοποίηση της Συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας. Σε αυτό είμαστε έτοιμοι να τη βοηθήσουμε».

Θεωρείτε ότι το κλείσιμο των συνόρων θα λύσει το Προσφυγικό;

«Οχι, δεν θα το λύσει. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο είναι έτοιμο ένα σχέδιο επιστροφής στην κανονικότητα ως το τέλος του χρόνου».

Πώς µπορεί λοιπόν να λυθεί;

«Το βασικό βήμα είναι η ενδυνάμωση της φύλαξης των εξωτερικών συνόρων της Σένγκεν. Θεωρούμε πως η πρόταση για τη δημιουργία της συνοριακής ακτοφυλακής που εγκρίθηκε στις αρχές Απριλίου είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση».

Υπάρχει αλληλεγγύη στην ΕΕ, που είναι και η υψηλότερη αξία της, τη στιγμή που πολλά κράτη αποφασίζουν εις βάρος κάποιων άλλων;

«Κανένα κράτος δεν μπορεί να λύσει μόνο του την προσφυγική κρίση. Τη συνολική λύση θα τη δώσει η ΕΕ. Η  Δημοκρατία της Τσεχίας από την αρχή υποστηρίζει μια κοινή ευρωπαϊκή λύση. Το “βάρος” του Προσφυγικού πρέπει να μοιραστεί πιο δίκαια. Η κυβέρνησή μας συνεχίζει να βλέπει την υποχρεωτική μετεγκατάσταση ως προβληματική, παρ’ όλα αυτά σεβόμαστε τις κοινές αποφάσεις για αυτό το ζήτημα. Η Δημοκρατία της Τσεχίας θα εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της όσον αφορά τη μετεγκατάσταση των 2.961 ατόμων στο έδαφός της».

Θεωρείτε ότι ο φόβος μπροστά στους μουσουλμάνους πρόσφυγες, μαζί με τον περιορισμό των δημοκρατικών ελευθεριών των πολιτών της ΕΕ, υπό το πρόσχημα της μάχης κατά της τρομοκρατίας, εμπεριέχει τον κίνδυνο της ανόδου της Ακρας Δεξιάς στην Ευρώπη;

«Ο φόβος μπροστά στην άνοδο του βίαιου εξτρεμισμού ανάμεσα σε μουσουλμάνους ευρωπαίους πολίτες και η κατάχρηση του Προσφυγικού μπορούν πράγματι να οδηγήσουν στην αύξηση της δημοτικότητας των λαϊκιστικών και εξτρεμιστικών κομμάτων. Δυστυχώς ο φόβος των επόμενων τρομοκρατικών επιθέσεων στην ΕΕ είναι πραγματικός και είναι δύσκολο να τις αντιμετωπίσουμε προτού γίνουν λόγω του χαρακτήρα και του τρόπου εκτέλεσης αυτών των άνανδρων βίαιων πράξεων. Σ’ αυτή την κατάσταση είναι εύκολο για τα εξτρεμιστικά κόμματα να προσφέρουν απλοϊκές λύσεις, που στην πραγματικότητα δεν είναι λύσεις. Τα δημοκρατικά πολιτικά κόμματα δεν έχουν άλλον τρόπο από το να αντιτίθενται σε αυτές τις απόψεις και να αναζητούν διαδικασίες πρόληψης της τρομοκρατίας».

Μετά το κλείσιμο των συνόρων της Ελλάδας με την πΓΔΜ η Ελλάδα μετατρέπεται σ’ έναν απέραντο προσφυγικό καταυλισμό. Αυτό, σε συνδυασμό με την αυξανόμενη φτώχεια και ανεργία, μπορεί να οδηγήσει στην άνοδο της Ακροδεξιάς στην Ελλάδα. Τι γνώμη έχετε γι’ αυτό;

«Η λογική της Συμφωνίας Ελλάδας – Τουρκίας είναι να σταματήσει η ροή των προσφύγων στην Ελλάδα. Αν το σχέδιο αυτό λειτουργήσει, τότε οι τάσεις που αναφέρετε θα έπρεπε να σταματήσουν, πράγμα που βαθιά ελπίζουμε – και η τωρινή εξέλιξη αυτό ακριβώς δείχνει».

Η κυρία Σόνια Στάμου-Ντορνιάκοβα είναι μεταφράστρια και δημοσιογράφος από την Τσεχία που ζει και εργάζεται στην Αθήνα.

ΒΗΜΑ