Κλειδί για την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης χαρακτηρίζει ο Ντάνιελ Μίτοφ την ταχεία προώθηση του ελληνοβουλγαρικού αγωγού IGB και εκτιμά ότι μέχρι το τέλος του 2015 θα έχουν ληφθεί όλες οι αποφάσεις για να ξεκινήσει η κατασκευή του έργου εντός του 2016.
Στη συνέντευξη την οποία παραχώρησε στο «Βήμα», ο υπουργός Εξωτερικών της Βουλγαρίας, που βρέθηκε στην Αθήνα και είχε μία πολύ εποικοδομητική συνάντηση με τον Νίκο Κοτζιά, προσθέτει ότι η ΕΕ χρειάζεται να κινηθεί γρήγορα ώστε να βοηθήσει χώρες όπως η Τουρκία, ο Λίβανος και η Ιορδανία να διαχειριστούν τις μεταναστευτικές/προσφυγικές ροές πριν αυτές φθάσουν στο ευρωπαϊκό έδαφος.

Ο κ. Μίτοφ υποστηρίζει την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στην ΕΕ αλλά χωρίς τον αποκλεισμό των βαλκανικών κρατών – μελών που είναι ήδη μέλη της Ένωσης από οποιεσδήποτε διαδικασίες. Και τέλος, διακρίνει πολιτική βούληση από την Αθήνα να λυθεί το Σκοπιανό, αλλά η λύση που θα βρεθεί πρέπει να είναι οριστική και να μη δημιουργεί νέα προβλήματα σε άλλους γείτονες της χώρας αυτής.

Η μεταναστευτική και προσφυγική κρίση έχουν φέρει τα Βαλκάνια στο προσκήνιο. Υπάρχει μία πίεση από ευρωπαϊκούς θεσμούς και μεγάλα κράτη – μέλη, όπως η Γερμανία, για ενισχυμένη συνεργασία ανάμεσα σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Τουρκία. Θα ήθελα τη γνώμη σας για το τι πρέπει να γίνει αλλά και για το παζάρι μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας που παρακολουθούμε τις τελευταίες εβδομάδες…

«Η Τουρκία εδώ και χρόνια δέχεται μεγάλες πιέσεις λόγω προσφύγων και μεταναστών, ιδιαίτερα λόγω της συριακής κρίσης. Η ΕΕ θα πρέπει να δείξει μεγαλύτερη ευαισθησία για όσα συμβαίνουν στην Τουρκία, στον Λίβανο και στην Ιορδανία, ώστε να αφαιρέσουμε το κίνητρο όσων θέλουν να έλθουν στην Ευρώπη. Οι χώρες αυτές χρειάζονται τη βοήθειά μας για να μπορέσουν να ενσωματώσουν τους ανθρώπους αυτούς στις κοινωνίες τους. Και δεν πρέπει να λησμονούμε το πρόβλημα των δικτύων λαθροδιακινητών που παίζουν με τους πρόσφυγες και τους μετανάστες και τους παραπλανούν… Για εμάς, το ζήτημα της Συμφωνίας Επανεισδοχής ΕΕ – Τουρκίας είναι ιδιαίτερα κρίσιμο και η διαδικασία εφαρμογής της πρέπει να επιταχυνθεί. Οφείλουμε επίσης να ενισχύσουμε την τριμερή συνεργασία Ελλάδος – Βουλγαρίας – Τουρκίας και να επικυρωθεί γρήγορα η συμφωνία από το ελληνικό Κοινοβούλιο. Θα μπορέσει έτσι να λειτουργήσει το Τριμερές Κέντρο για τον αμοιβαίο έλεγχο των συνόρων. Κάποιος θα μπορούσε να αναφέρει επίσης την ανάγκη αλλαγής της Συμφωνίας του Δουβλίνου. Ήταν προϊόν μίας άλλης εποχής που οι αριθμοί των προσφύγων ήταν πολύ μικρότεροι».

Ο βούλγαρος Πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ έστειλε πρόσφατα μία επιστολή στους ευρωπαίους ηγέτες, στον Ντόναλντ Τουσκ και στον Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ, περιγράφοντας την τρέχουσα μεταναστευτική/προσφυγική κρίση ως μέρος ενός βαθύτερου προβλήματος που πρέπει να αντιμετωπιστεί: της συριακής κρίσης. Ποιο ήταν το σκεπτικό της Σόφιας;

«Αυτή η επιστολή ήταν αποτέλεσμα της πεποίθησής μας ότι μιλώντας μόνο για ποσοστώσεις και μετεγκατάσταση δεν θεραπεύεις το πρόβλημα, αλλά τις συνέπειες αυτού. Όσα σας περιέγραψα πριν λίγο αποτελούν τον κορμό της επιστολής. Η ΕΕ είναι ασφαλώς ικανή να αντιμετωπίσει τη σημερινή κατάσταση παρά τα όσα λέγονται περί του αντιθέτου. Η ΕΕ πάντα έβρισκε λύσεις μέσα από κρίσεις. Θέλουμε να συμβάλλουμε στη διαμόρφωση μίας κοινής ευρωπαϊκής προσέγγισης».

Από το 2014 και μετά, η Διαδικασία του Βερολίνου για τα Δυτικά Βαλκάνια μοιάζει σαν ένας τρόπος να υποκατασταθεί η πορεία των κρατών της περιοχής προς την ένταξη στην ΕΕ. Ποια είναι η γνώμη σας για αυτή την πρωτοβουλία, αλλά και για τον αποκλεισμό βαλκανικών κρατών που είναι μέλη της ΕΕ, όπως η Ελλάδα, η Βουλγαρία και η Ρουμανία;

«Αποτελεί βαθιά μας πεποίθηση ότι η ΕΕ δεν θα είναι ποτέ πλήρης χωρίς τα Δυτικά Βαλκάνια. Ο αποκλεισμός όμως κρατών της περιοχής που είναι ήδη μέλη της ΕΕ από μία τέτοια διαδικασία δεν βοηθάει κανέναν, διότι δεν μπορείς να ενσωματώσεις τα Βαλκάνια χωρίς τα… Βαλκάνια! Θεωρούμε ότι η Διαβαλκανική Συνεργασία (SEECP) θα ήταν ένα καλό όχημα για την ενσωμάτωση των Δυτικών Βαλκανίων. Σε σχέση με τη Διαδικασία του Βερολίνου, πρέπει να συντονίσουμε τις θέσεις μας όλοι μαζί, σε συνεργασία με τους κοινοτικούς θεσμούς. Είμαι βέβαιος ότι υπήρχαν ευγενείς σκοποί πίσω από αυτή, αλλά δεν μπορεί να είναι πλήρης χωρίς την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Πολλοί θεωρούν τα Βαλκάνια ως μία περιφέρεια με πολλά προβλήματα που τα κράτη της δεν μπορούν να τα λύσουν. Αν όμως πάρετε το παράδειγμα των σχέσεων Ελλάδος – Βουλγαρίας, βλέπει κανείς ότι είμαστε σε θέση να βρούμε λύσεις».

Μιας και αναφερθήκατε στα προβλήματα που ταλανίζουν τα Βαλκάνια, θεωρείτε ότι η Αθήνα και η Σόφια θα μπορούσαν να συνεργαστούν ώστε να βρεθεί μία λύση στο ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων;

«Η Ελλάδα και η Βουλγαρία θεωρούν ότι η ένταξη των γειτονικών μας χωρών στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ συνιστά προτεραιότητα. Το ονοματολογικό παραμένει εκκρεμές εδώ και πολλά χρόνια. η ελληνική πλευρά εμφανίζεται διατεθειμένη να βρεθεί μία λύση. Η φόρμουλα που έχει ακολουθηθεί μέχρι σήμερα δεν έχει φέρει κάποιο θετικό αποτέλεσμα. Λύση πρέπει να βρεθεί. Πολιτική βούληση από την Ελλάδα υπάρχει. Ελπίζω να υπάρξει και στα Σκόπια. Θα χρειαστούν συμβιβασμοί, αλλά η φόρμουλα που θα βρεθεί πρέπει να λύνει το πρόβλημα μια και καλή, χωρίς να δημιουργεί περισσότερα σε άλλους γείτονες. Και στα Σκόπια πρέπει να υλοποιηθούν οι μεταρρυθμίσεις. Θεωρούμε ότι η εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με σκοπό την εκπλήρωση των κριτηρίων της Κοπεγχάγης και την έρευνα για τις υποκλοπές είναι πολύ θετική κίνηση».

Ένα από τα θέματα που απασχόλησαν πολύ τις συζητήσεις σας με τον έλληνα ομόλογό σας Νίκο Κοτζιά ήταν η ενεργειακή συνεργασία σε ό,τι αφορά στον ΤΑΡ και στον διασυνδετήριο αγωγό IGB. Μιλήσατε για την αύξηση της χωρητικότητας του δεύτερου και αναρωτιέμαι πως σκέφτεστε να προχωρήσετε. Ήθελα επίσης να σας ρωτήσω πόσο ισχυρή είναι σήμερα η ρωσική επιρροή στη Βουλγαρία, ιδιαίτερα στον ενεργειακό τομέα…

«Σε ό,τι αφορά στον IGB, αποτελεί ουσιαστικό σημείο της ευρωπαϊκής ενεργειακής πολιτικής. Δύο είναι οι λέξεις κλειδιά: διασυνδεσιμότητα και διαφοροποίηση. Ο IGB δεν συνδέεται μόνο με τον Νότιο Ενεργειακό Διάδρομο, αλλά και με τους μελλοντικούς τερματικούς σταθμούς LNG στην Ελλάδα. Αυτός είναι ο λόγος που ζητάμε να συμπεριληφθεί η επιλογή της αύξησης της χωρητικότητάς του πέραν των 5 δις. κυβικών μέτρων. Έτσι μπορεί να υπάρξει πραγματική διαφοροποίηση της αγοράς αερίου. Όπως είπε και ο κ. Κοτζιάς, οι καιροί αλλάζουν, το ίδιο και οι πηγές της ενέργειας. Στο μέλλον δεν θα μιλάμε μόνο για το αζερικό αέριο, αλλά επίσης για αυτό από το βόρειο Ιράκ, το Τουρκμενιστάν, το Ιράν. Υπάρχουν επίσης οι ΗΠΑ, το Ισραήλ, η Κύπρος, η Αίγυπτος, το Κατάρ. Η έλλειψη διαφοροποίησης ήταν ένα πρόβλημα για τη Βουλγαρία επί πολλά χρόνια καθώς ήμασταν σχεδόν 100% εξαρτημένοι από το ρωσικό αέριο. Αυτό είναι πρόβλημα, ανεξάρτητα από ποιον προέρχεται το αέριο. Ήμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με οποιονδήποτε που σέβεται τα εθνικά μας συμφέροντα και τις υποχρεώσεις μας ως κράτος – μέλος του ΝΑΤΟ και της ΕΕ».

Ο κ. Κοτζιάς έθεσε ένα πολύ φιλόδοξο χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωση του IGB εντός του 2017…

«Από ό,τι αντιλαμβάνομαι, μέχρι τα τέλη του έτους μπορεί να υπογραφεί η Τελική Επενδυτική Συμφωνία μετά την πρόσφατη συνάντηση των υπουργών Ενέργειας Ελλάδος – Βουλγαρίας ώστε να αρχίσει η κατασκευή του μέσα στο 2016».

ΒΗΜΑ