Αθανασόπουλος Αλ. Άγγελος 
Εντονες αντιδράσεις από πολλές χώρες και τη Ελλάδα – Τέθηκε το θέμα των 50.000 προσφύγων στην Αθήνα – Οριο το 30.000 αναφέρουν πληροφορίες ότι ανέφερε ο Αλέξης Τσίπρας

Ο στόχος της μίνι – Συνόδου που συγκάλεσε ο Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ την Κυριακή το απόγευμα στις Βρυξέλλες, με τις ευλογίες της Άνγκελα Μέρκελ, είχε σαφή στόχο: να βρεθεί τρόπος να μειωθούν δραστικά οι ροές προσφύγων από την Ελλάδα και μέσω της βαλκανικής οδού προς τις χώρες της Δυτικής Ευρώπης και κυρίως προς τη Γερμανία. Για να γίνει αυτό, μόνος ένας τρόπος υπάρχει – να μην επιτρέπουν τα κράτη της Βαλκανικής να φεύγουν οι άνθρωποι αυτοί προς τρίτες χώρες.

Στη μίνι – Σύνοδο συμμετείχαν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων από τις Αλβανία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ελλάδα, Κροατία, Σλοβενία, Ουγγαρία, Γερμανία, πΓΔΜ και Σερβία. Οι περισσότεροι από αυτούς, προσερχόμενοι στη συνάντηση, εμφανίστηκαν τουλάχιστον αμφίθυμοι για το περιεχόμενο των προτάσεων της Κομισιόν.

Ωστόσο, οι πιέσεις από το Βερολίνο να ληφθούν μέτρα που θα αποφορτίσουν την πίεση που δέχεται η γερμανική κυβέρνηση και η καγκελάριος Μέρκελ προσωπικά είναι μεγάλες. Η «σιδηρά κυρία» της Ευρώπης δήλωσε προσερχόμενη ότι απαιτούνται έκτακτα μέτρα σε έκτακτες περιόδους, σε μία προσπάθεια να πιέσει για τη λήψη δύσκολων αποφάσεων. Ωστόσο, το κλίμα και η ατμόσφαιρα έχουν βαρύνει επικίνδυνα.

Παρά το γεγονός ότι στο σχέδιο Δήλωσης που παρουσίασε η Κομισιόν δεν υπήρχε αναφορά στη Δήλωση της Κομισιόν για δημιουργία κέντρου υποδοχής δυναμικότητας 50.000 ανθρώπων στην Αθήνα (που είχε προαναγγείλει το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel»), πηγές από τις Βρυξέλλες σημείωναν αργά το βράδυ της Κυριακής ότι το ζήτημα τέθηκε τελικά από ορισμένους συμμετέχοντες στη συνάντηση.

Οι ίδιες πηγές απέφευγαν όμως να κατονομάσουν ποιοι το έθεσαν, αν και προσέθεταν ότι ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αρνήθηκε να το δεχθεί σημειώνοντας ότι η Ελλάδα μπορεί να στεγάσει και να προσφέρει τροφή ως και σε 30.000 άτομα. Η συζήτηση των ηγετών συνεχιζόταν ως αργά το βράδυ στο δείπνο.

Τι λέει το Προσχέδιο Δήλωσης

Όπως αναφέρεται στο προσχέδιο της Δήλωσης, τα συμμετέχοντα κράτη «δεσμεύονται να απέχουν από τη διευκόλυνση της κίνησης προσφύγων ή μεταναστών στα σύνορα με άλλες χώρες της περιοχής χωρίς τη συμφωνία της χώρας αυτής». Επιπλέον, τονίζεται ότι «μία χώρα μπορεί να αρνηθεί την είσοδο σε υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι, όταν παρουσιάζονται στα μεθοριακά σημεία ελέγχου, δεν επιβεβαιώνουν την επιθυμία τους για διεθνή προστασία». Αυτό σημαίνει ότι όσοι αρνηθούν να υποβάλλουν αίτηση για άσυλο και να περάσουν στη διαδικασία που αυτή συνεπάγεται θα βλέπουν να μη γίνεται δεκτή η είσοδός τους.

Οι αντιδράσεις υπήρξαν πολλές από όλες τις χώρες που προσεκλήθησαν, αλλά και από την Ελλάδα. Όπως «Το Βήμα» πληροφορείται, η Αθήνα εξέφρασε αντιρρήσεις για το αρχικό προσχέδιο της Δήλωσης που είχε προετοιμάσει το γραφείο του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σε ό,τι αφορούσε τη σύσταση μίας νέας επιχείρησης του Frontex, στα σύνορα Ελλάδος – πΓΔΜ.

Παράλληλα, η Κομισιόν ζητούσε την «άμεση εφαρμογή» (immediate implementation) των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ) που συμφωνήθηκαν πρόσφατα μεταξύ Αθηνών και Σκοπίων στο ζήτημα της συνεργασίας σε συνοριακά ζητήματα. Σημειώνεται ότι στα τέλη Οκτωβρίου έχει προγραμματιστεί στο υπουργείο Εξωτερικών συνάντηση αξιωματούχων των δύο πλευρών για να προωθηθούν τα συγκεκριμένα ΜΟΕ.

Σύμφωνα με ελληνικές κυβερνητικές πηγές που μίλησαν στο «Βήμα», την Παρασκευή υπήρξε κινητοποίηση στην Αθήνα ώστε το λεκτικό της δήλωσης στο σημείο που αφορά στα ΜΟΕ να είναι πιο ευέλικτο – κάτι που όπως φαίνεται επετεύχθη. Ωστόσο, κατέστη σαφές ότι η Επιτροπή θα πιέσει στο ζήτημα των ΜΟΕ, παρά την άνεση χρόνου που κορυφαία στελέχη του υπουργείου Εξωτερικών πίστευαν ότι υπήρχε.

Σύμφωνα με το προσχέδιο, υπήρχε σαφής αναφορά ότι αυτή η νέα επιχείρηση θα είχε ως βάση το έδαφος της πΓΔΜ με σκοπό να ελέγχει την έξοδο προσφύγων και μεταναστών από την Ελλάδα. Ανάλογη επιχείρηση προτεινόταν να συσταθεί και στα σύνορα Ελλάδος – Αλβανίας. Ο Frontex θα πρέπει επίσης, σύμφωνα με τη Δήλωση, να προχωρά στην καταγραφή όσων δεν είχαν καταγραφεί στην Ελλάδα – σαφής ένδειξη ότι οι Βρυξέλλες εκφράζουν αμφιβολίες για τα πεπραγμένα των ελληνικών αρχών στο ζήτημα.

Σε άλλες προτάσεις επιχειρησιακού χαρακτήρα που περιλαμβάνονταν στο προσχέδιο της Δήλωσης τονίζεται η ανάγκη αναβάθμισης και ενίσχυσης της δράσης του Frontex στο Αιγαίο, αλλά και η ανάπτυξη 400 συνοριοφυλάκων μέσω του μηχανισμού RABIT στη Σλοβενία. Κοινοτικές πηγές ανέφεραν επίσης ότι ενδέχεται να υπήρχαν πιέσεις προς τη Σερβία να δεχθεί περισσότερους πρόσφυγες – προφανώς με την προσφορά οικονομικών ή και πολιτικών ανταλλαγμάτων.

ΒΗΜΑ