Γ. Καπόπουλος
Η διαπραγμάτευση της Ομάδας πέντε συν ένα (Τα πέντε Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας συν η Γερμανία) με το Ιράν, που οδήγησε μετά από αλλεπάλληλες παρατάσεις σε συμφωνία για τον έλεγχο του Πυρηνικού Προγράμματος της Τεχεράνης απετέλεσε τον τελευταίο ενάμιση χρόνο ένα παράδοξο: Παρά τη σφοδρή σύγκρουση ΗΠΑ-Ρωσίας στην Ουκρανία που έφθασε πολλές φορές να είναι Πόλεμος δι’ Αντιπροσώπων, η συνεργασία της Ουάσιγκτον με τη Μόσχα στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης των πέντε συν ένα με το Ιράν, όχι μόνον δεν διαταράχθηκε ποτέ, αλλά υπήρξε αποφασιστικός παράγων που κατέστησε δυνατή την εξεύρεση λύσης.
Σύμφωνα με ανάλυση του γνωστού αμερικανικού Think Tank Stratfor που δημοσιεύθηκε προχθές, η συνάντηση των δύο υπουργών Εξωτερικών ΗΠΑ και Ρωσίας, Κέρι και Λαβρόφ, στην Ντόχα, που έχει ως αντικείμενο το μέλλον της Συρίας, γίνεται σε μια στιγμή που φαίνεται να υπάρχουν οι προϋποθέσεις για πολιτική φόρμουλα που θα τερματίσει τη σύγκρουση με πιο σημαντική τη συμφωνία ΗΠΑ-Τουρκίας της 23ης Ιουλίου για κοινή δράση κατά των Τζιχαντιστών.
Η μορφή ενός συμβιβασμού στη Συρία δεν είναι μυστήριο: Περιλαμβάνει την αποχώρηση του Ασαντ, με τη Μόσχα να κρατά την τύχη του στα χέρια της και τη μετατροπή της χώρας κατά το πρότυπο του Ιράκ σε χαλαρή Συνομοσπονδία: Μια περιοχή που θα κυβερνούν μετριοπαθείς Σουνίτες μετά την εκκαθάριση των Τζιχαντιστών, σε μια δεύτερη που θα την ελέγχουν οι Αλαουίτες και οι άλλες μειονότητες και μια τρίτη η ήδη de facto Ανεξάρτητη Κουρδική Βορειοανατολική Συρία.
Το πιο ενδιαφέρον προς διερεύνηση είναι οι αιτίες, τα κίνητρα που κρατούν τη συνεργασία ΗΠΑ-Ρωσίας στη Μέση Ανατολή στο απυρόβλητο της σύγκρουσ;hς τους στην Ουκρανία και στην πρώην ΕΣΣΔ συνολικά.
Σε όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, αλλά και στο μεγαλύτερο μέρος του 20ού, είχαμε συνηθίσει στην εντελώς αντίθετη περιφερειακή εικόνα: Όλες οι συγκρούσεις στην Ευρώπη μέχρι το 1945 και των δύο Μπλοκ που συγκρότησαν ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, στη συνέχεια είχαν άμεση μεταφορά στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Πιο χαρακτηριστική περίπτωση η Αίγυπτος του Νάσερ, που το 1956 η αγγλογαλλικής εισβολή στο Σουέζ οδήγησε τη Μόσχα να αξιώσει τελεσιγραφικά την αποχώρηση των δυνάμεων των δύο χωρών από την περιοχή αλλά και ο Πόλεμος των Εξι Ημερών τον Ιούνιο του 1967 και ο Πόλεμος του Κιπούρ τον Οκτώβριο του 1973 που προκάλεσαν ακραία ένταση και κινητοποίηση των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ.
Σήμερα ΗΠΑ και Ρωσία έχουν στη Μέση Ανατολή έναν κοινό παρονομαστή ζωτικών συμφερόντων να μη χειραφετηθεί πλήρως η περιοχή από τη δυνατότητα παρέμβασης των Μεγάλων Δυνάμεων, με τις περιφερειακές ισορροπίες να διαμορφώνονται από τους τοπικούς πρωταγωνιστές.
Μια Μέση Ανατολή όπου θα συνυπάρχουν συγκρουσιακά Τουρκία, Σαουδική Αραβία και Ιράν, με το Ισραήλ άγνωστης εμβέλειας μεταβλητή και μάλιστα με όλες τις παραπάνω δυνάμεις να έχουν πυρηνικό οπλοστάσιο, η δυνατότητα ταχύτατης απόκτησής του είναι σε βάρος και της Ουάσιγκτον και της Μόσχας, αλλά των ευρωπαϊκών δυνάμεων και της Κίνας.
Έτσι, αν η συμφωνία με το Ιράν δυσκολεύει τη Σαουδική Αραβία, την Τουρκία και την Αίγυπτο να αναζητήσουν την απόκτηση πυρηνικών όπλων, μια συμβιβαστική λύση στη Συρία με σπόνσορες την Ρωσία και τις ΗΠΑ, περιορίζει όχι μόνον την πιθανότητα μιας συνολικής περιφερειακής ανάφλεξης με πρωταγωνιστές την Τουρκία, το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία, αλλά και μια μεταξύ τους συμφωνία κυρίων για διανομή ζωνών επιρροής.
Είτε με ανεξέλεγκτη μεταξύ των Δυνάμεων της Περιοχής σύγκρουση, είτε με μια Περιφερειακή Γιάλτα, η απώλεια ελέγχου της Μέσης Ανατολής είναι σοβαρή απειλή που ενώνει τη Δύση με τη Ρωσία.
Κοινή απειλή
Μια Μέση Ανατολή όπου θα συνυπάρχουν συγκρουσιακά Τουρκία, Σαουδική Αραβία και Ιράν, με το Ισραήλ άγνωστης εμβέλειας μεταβλητή και μάλιστα με όλες τις παραπάνω δυνάμεις να έχουν πυρηνικό οπλοστάσιο, η δυνατότητα ταχύτατης απόκτησής του είναι σε βάρος και της Ουάσιγκτον και της Μόσχας, αλλά και των ευρωπαϊκών δυνάμεων και της Κίνας.
Ημερησία