Τα εξελιγμένα αντιαεροπορικά συστήματα θα εκτεθούν στο Δίαθλο Αρμάτων Μάχης 2014. Για πολλά κράτη αποτελούν βασικά συστατικά της αντιαεροπορικής τους ομπρέλας. Λόγω των Δυτικών κυρώσεων στη Ρωσία, η Ελλάδα που διαθέτει τέτοια, εκτιμάται ότι θα αντιμετωπίσει πρόβλημα.

Μονάδες των αντιαεροπορικών συστημάτων TOR-M2E και OSA-AKM θα εκτεθούν στο ευρύ κοινό στη διάρκεια της διεθνούς ενότητας του Διάθλου Αρμάτων Μάχης 2014, το οποίο ξεκίνησε στις 4 Αυγούστου στο Αλάμπινο κοντά στη Μόσχα, ταυτόχρονα με την Ημέρα καινοτομιών του υπουργείου Άμυνας της Ρωσίας.

Τα TOR και OSA είναι αντιαεροπορικά πυραυλικά συστήματα επιφανείας-αέρος μικρού βεληνεκούς (Shorads), που προορίζονται για την αντιμετώπιση διαφόρων ιπτάμενων στόχων. Επίσης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στη διάρκεια χερσαίας επίθεσης για την κάλυψη των μηχανοκίνητων και τεθωρακισμένων μονάδων.

Τα συστήματα αρχικά είχαν αναπτυχθεί ως το κύριο μέσο αντιμετώπισης μαζικών αεροπορικών επιθέσεων πάνω από το πεδίο της μάχης. Τα TOR και OSA επιχειρούν στο «τελευταίο σύνορο» της αντιαεροπορικής άμυνας, δηλαδή εξουδετερώνουν το όπλο του αντιπάλου κατά την πτήση του προς το στόχο λειτουργώντας παράλληλα με Α/Α εγγύτερης εμβέλειας δράσης, όπως τα Tunguska και Pantsir, τα οποία χρησιμεύουν για αντιαεροπορική προστασία σε άμεσα κοντινή απόσταση.

Εδώ και μερικές δεκαετίες το OSA και το TOR βρίσκονται στο οπλοστάσιο, όχι μόνο των ρωσικών, αλλά και ξένων Ενόπλων Δυνάμεων, ενώ χρησιμοποιούνται σε συγκρούσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Τα συστήματα δεν είναι πεπαλαιωμένα, καθώς εκσυγχρονίζονται και βελτιώνονται διαρκώς. Έτσι, το νέο τροποποιημένο OSA, το OSA-AKM, εξοπλίστηκε με νέα ηλεκτρονικά, όπως σύγχρονα μέσα αναγνώρισης και δορυφορικής πλοήγησης. Το OSA-AKM μπορεί πλέον να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά οποιοδήποτε είδος «έξυπνου» αεροπορικού όπλου, από μη επανδρωμένα αεροσκάφη μέχρι πυραύλους υψηλής ακρίβειας.

Αξιόπιστο, ευέλικτο, γρήγορο

Το Α/Α TOR-M2E, ύστερα από τον εκσυγχρονισμό του, απέκτησε για πρώτη φορά τη δυνατότητα ταυτόχρονης προσβολής τεσσάρων ιπτάμενων στόχων από ένα όχημα μάχης με τέσσερις πυραύλους, οι οποίοι διαθέτουν προηγμένο σχεδιασμό καθοδήγησης και ελέγχου, σε απόσταση μέχρι 15 χλμ.

Όπως και τα συστήματα μικρού βεληνεκούς της προηγούμενης γενιάς, το TOR-M2E προορίζεται για την αντιμετώπιση και καταστροφή πυραύλων αέρος-εδάφους, κατευθυνόμενων και «έξυπνων» βομβών, πυραύλων αντι-ραντάρ, μαχητικών αεροσκαφών και βομβαρδιστικών εγγύς υποστήριξης, πυραύλων cruise, ελικοπτέρων, μη επανδρωμένων ιπτάμενων στόχων.

Σύμφωνα με τον ειδικό σε αμυντικά θέματα, Ίγκορ Κοροτσένκο, το TOR διαθέτει μια σειρά από σημαντικά πλεονεκτήματα σε σύγκριση με ανάλογα συστήματα άλλων χωρών. Μερικά από αυτά είναι ο ελάχιστος χρόνος αντίδρασης του συστήματος, όπως και ο χρόνος ανάπτυξής του (3 λεπτά), αλλά και η μεγάλη ευχέρεια γρήγορης μετακίνησής του, καθώς μετά τη βολή το σύστημα αλλάζει γρήγορα θέση αποφεύγοντας τα πυρά του αντιπάλου, γεγονός που μειώνει τους κινδύνους για τους χειριστές του, αλλά και για το ίδιο το σύστημα. Επίσης, το TOR μπορεί εύκολα να διασυνδεθεί με άλλα υφιστάμενα συστήματα Α/Α άμυνας, διατηρώντας ταυτόχρονα τη δυνατότητα αυτόνομης χρησιμοποίησης, αναφέρει ο ειδικός.

Πρόβλημα για την Ελλάδα

Την αποτελεσματικότητα του TOR και του OSA μαρτυρά ήδη και το γεγονός ότι τα συστήματα βρίσκονται στο οπλοστάσιο μιας χώρας του ΝΑΤΟ, της Ελλάδας. Από την 1η Αυγούστου τέθηκαν σε ισχύ οι κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας στον τομέα της στρατιωτικοτεχνικής συνεργασίας, και το εμπάργκο όπλων σημαίνει την ουσιαστική μείωση-διακοπή της στρατιωτικοτεχνικής συνεργασίας μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ, κάτι που αφορά και την Ελλάδα, στην οποία προμηθεύει την παραγωγή του το εργοστάσιο ηλεκτρονικών και μηχανικής Kupol του Ιζέβσκ (αποτελεί τμήμα της κοινοπραξίας Almaz-Antey που κατασκευάζει συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας).

Ωστόσο, τα Α/Α συστήματα μικρού βεληνεκούς έχουν εξαγωγικές προοπτικές στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας. Όπως εκτιμά ο αρχισυντάκτης του περιοδικού του αμυντικού Τύπου με σχετική θεματολογία Vestnik PVO (Κήρυκας της αντιαεροπορικής άμυνας), Σαΐντ Αμίνοφ, το σύστημα TOR θα αγοράσει πιθανόν η Ινδονησία. «Η απόκτηση τέτοιων συστημάτων -επισημαίνει αυτός- είναι ικανή να αυξήσει τόσο την αμυντική, όσο και την πολιτική σταθερότητα της χώρας στην ιδιαίτερα ανήσυχη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας».