Διατλαντική Συμφωνία: Το μεγαλύτερο deal στον κόσμο
Οικονομικό όφελος ύψους 120 δισ. ευρώ για την ΕΕ και 95 δισ. ευρώ για τις ΗΠΑ εκτιμάται ότι μπορεί να προκύψει μέσα από την επίτευξη και πλήρη εφαρμογή μιας διατλαντικής συμφωνίας εμπορίου και επενδύσεων, η οποία θα αφορά περίπου στο 50% των παγκόσμιων συναλλαγών. Ως τέτοια άλλωστε γεννά προβληματισμό σε μια σειρά από κοινωνικές αλλά και επιχειρηματικές παραμέτρους.
H EE στοχεύει σε ένα ανοιχτό, σταθερό, προβλέψιμο, διαφανές και άνευ διακρίσεων νομοθετικό πλαίσιο για το εμπόριο και τις επενδύσεις στις πρώτες ύλες και την ενέργεια. Η TTIP θα προωθήσει την αύξηση της εμπιστοσύνης μεταξύ των επιχειρηματικών φορέων και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.
Πηγές στην Ελληνική Προεδρία της ΕΕ
Η Διατλαντική Συμφωνία Εταιρικής Σχέσης Εμπορίου και Επενδύσεων (TTIP, Transatlantic Trade and Investment Partnership) μεταξύ ΕΕ και ΗΠΑ αναμένεται να αποτελέσει τη μεγαλύτερη οικονομικού περιεχομένου συμφωνία στον κόσμο, αφού αφορά περίπου στο 50% των παγκόσμιων οικονομικών συναλλαγών ( ύψους σχεδόν 1 τρις ευρώ σε αξία αγαθών και υπηρεσιών) και σε εκατομμύρια θέσεις εργασίας στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Η ΕΕ ενδιαφέρεται για την κανονιστική εναρμόνιση με τις ΗΠΑ στους υγειονομικούς και φυτοϋγειονομικούς κανονισμούς (SPS), τα τεχνικά και μη δασμολογικά εμπόδια στο εμπόριο (TBT) και τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Στο επίπεδο των ειδικότερων τομέων προτεραιότητα αποτελούν τα αυτοκίνητα, τα χημικά, τα φαρμακευτικά, τα ιατρικά μηχανήματα και οι τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών (ICT).
Η συμφωνία θα επιδιώκει την εξάλειψη όλων των δασμών, τελών και λοιπών επιβαρύνσεων στο εμπόριο γεωργικών, βιομηχανικών και καταναλωτικών προϊόντων, αυξάνοντας τις επενδυτικές ευκαιρίες στην ΕΕ και την ποικιλία των ευρωπαϊκών προϊόντων στα αμερικανικά ράφια, μειώνοντας συγχρόνως την τελική τιμή τους. Ειδικότερα ως προς τα οφέλη για την Ευρώπη, στην αξιολόγηση των τομέων που προβλέπεται να ωφεληθούν περισσότερο περιλαμβάνονται τα μεταλλικά προϊόντα (εξαγωγές έως 12%), τα επεξεργασμένα τρόφιμα (μέχρι 9%), τα χημικά προϊόντα (μέχρι 9%), άλλα προϊόντα μεταποίησης (6%), ο μεταφορικός εξοπλισμός (6%) και ειδικότερα οι μηχανές (40%). Οι διαδικασίες εισαγωγής στα τελωνεία επιδιώκεται να μειωθούν δραστικά, με υψηλή αύξηση της συμβατότητας των προτύπων και μείωση των δασμών, των απαιτήσεων για πιστοποιήσεις και των ποσοστώσεων.
Από τους λόγους επίσπευσης των συνομιλιών ήταν η οικονομική κρίση στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη αλλά και η ανάγκη να διαμορφωθεί ένα πλαίσιο εμπορίου και επενδύσεων που θα μπορούσε να αποτελέσει πρότυπο και για άλλες χώρες και οικονομίες.
Ηλίας Σπυρτούνιας, Γενικός Διευθυντής, Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο
Ευρωπαϊκές πηγές χαρακτηρίζουν την επιτευχθείσα συμφωνία με τον Καναδά (CETA) καθοδηγητικό παράγοντα για τις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ, στον βαθμό που αντιμετωπίστηκαν σημεία ειδικού ενδιαφέροντος για την ΕΕ «με αμοιβαία επωφελή τρόπο και για την καναδική πλευρά». Στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για την TTIP, σημειώνονται ιδιαίτερες δυσκολίες στα θέματα των δημόσιων προμηθειών (η προοπτική σύγκλισης των δύο πλευρών είναι δύσκολη λόγω της πολυμορφίας του θεσμικού πλαισίου στις ΗΠΑ και της ύπαρξης περισσότερων και σημαντικότερων αρμοδιοτήτων στις Πολιτείες παρά στην Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση) και στα κανονιστικά θέματα. Δυσκολίες προβάλλουν επίσης οι Αμερικανοί στο θέμα της προστασίας των προϊόντων ΠΟΠ-ΠΓΕ και στην απελευθέρωση του προστατευτικού καθεστώτος τους στα κλωστοϋφαντουργικά. Ευρύτερα, προκύπτουν θέματα που αφορούν στα τραπεζικά επενδυτικά προϊόντα αλλά και στις επενδύσεις γενικότερα, τις γεωργικές καλλιέργειες, την προστασία της πληροφορίας και των πνευματικών δικαιωμάτων, την παραγωγή και διάθεση πολιτιστικών οπτικοακουστικών προϊόντων, τις διαδικασίες σε δημόσιους διαγωνισμούς κ.ά. «Είναι σίγουρο ότι θα υπάρξουν αμοιβαίες υποχωρήσεις σε κάποια σημεία και ίσως κάποια άλλα να εξαιρεθούν στον παρόντα χρόνο των συζητήσεων πράγμα απόλυτα θεμιτό σε μία τέτοια διαπραγμάτευση», αναφέρει χαρακτηριστικά πηγή που παρακολουθεί στενά τη διαδικασία.
Η Ελλάδα ενδιαφέρεται και αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην ΤΤΙP, την οποία θεωρεί ουσιαστικό εργαλείο για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Μια επιτυχής κατάληξη των επόμενων γύρων της ΤΤΙΡ θα δημιουργήσει γενικότερα ένα κλίμα αισιοδοξίας, σταθερότητας και προοπτικών απασχόλησης.
Κύκλοι στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών
Η Ελλάδα ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τον τομέα των αγροτικών προϊόντων, την ενισχυμένη προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων, τους κανόνες καταγωγής και τα μη δασμολογικά εμπόδια και μέτρα (ΝΤΒs, NTMs). Παράλληλα, υποστηρίζει την εξαίρεση των οπτικοακουστικών από το πεδίο εφαρμογής της μελλοντικής συμφωνίας, καθώς και ρήτρας anti-dumping και αντισταθμιστικών μέτρων. «Το ευρωπαϊκό αγροτο-διατροφικό μοντέλο βασίζεται στα υψηλής ποιότητας προϊόντα με γεωγραφικές ενδείξεις, ενώ το αντίστοιχο αμερικανικό μοντέλο στα εμπορικά σήματα. Και αυτή είναι μια διάσταση που θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη κατά τη διάρκεια της κατάρτισης της συμφωνίας ΤΤΙP», επισήμανε πρόσφατα στον Αμερικανό ομόλογό του ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Γιώργος Καρασμάνης, φέρνοντας ως χαρακτηριστικό παράδειγμα την περίπτωση της ελληνικής φέτας και μιλώντας για την ανάγκη πλήρους προστασίας της «λόγω της ιδιαιτερότητας και μοναδικότητας του προϊόντος, τόσο από οικονομικής όσο και από κοινωνικής πλευράς για την ελληνική ύπαιθρο». Σημειωτέον, ο αναμενόμενος αυξημένος όγκος των διατλαντικών μεταφορών εκτιμάται ότι θα ωφελήσει την ελληνική ναυτιλία, ενώ αναμένονται οφέλη και από την αύξηση των εξαγωγών τροφίμων και αγροτικών προϊόντων προς τις ΗΠΑ.
Πώς επηρεάζει η διεθνής συγκυρία