Ο Τουργκούτ Οζάλ, πρώην πρωθυπουργός (1983-1989) και Πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας (1989-1993) το ονειρευόταν.
Να δημιουργήσει μια ομοσπονδία με το Βόρειο τμήμα του Ιράκ και να πάρει εκδίκηση ενώπιον της ιστορίας. 
Πράγματι, το Κιρκούκ και η Μοσούλη, δύο πόλεις του Ιράκ με κουρδική πλειοψηφία αλλά με υψηλή τουρκμενική συγκέντρωση είναι για δεκαετίες το «εγγύς εξωτερικό» των Τούρκων. 
Η περιοχή ανήκει σε άλλον, αλλά ο οποίος είναι τόσο εγγύς που αισθάνεται ο καθείς ότι είναι θεμιτό να εκπονηθούν σχέδια επάνω από το κομήτη που περνά.

Η Μοσούλη, μέρος του Misak-i Milli

Κατά τη διάρκεια των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων στη Λωζάννη, η τουρκική αντιπροσωπεία προσπάθησε να θυμίσει τα δικαιώματά της Τουρκίας στη Μοσούλη, αλλά οι Άγγλοι αντιτέθηκαν.

Ο Ισμέτ Πασά (αργότερα Ισμέτ Ινονού), το δεξί χέρι του Μουσταφά Κεμάλ, είναι επικεφαλής της αντιπροσωπείας.
Αντιμέτωπος με την απροθυμία των Λόρδου Curzon, εκπρόσωπου της Βρετανίας, αναγκάζεται ο ίδιος να παραιτηθεί για να επαναφέρει τη συζήτηση σε άλλο φόρουμ.

Ο Μουσταφά Κεμάλ, ο ισχυρός άνδρας του νέου καθεστώτος, πιστεύει επίσης ότι πρέπει να αφήσουν τη διευθέτηση του θέματος στη Κοινωνία των Εθνών (Πρόδρομου των Ηνωμένων Εθνών). 
Τελικά, στις 16 Δεκέμβρη 1925, η τελευταία αποφάσισε χωρίς μεγάλη έκπληξη να παραχωρήσει αυτό το έδαφος στη Βρετανία. 
Στις 17, η Τουρκία απαντά με την υπογραφή μιας συνθήκης φιλίας με τη Σοβιετική Ρωσία. 
Πρώτο νταηλίκι ενός κράτους που γεννιέται …

Τα δικαιώματα της Τουρκίας στο πετρέλαιο της Μοσούλης

Αλλά τελικά επικρατεί ο ρεαλισμός. 
Το 1926, μια διμερή συνθήκη μεταξύ της Τουρκίας και της Βρετανίας επικύρωσε την απόφαση αυτή και προέβλεπε να πληρωθεί για 25 χρόνια στην Τουρκία το 10% των εσόδων από τα κοιτάσματα πετρελαίου της Μοσούλης. 
Μια ρήτρα που θα τιμηθεί μέχρι το 1951.

Το 1952, ένας νεαρός επιθεωρητής των εσόδων, ο Cahit Καρυά (σήμερα 96 χρονών), εκτιμά ότι το Ιράκ, του οποίου τα έσοδα από το πετρέλαιο έχουν διπλασιαστεί ως αποτέλεσμα της επαναδιαπραγμάτευσης των οικονομικών συνθηκών με τις εταιρείες εκμετάλλευσης, θα έπρεπε επίσης να διπλασιάσει την πληρωμή του προς τη Τουρκία.

Το ανεκτέλεστο υπόλοιπο ανέρχεται σε 100 εκατ. τουρκικές λίρες, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του.
Στάλθηκε στη Βαγδάτη για διαπραγματεύσεις.  Το ιρακινό κράτος, ανεξάρτητο από το 1932, προσφέρεται να καταβάλει το ήμισυ του ποσού, πρόταση που απορρίφθηκε από την Τουρκία.

Ο υπουργός Οικονομικών εκείνης της εποχής, Χασάν Polatkan, φοβήθηκε να περάσει ως διεφθαρμένος: “αν δεχτούμε τα 50 εκατομμύρια, ενώ μας χρωστάνε 100 εκατομμύρια, ο λαός  θα σκεφτεί ότι βουτίξαμε τα υπόλοιπα 50 εκατ.!”.
Το 1958, ένα πραξικόπημα αλλάζει την κατάσταση στο Ιράκ. Τόσο το καλύτερο, ο υπουργός Polatkan βρήκε την ευκαιρία για να μη πληρωθεί το χρέος …

Βέβαια όμως, ο κρατικός προϋπολογισμός θα συνεχίσει να γράψει αυτό το οφειλόμενο ποσό μέχρι το 1986.
Εκείνη την ημερομηνία, ο Σαντάμ Χουσεΐν ζήτησε από τον Τουργκούτ Οζάλ, τον Τούρκο Πρωθυπουργό να σταματήσει αυτή η μυθοπλασία. Ήταν πολύ καιρός που η Τουρκία δεν απαιτούσε πλέον τίποτα.

Ήταν τυχερό, το Ιράκ δεν είχε την πρόθεση να πληρώσει. Μια ένδειξη καλής θέλησης και ιδιαίτερου ρεαλισμού ενός κράτους σίγουρου για τον εαυτό του, σκέφτηκε ο Οζάλ
. 
Αυτός ο ίδιος που, το 1991, ονειρεύεται να βάλει χέρι στη πόλη, όταν ο Σαντάμ πυροδότησε τον Πρώτο Πόλεμο του Κόλπου. 
Στόχος: να ενεργήσει προληπτικά για να εμποδίσει τη δημιουργία ενός κουρδικού κράτους. 
Εμμονή ενός κράτους που φοβόταν…

Σήμερα, η κατάσταση είναι διαφορετική: ο Μασούντ Μπαρζανί, πρόεδρος της αυτόνομης περιφέρειας του ιρακινού Κουρδιστάν, ο οποίος πήρε ήδη τα ινία του Κιρκούκ, δεν έχει πει την τελευταία του λέξη …
ZAMAN FRANCE