τοῦ Νέστορα Νικηφορίδη
Ἡ ἴδια ἡ προοπτική τῶν διαφορετικῶν κόσμων, τοῦ Χάντιγκτον (βλ. το κάτωθι σχετικό ἄρθρο ΕΔΩ )  μοιάζει μέν ρεαλιστική, ἀλλά ἀποτελεῖ αὐτοεκπληρούμενη προφητεία, εὑρίσκεται δέ στόν ἀντίποδα τοῦ Ἑλληνικοῦ καί τοῦ Ὀρθοδόξου χριστιανικοῦ πολιτισμοῦ.
Ἡ διαίρεση τοῦ κόσμου σέ πολιτισμικές ζῶνες βάσει “τῶν θρησκειῶν”, εἶναι σάν νά δεχόμαστε τό φρόνημα τοῦ Κάϊν ὁ ὁποῖος ἐχώρησε τόν ἑαυτό του ἀπό τόν Ἄβελ, καί ἐπειδή τόν χώρισε, τόν ζήλευσε καί ἀφοῦ τόν ζήλευσε, τόν σκότωσε. Δέν ἔφταιγε ὁ Ἄβελ γιά τόν χωρισμόν αὐτόν.  Ὑπέστη ὅμως τίς συνέπειες.
Ἔτσι καί στήν Οὐκρανία σήμερα. Οἱ διαιροῦντες ἀπαιτοῦν πρωτοκαθεδρία ἀπέναντι στούς ὀρθοδόξους χριστιανούς, μέ ἀπειλή  τόν φόνο (ἐπανάσταση, καταστροφικό πόλεμο κ.λ.π.). Ἐνῶ δηλαδή οἱ Ὀρθόδοξοι μποροῦν να συνυπάρξουν μαζί μέ τούς ἄλλους, π.χ. μέ ἀποφάσεις ἔχουσες ὡς βάση τήν ἑκάστοτε ἀναλογία στόν πληθυσμό, μεταξύ ὀρθοδόξων καί μή, καί μέ σεβασμό τῶν ὅποιων ἄλλων, τῆς ὅποιας μειοψηφίας ἤ πλειοψηφίας, οἱ ἄλλοι θέλουν ὁπωσδήποτε στήν συνύπαρξη νά ἔχουν τό πάνω χέρι, εἴτε εἶναι πλειοψηφία εἴτε εἶναι μειοψηφία.  (Εἰρήσθω ἐν παρόδῳ, τό ἴδιο βλέπουμε καί στήν Κύπρο μέ τούς τούρκους διά τῶν τουρκοκυπρίων).
Τί συμβαίνει; Πῶς οἱ μέν ὀρθόδοξοι μποροῦν πάντα νά ζήσουν μαζί μέ τούς διαφορετικούς σέ ἀναλογικά ἰσότιμη βάση, ἐνῶ οἱ μή ὀρθόδοξοι δέν ἀνέχονται τούς ὀρθοδόξους ὡς ὁμότιμους, ἀλλά θέλουν νά τούς ἔχουν “ὑπό”,  ἤ καί νά τούς ἐξολοθρεύουν;
Ἄς προσεγγίσουμε πρῶτα γεωγραφικά, λίγο, τό θέμα εὐσεβείας  καί ἀσεβείας, προτοῦ τό δοῦμε κάπως βαθύτερα.

α) ΕΝΑΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΕΥΣΕΒΕΙΑΣ-ΑΣΕΒΕΙΑΣ

Ἄν φτιαχνόταν ἕνας παγκόσμιος χάρτης διαβαθμίσεων εὐσεβείας καί ἀσεβείας, θά φαινόταν μία διαίρεση πολύ διαφορετική ἀπό αὐτήν πού ὑποδεικνύει ὁ Χάντιγκτον στό περί συγκρούσεως πολιτισμῶν βιβλίο του (μέ χάρτη που περιλαμβάνεται στην προαναφερθείσα ἰστοσελίδα)
Πρῶτα ἀπό ὅλα, μή ὄντας καρδιογνῶστες, θά εἴχαμε σχετικά ἀποτελέσματα στήν παρουσίαση.
Περίπου,  θά εἶχε ὁ ΧΑΡΤΗΣ ΕΥΣΕΒΕΙΑΣ-ΑΣΕΒΕΙΑΣ, τήν πλέον ἔντονη ἀπόχρωση, ἄς ποῦμε ἕνα ὡραῖο βαθύ γαλάζιο, ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχουν ἅγιοι ἤ ὑπάρχουν σχετικά πολλοί πού μιμοῦνται τόν βίο τῶν ἁγίων. Δηλαδή, στήν ὀρθόδοξη σήμερα περιοχή τοῦ κόσμου. Ἕνα πιό λευκό γαλάζιο θά ἁπλωνόταν  σποραδικά σέ ὅλον τόν ὑπόλοιπο κόσμο.
Θά χρωματιζόταν π.χ. μέ ἕνα ὄμορφο ἀνοιχτό  γαλάζιο ἰδίως ἡ Ἀφρική, ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχουν πολλοί ἄνθρωποι ταπεινοί καί ταπεινωμένοι,  καί ὅπου πολλοί  πεθαίνουν μέ μόνη ἐλπίδα τόν Θεό καί ἄδικα. Ἐκεῖ ὅπου ἀναπτύσσεται καί κάνει θραύση ὅμως ἡ μαγεία, καί οἱ δεισιδαιμονίες,  θά κυριαρχοῦσε τό γκρίζο καί τό μαῦρο. Ἐκεῖ ὅπου στήν Ἀφρική ἔχει καταλάβει τόν χῶρο ὁ φανατικός μουσουλμανισμός ἤ διάφορες πλάνες  “ἱεραποστολῶν”, θά ἔπαιζαν ἀποχρώσεις ἀκόμη καί κίτρινου, σάν ἀρρώστια ἀπό ἕνα εἶδος πνευματικῆς ἠπατίτιδας, ἤ ἐλονοσίας… μέ τό κόκκινο στό χρῶμα τοῦ αἵματος , πρός σημείωση τῆς ἀπόλυτης ἀσεβείας, ἐκεῖ ὅπου οἱ ἰσλαμιστές καί οἱ μισθοφόροι σφάζουν…
Κάπως ὅμοια, ἄν καί μέ ἀκόμη λιγώτερα ἔντονο γαλάζιο, σχεδόν λευκό, θά ἐμφανιζόταν ἡ Κεντρική καί Νότια Ἀμερική, ὅπου πολλοί ἔχουν μέν μία λαϊκή εὐσέβεια ἀλλά μέ ἔντονο τό στοιχεῖο τῆς σαρκικῆς ζωῆς καί μέ πολλά στοιχεῖα πλάνης καί κατάλοιπα  εἰδωλολατρείας.  Μαῦρο θά χαρακτήριζε τόν τόπο τοῦ καρναβαλιοῦ τοῦ Ρίο στήν Βραζιλία καί καφέ, στό χρῶμα τοῦ χώματος, τίς περιοχές τῶν ἀλληλοσκοτωμῶν γιά ναρκωτικά ἤ γιά ἐξουσία ἤ γιά ὑπερκέρδη τῶν πολυεθνικῶν.
Στήν Κίνα, τήν Ἄπω Ἀνατολή καί τήν Ἰνδία,  ἐπίσης δέν θά ἔλειπαν κάποια σημεῖα ἤ καί θήλακες εὐσεβείας, ἄν καί ὁ ἄθεος φανατισμός καί ἡ φιλοϋλία  θά μποροῦσαν νά σημειώνονται μέ μαῦρο ἤ μέ γκρίζο πάνω στό ἐλάχιστο γαλάζιο. Μέ σκοῦρο γκρίζο, θά σημειώνονταν οἱ εἰδικές ζῶνες οἰκονομικοῦ ἐλέγχου τῶν κινεζικῶν καί λοιπῶν πολυεθνικῶν ὅπου ποδοπατεῖται ἡ ἀξία τοῦ ἀνθρώπου, καί οἱ μεγαλουπόλεις τῆς φανφάρας.
 Ἀκόμη καί στόν λεγόμενο μουσουλμανικό κόσμο, παρά τόν ἀντίθεο φανατισμό τῶν ἰσλαμιστῶν, κάποια πραγματική εὐσέβεια θά εὑρισκόταν, σάν θήλακες ἀπό ξεφτισμένο, “προδομένο”,  γαλάζιο, μέσα σέ ἕνα φόντο κόκκινο στό χρῶμα τοῦ αἵματος, σημεῖο τοῦ αἱματοβαμμένου ἰσλαμικοῦ φανατισμοῦ, πού ἁπλώθηκε στή γῆ, καί συντηρεῖται, κυρίως διά τῆς βίας καί τῶν σφαγῶν.
Στίς χῶρες τῆς δυτικῆς Εὐρώπης καί τῆς Βορείου Ἀμερικῆς, θά βλέπαμε μία πνευματική ἔρημο ὅσον ἀφορᾶ τήν εὐσέβεια: Στό χρῶμα τοῦ καφετί, ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχει ἡ φιλοϋλία τοῦ ἀμέρικαν ντρῆμ. Καί στό χρῶμα τοῦ μαύρου, ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχει  ἡ ὕπουλη ὑστερία τῶν ἀντίθεων “ἀθέων” καί  τῶν “ἀγνωστικιστῶν-ἀντιθρήσκων”, σέ ὑπόβαθρο μάλιστα φοβερῶν σαρκικῶν διαστροφῶν, ὅπως σέ χῶρες τῆς δυτικῆς Εὐρώπης.
Σέ Βόρειο Ἀμερική καί δυτική Ευρώπη, θά ἀναδεικνύονταν ὠστόσο καί κάποιες μικρές ὀάσεις εὐσεβείας, ἰδίως ἐκεῖ ὅπου στήν δυτική Εὐρώπη ἀνεδείχθησαν ὀρθόδοξοι χριστιανοί ἅγιοι, ἤ ἐκεῖ ὅπου ὁρᾶται μέ συμπάθεια καί καλή περιέργεια ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, δηλαδή τό σῶμα τοῦ  ἀληθινοῦ  Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Βέβαια καί στήν ὀρθόδοξη περιοχή τοῦ κόσμου, νῦν καί πρώην (ὅλη τήν Εὐρώπη, Μέση Ἀνατολή, Βόρεια Αφρική), θά βλέπαμε ἐρήμωση λόγω τῆς ἀσεβείας πολλῶν περιοχῶν, ὅπου ὁ ὅποιος γαλάζιος χρωματισμός θά ὀφειλόταν στήν ἱστορία τῶν ἁγίων πού ἀνεδείχθησαν παλαιότερα.  Για τήν ἐρήμωση σέ αὐτόν τόν ὑπό ἱστορική ἔννοια εὑρύ ὀρθόδοξο χῶρο, θά βάζαμε πάνω στό βαθύ ἤ πιό ἀνοιχτό γαλάζιο τοῦ παρόντος ἤ τοῦ παρελθόντος, ἕνα πένθιμο μώβ, μέ σταγόνες αἵματος, αἵματος ἁγίων…  
Μέ ἕνα τέτοιο χάρτη τοῦ κόσμου, τί θά βλέπαμε στήν Οὐκρανία; Ὅσον ἀφορᾶ τήν σημερινή κατάσταση, Κύριος οἶδεν!  Μᾶλλον θά βλέπαμε πνευματική ἐρήμωση (γκρίζο ἤ κίτρινο ἐπί τοῦ γαλάζιου) ἐκεῖ ὅπου κυριάρχησε ὁ φανατικός ἀθεϊσμός παλαιότερα καί ἐκεῖ ὅπου διογκώθηκε ἤδη ὁ δυτικο-ευρωπαϊκός φιλόϋλος ἀθεϊσμός. Αὐτό πού ξέρουμε ὡστόσο, εἶναι ὅτι θά ἦταν ἀκόμη παρόν τό βαθύ γαλάζιο σέ ὅλη τήν ἔκταση τῆς Οὐκρανίας καί μέχρι τήν Πολωνία, λόγω τῶν ὀρθοδόξων ἁγίων τῶν παλαιοτέρων ἐποχῶν.

β) Η ΑΝΤΙΘΕΣΗ ΕΥΣΕΒΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΣΕΒΕΙΑΣ

Μεταξύ εὐσεβείας καί ἀσεβείας, δέν ὑπάρχουν ἁπλῶς διαβαθμίσεις, ἀλλά ὑπάρχει ἕνα πελώριο χάσμα, ὀντολογικό καί γνωσιολογικό.
Τοῦτο, εἶναι ἄσχετο τοῦ ὅτι, στά πλαίσια τῆς εὐσεβείας ὑπάρχουν διαβαθμίσεις ὕψους εὐσεβείας καί τρόπων εὐσεβείας, καί τοῦ ὅτι ἀντίστοιχα ὑπάρχουν διαβαθμίσεις βαθμοῦ ἀσεβείας καί τρόπων ἀσεβείας. Ἄλλος ἐλεεῖ  γιά τόν Θεό, καί ἄλλος θυσιάζεται  γιά τόν Θεό. Ἄλλος κλέβει τόν πτωχότερό του γιά νά ἐπιβιώσει ἀσφαλέστερα, καί ἄλλος τόν ληστεύει γιά κέρδος  ἤ καί τόν σφάζει.
Ποῦ εὑρίσκεται λοιπόν τό βάθος τῆς διαφορᾶς μεταξύ εὐσεβείας καί ἀσεβείας; Τί εἶναι αὐτό πού διαφοροποιεῖ πλήρως τόν ἀσεβῆ ἀπό τόν εὐσεβῆ; Ἀλλά καί τί κάνει τόν  εὐσεβῆ νά μήν διαφοροποιεῖται πλήρως ἀπό τόν ἀσεβῆ;
Βεβαίως, εἶναι ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ.  Αὐτή, στόν εὐσεβῆ δίδεται ἄλλοτε λίγο, ἄλλοτε μέ πληρότητα, ἄλλοτε δέ καί ὡς ἀπουσιάζουσα καί συγχρόνως ὡς ἐν δυνάμει παρούσα, ἀλλά ὅπως καί ἄν δίδεται, γίνεται ἀπό τόν εὐσεβῆ αἰσθητή εὐσεβῶς, ἤτοι ὡς “ὄντως ἄκτιστη”, ὡς δύναμις, παρηγορία, ἐλπίδα ἐντός μας, ἡ ὁποία εἶναι ἐκ τοῦ Θεοῦ.
Στόν ἀσεβῆ δίδεται ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ ἀφ’ ἑνός μέν διά τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν, ὡς ἡ οὐσιωδέστερη γι’ αὐτόν παρηγορία ὅπως τήν ζητεῖ ἡ ψυχή του, ἀφ’ ἑτέρου δέ καί κυρίως ὡς παροδικῶς ἐπισκεπτομένη αὐτόν ἔξωθεν, γίνεται δέ αἰσθητή ἀσεβῶς, εἴτε ὡς ἁπλῆ καί ἀγνοήσιμη νύξις συνειδήσεως, εἴτε ὡς δύναμις κυριαρχίας του ἤ ἐπιτεύξεως τῶν ἐπιθυμιῶν του.  Μόνο ἄν ὁ ἀσεβής ἐκμεταλλευθῆ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ ὡς νύξη συνειδήσεως ἐκ τοῦ Θεοῦ, ὡς “ἄκτιστη χάρη”, καί δέν τήν ἀπορρίψῃ, μπορεῖ νά στραφῆ πρός τήν εὐσέβεια.

Ὁ ἀσεβής, θεωρεῖ ὅτι γνωρίζοντας τήν φύση τῶν ὄντων ἐλέγχει τά ὄντα καί ὅτι ἄρα, εἴτε κατ’ ἀναλογίαν γνωρίζει καί τόν Θεό (διεισδύοντας διανοητικῶς ἤτοι φανταστικῶς στήν οὐσία του καί στήν Πρόνοιά του),  ὁπότε ἔχει δικαίωμα νά Τόν ἀντιπροσωπεύει ἐπί τῆς γῆς, ἀναιδῶς, εἴτε ἔχει δικαίωμα νά ζήσει ἀγνοώντας τόν Θεό. Ὁ εὐσεβής, ἀντιλαμβάνεται ὅτι εἶναι ἅγιος ὁ Θεός, ἀληθής, δίκαιος, καί ὅτι δέν ἐξαπατᾶται ἀπό τό ψεῦδος. Γι’ αὐτό, δέν γνωρίζει τήν φύση τῶν ὄντων γιά νά τά ἐλέγξει, ἀλλά γιά νά ζήσει μαζί τους καί κυρίως μαζί μέ τόν Θεό.
Νά τό ποῦμε ρητά: Ἡ φύση τοῦ ἀνθρώπου κατά τούς δυτικο-ευρωπαίους καί τούς βορειοαμερικανούς παπικούς καί μετα-παπικούς, ΛΟΓΩ ΤΗΣ ΒΑΘΥΤΑΤΗΣ ΚΑΙ ΜΗ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΠΟΙΟΥΜΕΝΗΣ ΑΣΕΒΕΙΑΣ, εἶναι προσεγγίσιμη ἀπό τήν ἀνθρώπινη διάνοια, προσδιορίσιμη, καθορίσιμη, ἐλέγξιμη, προγραμματίσιμη,  ἐπαναστάσιμη, ἀξιοποιήσιμη,  προκρουστίως κλαδεύσιμη, συστηματοποιήσιμη,  ἐκμεταλλεύσιμη, ὑποδουλώσιμη, καταστρέψιμη.  Ἀπό τό σημεῖο αὐτό μέχρι την καταστροφή τῆς ἀνθρωπότητας ἤ μεγάλου μέρους αὐτῆς, ἡ ἀπόσταση δέν εἶναι καί τόσο μεγάλη.
‘Αντίθετα, γιά τόν ἄνθρωπο τῆς εὐσεβείας, δηλαδή τόν πράγματι ὀρθόδοξο χριστιανό καθώς καί αὐτόν πού βλέπει τήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί τόν Ἰησοῦ Χριστό μέ καλή περιέργεια καί πράττει τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, ἡ  φύση τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἱερό μυστήριο πού ἀνάγεται στήν ζωή τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ, εἶναι ἀξιοσέβαστη στήν ἁγιοπρεπῆ σωματικότητά της καί στόν θεοσεβῆ ὁραματισμό της, σέ κάθε πρόσωπο καί σέ κάθε ἀνθρώπινη κοινότητα,  στήν σχέση της μέ τό περιβάλλον,  στήν σχέση της ἀκόμη καί μέ τόν ἐχθρό ἄλλον ἄνθρωπο, τόν Κάϊν.

Συνεπῶς, στήν  Οὐκρανία, ζοῦμε σήμερα ὄχι τήν ἐπιβεβαίωση τῆς συγκρούσεως τῶν πολιτισμῶν τοῦ Χάντιγκτον, ἀλλά ποῦ ὁδηγεῖ  ὁ παραλογισμός τῆς ἀσέβειας τοῦ Κάϊν. Μέ τήν διαφορά, α) ὅτι  τότε ὁ Ἄβελ ἦταν παντελῶς  ἀπροφύλακτος κατά κόσμον, καί β) ὅτι σήμερα, ὁ παγιδευμένος στόν παραλογισμό τοῦ Κάϊν, μπορεῖ νά ἀναλογισθῆ τί πάει νά κάνει.  Εὐθύνη ὅμως ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ἔχουν ἀμφότεροι.  Κατά τόν λόγο τοῦ διδομένου εἰς ἕκαστον ἐκ Θεοῦ φωτισμόν.  Καί ὄχι κατά τόν λόγο τῆς τυχόν ἀσεβοῦς ἀποκρούσεως τοῦ φωτισμοῦ αὐτοῦ.

Υστερόγραφο:  Γιά τούς δέ τυχόν κατά βάθος εἰδωλολατροῦντες, δίδει ὁ Θεός ἀκόμη καί σημεῖα ἐξ αὐτῶν πού αὐτοί ἐμπιστεύονται οἰωνοσκοποῦντες ἤ καί ἐξαποστέλλοντες  οἰωνούς. Τά περιστέρια τοῦ πάπα ,τά ὁποῖα γιά λογαριασμό του ἀμόλησαν παιδιά στό Βατικανό, “γιά τήν Οὐκρανία”, τά ἔφαγαν τά κοράκια μπροστά σέ χιλιάδες κόσμο, μόλις πρό ὀλίγων ἡμερῶν).