Ενεργειακά-Αγωγοί
, Κύπρος (Εθνική Φρουρά, Κύπρος 1974)
10 Φεβρουαρίου 2014
Φυσικό αέριο στα πανιά του Κυπριακού
Η παρέμβαση για την εξασφάλιση συμφωνίας στο Κοινό Ανακοινωθέν ανοίγει τον δρόμο για την πρώτη συνάντηση Αναστασιάδη – Ερογλου
Η ενόχληση της Κύπρου
Η επίσκεψη της αμερικανίδας υφυπουργού Εξωτερικών Βικτόρια Νιούλαντ την περασμένη εβδομάδα στην Κύπρο έβαλε τη «σφραγίδα» στο κείμενο του Ανακοινωθέντος. Παράλληλα, ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζον Κέρι φέρεται να είχε συνομιλία, πριν από λίγες ημέρες, με τον τούρκο ομόλογό του Αχμέτ Νταβούτογλου στο περιθώριο της Διάσκεψης για την Ασφάλεια στο Μόναχο, αποσπώντας τη συγκατάθεση της Αγκυρας.
Ωστόσο, η οριστικοποίηση του Κοινού Ανακοινωθέντος δεν θα σημάνει ταχεία επίλυση του Κυπριακού. Μία σειρά παραγόντων, με βασικότερο όλων τον εκλογικό κύκλο στην Τουρκία, δείχνουν ότι οι συνομιλίες θα χρειαστούν καιρό. Ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αν και θα ήθελε μία διπλωματική επιτυχία, έχει μπροστά του τοπικές εκλογές τον Μάρτιο, προεδρικές εκλογές στις οποίες ίσως να είναι υποψήφιος τον Μάιο και βουλευτικές εκλογές, που αν και αρχικά προγραμματισμένες για το 2015 δεν αποκλείεται να προκηρυχθούν πρόωρα για εντός του 2014. Για τον λόγο αυτό, ρεαλιστικές εκτιμήσεις δεν αναμένουν ουσιαστικές αποφάσεις πριν από την παρέλευση 12 μηνών ή και παραπάνω.
Επιπλέον, στο εσωτερικό της Κύπρου υπάρχουν ισχυρές φωνές εναντίον του Κοινού Ανακοινωθέντος που εκφράζονται κυρίως από τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ κ. Ν. Παπαδόπουλο, γιο του Τάσσου Παπαδόπουλου. Η κριτική εδράζεται ιδιαίτερα στην εποικοδομητική ασάφεια που διέπει πτυχές του κειμένου, όπως π.χ. αυτή της κυριαρχίας, όπου η αναφορά στο ότι αυτή εκπηγάζει από τους Ελληνοκυπρίους και τους Τουρκοκυπρίους και όχι από τον λαό θεωρείται ότι ανοίγει «παράθυρο» αυτοδιάθεσης και απόσχισης.
Η «μπαγκέτα» στους Αμερικανούς
Με τον τρόπο αυτό, θα μπορέσουν να προχωρήσουν τόσο οι έρευνες υδρογονανθράκων εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) όσο επίσης να αποφευχθούν τουρκικές προκλήσεις. Είναι επίσης σαφές ότι οι Αμερικανοί, παρά την καχυποψία με την οποία βλέπουν πλέον τον Ερντογάν, δεν παύουν να θέλουν να αποφύγουν κινήσεις που θα απομόνωναν την Αγκυρα και θα την καθιστούσαν απολύτως ανεξέλεγκτη σε περιφερειακό επίπεδο.
Το πόση σημασία δίνουν οι Αμερικανοί στα θέματα ενέργειας διαφαίνεται από τις συνεχείς επισκέψεις που πραγματοποιεί στις χώρες της περιοχής ο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών με αρμοδιότητα την ενεργειακή διπλωματία Εϊμος Χοκστάιν. Πρώην στέλεχος ενεργειακών εταιρειών, ο Χοκστάιν βρέθηκε πρόσφατα ξανά στη Λευκωσία όπου είχε συζητήσεις επί της κατασκευής τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο Βασιλικό, ενώ έχει αναλάβει τις δύσκολες διαπραγματεύσεις για την οριστική οριοθέτηση των ΑΟΖ Ισραήλ – Λιβάνου.
Το πρώτο επίπεδο αφορά τη συνεργασία Κύπρου και Ισραήλ. Συγκεκριμένα, οι Αμερικανοί είναι θετικοί στην κατασκευή σταθμού LNG, αλλά την ίδια στιγμή είναι σαφές ότι η αναθεώρηση προς τα κάτω των προβλέψεων της εταιρείας Noble Energy για το μέγεθος των κοιτασμάτων στο Οικόπεδο 12 καθιστά αναγκαία τη χρησιμοποίηση μέρους των ισραηλινών κοιτασμάτων από το γιγαντιαίο κοίτασμα «Λεβιάθαν» ώστε να είναι βιώσιμο. Διαφορετικά, τα κέρδη για την κυπριακή οικονομία θα καθυστερήσουν. Η ποσότητα που κρίνεται ως απαραίτητο να έρθει από το Ισραήλ φθάνει τα 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm). Εκτενείς συζητήσεις για τα θέματα αυτά θα έχει κατά την επίσκεψή του στο Τελ Αβίβ στις 18 Φεβρουαρίου ο κύπριος υπουργός Εξωτερικών κ. Ι. Κασουλίδης.
Το δεύτερο επίπεδο έχει σχέση με τον ρόλο της Τουρκίας. Οι ισραηλινές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο «Λεβιάθαν», οι Delek και Avner, έχουν εδώ και καιρό εκφράσει την επιθυμία τους για την κατασκευή αγωγού ο οποίος θα συνδέει το κοίτασμα με την Τουρκία, ενώ σε διαβούλευση με την Αγκυρα φέρεται να είναι και η Noble Energy. Το θέμα αυτό αντιμετωπίζει πολιτικά προβλήματα, από τη στιγμή που ένας τέτοιος αγωγός θα πρέπει λογικά να περάσει από την κυπριακή ΑΟΖ. Ωστόσο, η αμερικανική πλευρά εκτιμά ότι ένας αγωγός προς την Τουρκία που δεν θα είναι μεγάλης χωρητικότητος και θα ικανοποιεί την εσωτερική ενεργειακή ζήτηση της γείτονος, χωρίς παράλληλα να τη μετατρέπει σε ενεργειακό κόμβο, θα ήταν μία πολύ καλή λύση.
Οι τουρκικές εταιρείες κινούνται πολύ δραστήρια στον τομέα αυτό και είναι ενδεικτικό ότι μία εξ αυτών, η Turkas, έχει προσλάβει τον άλλοτε αμερικανό υφυπουργό ΕξωτερικώνΜάθιου Μπράιζα για να προωθήσει τα συμφέροντά της. Αν επίσης επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες ότι Τουρκία και Ισραήλ βρίσκονται πολύ κοντά σε συμφωνία για τις αποζημιώσεις των θυμάτων της επιδρομής στο πλοίο «Μαβί Μαρμαρά» το 2010, τότε μια ισραηλινοτουρκική προσέγγιση ίσως άλλαζε άρδην τα δεδομένα.
Είναι δε σαφές, σημειώνουν ενημερωμένες πηγές, ότι πιθανή υλοποίηση αυτού του σχεδιασμού θα έβαζε ταφόπλακα στο ούτως ή άλλως δύσκολο σχέδιο της Αθήνας για την κατασκευή αγωγού Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας. Και λογικά, τα ζητήματα αυτά θα συζητηθούν κατά τη σχεδιαζόμενη επίσκεψη στην Αθήνα του ισραηλινού υπουργού Εξωτερικών Αβιγκντορ Λίμπερμαν που σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος» αναμένεται να πραγματοποιηθεί περί το πρώτο δεκαήμερο του Μαρτίου.
Η πρώτη δοκιμαστική καύση του παραγόμενου φυσικού αερίου στο κοίτασμα «Αφροδίτη» της κυπριακής ΑΟΖ
Αθανασόπουλος Αλ. Άγγελος
Οι Αμερικανοί έχουν πλέον αναλάβει να κινήσουν τα πιόνια στην «ενεργειακή σκακιέρα» της Ανατολικής Μεσογείου και σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται η αποφασιστική πρωτοβουλία τους να βρεθεί η χρυσή τομή για το Κοινό Ανακοινωθέν που θα ανοίξει τον δρόμο για την επανάληψη των συνομιλιών στο Κυπριακό. Η ύπαρξη σημαντικών κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην περιοχή δρουν ως καταλύτης και καθοδηγούν τον στρατηγικό σχεδιασμό της Ουάσιγκτον.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», η Αγκυρα έχει ήδη αποδεχθεί σιωπηρά το προσχέδιο που ήλθε στο φως της δημοσιότητας έπειτα από τις παραινέσεις της αμερικανικής διπλωματίας, η οποία το τελευταίο διάστημα κινείται συντονισμένα και έχει ουσιαστικά πάρει την… μπαγκέτα των διαπραγματεύσεων από τα Ηνωμένα Εθνη. Η τελική απάντηση του τουρκοκύπριου ηγέτη Ντερβίς Ερογλου θεωρείται, βάσει των ίδιων πληροφοριών, τυπική υπόθεση, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την πρώτη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Ν. Αναστασιάδη.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», η Αγκυρα έχει ήδη αποδεχθεί σιωπηρά το προσχέδιο που ήλθε στο φως της δημοσιότητας έπειτα από τις παραινέσεις της αμερικανικής διπλωματίας, η οποία το τελευταίο διάστημα κινείται συντονισμένα και έχει ουσιαστικά πάρει την… μπαγκέτα των διαπραγματεύσεων από τα Ηνωμένα Εθνη. Η τελική απάντηση του τουρκοκύπριου ηγέτη Ντερβίς Ερογλου θεωρείται, βάσει των ίδιων πληροφοριών, τυπική υπόθεση, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για την πρώτη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Ν. Αναστασιάδη.
Η ενόχληση της Κύπρου
Διπλωματικοί κύκλοι σημειώνουν ότι η ενεργός ανάμιξη της Ουάσιγκτον υπήρξε και επιθυμία της Λευκωσίας, . Ουσιαστικό ρόλο έχει διαδραματίσει το τελευταίο διάστημα ο αμερικανός πρεσβευτής στη Λευκωσία Τζον Κένιγκ, με τις ανταλλαγές προσχεδίων με εναλλακτικές διατυπώσεις να υπερβαίνουν τις 40.
Η επίσκεψη της αμερικανίδας υφυπουργού Εξωτερικών Βικτόρια Νιούλαντ την περασμένη εβδομάδα στην Κύπρο έβαλε τη «σφραγίδα» στο κείμενο του Ανακοινωθέντος. Παράλληλα, ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζον Κέρι φέρεται να είχε συνομιλία, πριν από λίγες ημέρες, με τον τούρκο ομόλογό του Αχμέτ Νταβούτογλου στο περιθώριο της Διάσκεψης για την Ασφάλεια στο Μόναχο, αποσπώντας τη συγκατάθεση της Αγκυρας.
Ωστόσο, η οριστικοποίηση του Κοινού Ανακοινωθέντος δεν θα σημάνει ταχεία επίλυση του Κυπριακού. Μία σειρά παραγόντων, με βασικότερο όλων τον εκλογικό κύκλο στην Τουρκία, δείχνουν ότι οι συνομιλίες θα χρειαστούν καιρό. Ο πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αν και θα ήθελε μία διπλωματική επιτυχία, έχει μπροστά του τοπικές εκλογές τον Μάρτιο, προεδρικές εκλογές στις οποίες ίσως να είναι υποψήφιος τον Μάιο και βουλευτικές εκλογές, που αν και αρχικά προγραμματισμένες για το 2015 δεν αποκλείεται να προκηρυχθούν πρόωρα για εντός του 2014. Για τον λόγο αυτό, ρεαλιστικές εκτιμήσεις δεν αναμένουν ουσιαστικές αποφάσεις πριν από την παρέλευση 12 μηνών ή και παραπάνω.
Επιπλέον, στο εσωτερικό της Κύπρου υπάρχουν ισχυρές φωνές εναντίον του Κοινού Ανακοινωθέντος που εκφράζονται κυρίως από τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ κ. Ν. Παπαδόπουλο, γιο του Τάσσου Παπαδόπουλου. Η κριτική εδράζεται ιδιαίτερα στην εποικοδομητική ασάφεια που διέπει πτυχές του κειμένου, όπως π.χ. αυτή της κυριαρχίας, όπου η αναφορά στο ότι αυτή εκπηγάζει από τους Ελληνοκυπρίους και τους Τουρκοκυπρίους και όχι από τον λαό θεωρείται ότι ανοίγει «παράθυρο» αυτοδιάθεσης και απόσχισης.
Η «μπαγκέτα» στους Αμερικανούς
Η Ουάσιγκτον όμως βλέπει τη μεγάλη εικόνα. Στο επίκεντρο αυτής είναι η «τακτοποίηση» των ανοιχτών ζητημάτων στην ευρύτερη Μέση Ανατολή και η αξιοποίηση των υδρογονανθράκων. Η εκκίνηση των συνομιλιών για το Κυπριακό, να διασφαλίσουν μια ηρεμία. Οι διαπραγματευτές των δύο πλευρών θα συζητούν, ενώ στο παιχνίδι θα μπουν επίσης η Αθήνα και η Αγκυρα με τον τουρκοκύπριο και ελληνοκύπριο διαπραγματευτή να πραγματοποιούν τις συμφωνηθείσες «χιαστί» συναντήσεις.
Με τον τρόπο αυτό, θα μπορέσουν να προχωρήσουν τόσο οι έρευνες υδρογονανθράκων εντός της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) όσο επίσης να αποφευχθούν τουρκικές προκλήσεις. Είναι επίσης σαφές ότι οι Αμερικανοί, παρά την καχυποψία με την οποία βλέπουν πλέον τον Ερντογάν, δεν παύουν να θέλουν να αποφύγουν κινήσεις που θα απομόνωναν την Αγκυρα και θα την καθιστούσαν απολύτως ανεξέλεγκτη σε περιφερειακό επίπεδο.
Το πόση σημασία δίνουν οι Αμερικανοί στα θέματα ενέργειας διαφαίνεται από τις συνεχείς επισκέψεις που πραγματοποιεί στις χώρες της περιοχής ο βοηθός υφυπουργός Εξωτερικών με αρμοδιότητα την ενεργειακή διπλωματία Εϊμος Χοκστάιν. Πρώην στέλεχος ενεργειακών εταιρειών, ο Χοκστάιν βρέθηκε πρόσφατα ξανά στη Λευκωσία όπου είχε συζητήσεις επί της κατασκευής τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο Βασιλικό, ενώ έχει αναλάβει τις δύσκολες διαπραγματεύσεις για την οριστική οριοθέτηση των ΑΟΖ Ισραήλ – Λιβάνου.
Οι επιπτώσεις για την Αθήνα και ο ρόλος της Τουρκίας
Η παρασκηνιακή διελκυστίνδα για τους υδρογονάνθρακες μπορεί να έχει σαφείς επιπτώσεις και για την Αθήνα. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στην παρούσα φάση, η αμερικανική πλευρά θεωρεί ότι η ιδεατή λύση για την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Ανατολικής Μεσογείου πρέπει να κινηθεί σε διπλό επίπεδο.
Η παρασκηνιακή διελκυστίνδα για τους υδρογονάνθρακες μπορεί να έχει σαφείς επιπτώσεις και για την Αθήνα. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στην παρούσα φάση, η αμερικανική πλευρά θεωρεί ότι η ιδεατή λύση για την εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της Ανατολικής Μεσογείου πρέπει να κινηθεί σε διπλό επίπεδο.
Το πρώτο επίπεδο αφορά τη συνεργασία Κύπρου και Ισραήλ. Συγκεκριμένα, οι Αμερικανοί είναι θετικοί στην κατασκευή σταθμού LNG, αλλά την ίδια στιγμή είναι σαφές ότι η αναθεώρηση προς τα κάτω των προβλέψεων της εταιρείας Noble Energy για το μέγεθος των κοιτασμάτων στο Οικόπεδο 12 καθιστά αναγκαία τη χρησιμοποίηση μέρους των ισραηλινών κοιτασμάτων από το γιγαντιαίο κοίτασμα «Λεβιάθαν» ώστε να είναι βιώσιμο. Διαφορετικά, τα κέρδη για την κυπριακή οικονομία θα καθυστερήσουν. Η ποσότητα που κρίνεται ως απαραίτητο να έρθει από το Ισραήλ φθάνει τα 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm). Εκτενείς συζητήσεις για τα θέματα αυτά θα έχει κατά την επίσκεψή του στο Τελ Αβίβ στις 18 Φεβρουαρίου ο κύπριος υπουργός Εξωτερικών κ. Ι. Κασουλίδης.
Το δεύτερο επίπεδο έχει σχέση με τον ρόλο της Τουρκίας. Οι ισραηλινές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο «Λεβιάθαν», οι Delek και Avner, έχουν εδώ και καιρό εκφράσει την επιθυμία τους για την κατασκευή αγωγού ο οποίος θα συνδέει το κοίτασμα με την Τουρκία, ενώ σε διαβούλευση με την Αγκυρα φέρεται να είναι και η Noble Energy. Το θέμα αυτό αντιμετωπίζει πολιτικά προβλήματα, από τη στιγμή που ένας τέτοιος αγωγός θα πρέπει λογικά να περάσει από την κυπριακή ΑΟΖ. Ωστόσο, η αμερικανική πλευρά εκτιμά ότι ένας αγωγός προς την Τουρκία που δεν θα είναι μεγάλης χωρητικότητος και θα ικανοποιεί την εσωτερική ενεργειακή ζήτηση της γείτονος, χωρίς παράλληλα να τη μετατρέπει σε ενεργειακό κόμβο, θα ήταν μία πολύ καλή λύση.
Οι τουρκικές εταιρείες κινούνται πολύ δραστήρια στον τομέα αυτό και είναι ενδεικτικό ότι μία εξ αυτών, η Turkas, έχει προσλάβει τον άλλοτε αμερικανό υφυπουργό ΕξωτερικώνΜάθιου Μπράιζα για να προωθήσει τα συμφέροντά της. Αν επίσης επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες ότι Τουρκία και Ισραήλ βρίσκονται πολύ κοντά σε συμφωνία για τις αποζημιώσεις των θυμάτων της επιδρομής στο πλοίο «Μαβί Μαρμαρά» το 2010, τότε μια ισραηλινοτουρκική προσέγγιση ίσως άλλαζε άρδην τα δεδομένα.
Είναι δε σαφές, σημειώνουν ενημερωμένες πηγές, ότι πιθανή υλοποίηση αυτού του σχεδιασμού θα έβαζε ταφόπλακα στο ούτως ή άλλως δύσκολο σχέδιο της Αθήνας για την κατασκευή αγωγού Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας. Και λογικά, τα ζητήματα αυτά θα συζητηθούν κατά τη σχεδιαζόμενη επίσκεψη στην Αθήνα του ισραηλινού υπουργού Εξωτερικών Αβιγκντορ Λίμπερμαν που σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος» αναμένεται να πραγματοποιηθεί περί το πρώτο δεκαήμερο του Μαρτίου.
ΒΗΜΑ
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο FacebookΑκολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook
Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter
Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube