505 Ελληνες διαθέτουν περιουσία 60 δισ. ευρώ
Μαντικίδης Τάσος
Οι δραματικές ανισότητες παραμένουν το κύριο χαρακτηριστικό στην κατανομή του πλούτου αυτού του πλανήτη, καθώς το 0,7% του παγκόσμιου πληθυσμού (32 εκατ. πολυεκατομμυριούχοι) ελέγχει το 41% του παγκόσμιου πλούτου, που σύμφωνα με στοιχεία του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και του Ερευνητικού Ινστιτούτου της Credit Suisse ανήλθε στα επίπεδα ρεκόρ των 241 τρισ. δολ. το 2013.
Την ίδια ώρα στην Ελλάδα, σύμφωνα με την τελευταία έρευνα (2013) για τον πλούτο από τη Wealth-X, μια εταιρεία που συγκεντρώνει πληροφορίες για τους πλούσιους αυτού του κόσμου για λογαριασμό και των τμημάτων αξιοποίησης περιουσίας των μεγαλύτερων επενδυτικών τραπεζών του κόσμου, αλλά και στοιχείων της ελβετικής τράπεζας UBS, 505 έλληνες πολυεκατομμυριούχοι, δηλαδή το 0,005% των μόνιμων κατοίκων της χώρας, διαθέτουν σήμερα περιουσία 60 δισ. ευρώ, η οποία μάλιστα έχει αυξηθεί 20% σε σχέση με το 2012 (50 δισ. ευρώ), χρονιά κατά την οποία η αντίστοιχη λίστα περιελάμβανε 455 πολυεκατομμυριούχους. Συνολικά στη χώρα μας οι εκατομμυριούχοι με περιουσία άνω του 1 εκατ. ευρώ υπολογίζονται από τα τμήματα Private Banking των τραπεζών σε περίπου 8.000, καθώς μόνο 2.687 άτομα στο Χρηματιστήριο Αθηνών διαθέτουν μετοχές που ξεπερνούν σε αξία το 1 εκατ. ευρώ. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και οι περίφημες καταθέσεις των Ελλήνων στο εξωτερικό για τις οποίες έχουν ακουστεί διάφορα ποσά που έφθαναν ως και τα 600 δισ. ευρώ («Der Spiegel»), αν και τραπεζικοί κύκλοι τις υπολογίζουν στην περιοχή των 100 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Credit Suisse, ο μέσος πλούτος στη χώρα μας ανά ενήλικο, βάσει της μέσης εκτίμησης για την πορεία των περιουσιακών στοιχείων, αυξήθηκε τον τελευταίο χρόνο κατά 9,9% και βρίσκεται λίγο πάνω από τα 76.000 ευρώ (76.191,53), καθώς όπως αναφέρθηκε, η εκτόξευση των χρηματιστηριακών τιμών (+139% από τα χαμηλά του καλοκαιριού του 2012) και η άνοδος του ευρώ αντιστάθμισαν την εφετινή πτώση στην αξία των ακινήτων.
Βέβαια, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι οι περίπου 900.000 επενδυτές του Χρηματιστηρίου της Αθήνας είδαν τις τοποθετήσεις από το τελευταίο υψηλό πριν από την υπογραφή του μνημονίου και ως το τελευταίο χαμηλό, να σημειώνουν ζημιές 65 δισ. ευρώ την ώρα που η αξία των αστικών ακινήτων υποχώρησε σωρευτικά σχεδόν 40%, ενώ μετά το «κούρεμα» των ομολόγων περίπου 11.000 έλληνες μικροομολογιούχοι είδαν τις τοποθετήσεις τους να εξατμίζονται σε μια νύχτα. Η χώρα πάντως με την υψηλότερη περιουσία ανά ενήλικο είναι η Ελβετία, όπου ο προσωπικός πλούτος φτάνει τα 380.000 ευρώ, ενώ ακολουθούν η Αυστραλία και η Νορβηγία. Η μέση περιουσία ανά ενήλικο στην ευρωζώνη εκτιμάται λίγο πάνω από τα 150.000 ευρώ, με την αντίστοιχη στο Λουξεμβούργο να εμφανίζεται η υψηλότερη στη ζώνη του ευρώ προσεγγίζοντας σχεδόν τα 250.000 ευρώ. Το 2013 από την «πυραμίδα του πλούτου» προκύπτει πως το 8,4% του παγκόσμιου πληθυσμού ελέγχει το 83,3% του παγκόσμιου πλούτου, ενώ συνολικά 3,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι, δηλαδή το 68,7% του παγκόσμιου πληθυσμού, ελέγχουν μόλις το 3% (7,3 τρισ. δολ.) του παγκόσμιου πλούτου. Ο παγκόσμιος πλούτος προβλέπεται ότι θα αυξηθεί κατά 40% τα επόμενα πέντε χρόνια, φθάνοντας τα 334 τρισ. δολ. ως το 2018. Πρωταγωνιστές θα είναι οι αναδυόμενες οικονομίες και κυρίως η Κίνα, όπου οι εισοδηματικές ανισότητες αμβλύνονται, δημιουργώντας μια πιο ισχυρή μεσαία τάξη, αν και συνολικά οι πλούσιοι αυτού του κόσμου θα αυξήσουν την περιουσία τους.
Την ερχόμενη δεκαετία θα αυξηθούν κατά 85% οι δισεκατομμυριούχοι
Την ερχόμενη δεκαετία, σύμφωνα με έρευνα της Wealth-X, οι δισεκατομμυριούχοι θα αυξηθούν κατά 85%, φθάνοντας τους 4.076 από 2.198 σήμερα, με τη μεγαλύτερη αύξηση να εμφανίζεται στην Κίνα με 214% και στη Βραζιλία με 157%. Οι χώρες με τους περισσότερους δισεκατομμυριούχους σήμερα είναι οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Γερμανία, η Βρετανία και η Ινδία, ενώ ακολουθούν η Βραζιλία, η Ρωσία, το Χονγκ Κονγκ, η Ινδονησία και η Ελβετία. Σύμφωνα με έρευνα για τον πλούτο της UBS, το 2013 οι εκατομμυριούχοι αυτού του πλανήτη θα διαμορφωθούν σε 199.235 και θα είναι αυξημένοι κατά 5% σε σχέση με το 2012 (187.380). Ερευνα της Knight Frank, πάλι, προβλέπει ότι την επόμενη δεκαετία οι εκατομμυριούχοι με διαθέσιμα άνω των 30 εκατ. δολαρίων θα αυξηθούν κατά 50%, φθάνοντας τους 286.000. Οι εκατομμυριούχοι στην Ασία θα αυξηθούν την ερχόμενη δεκαετία κατά 88%, όπως ακριβώς και στη Λατινική Αμερική, ενώ και οι… συνάδελφοί τους στην Αφρική θα σημειώσουν άνοδο 69% και στη Μέση Ανατολή 58%.
Στον παλαιό δυτικό κόσμο, στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, η αντίστοιχη αύξηση θα περιοριστεί λίγο πάνω από το 30%, δεικνύοντας με τον τρόπο αυτόν τη μεταφορά πλούτου που παρατηρείται σήμερα στον κόσμο.
Η μεγαλύτερη αύξηση εκατομμυριούχων αναμένεται στην Ασία, και ειδικότερα στη Μιανμάρ (+687%), στην Ινδονησία (+402%), στη Μογγολία (+369%), στην Κίνα (+137%), στην Ινδία (101%) κτλ. Η Νέα Υόρκη και το Λονδίνο θα παραμείνουν και την ερχόμενη δεκαετία οι πόλεις με τους περισσότερους εκατομμυριούχους. Ωστόσο, ενώ στα δύο αυτά χρηματοπιστωτικά κέντρα του πλανήτη οι εκατομμυριούχοι θα αυξηθούν κατά 36% την ερχόμενη δεκαετία, η αντίστοιχη αύξηση στη Σανγκάη θα φθάσει το 162%, στο Πεκίνο το 130%, στο Ρίο Ντε Τζανέιρο το 146%, στο Σάο Πάολο το 143%, στη Βομβάη το 137% και στο Δελχί το 120%, εξέλιξη η οποία αποτυπώνει τις μεγάλες αλλαγές που συντελούνται στα οικονομικά κέντρα του πλανήτη.
Εν τω μεταξύ για τέταρτη συνεχόμενη χρονιά ο Κάρλος Σλιμ παραμένει ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, σύμφωνα με την ετήσια αξιολόγηση και κατάταξη των πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου το 2013 που δημοσιεύει το περιοδικό «Forbes». Με μια προσωπική περιουσία που εκτιμάται στα 73 δισ. δολάρια (κατά 4 δισ. μεγαλύτερη από το περασμένο έτος), ο μεξικανός μεγιστάνας των τηλεπικοινωνιών ξεπερνά τον Αμερικανό Μπιλ Γκέιτς, συνιδρυτή της Microsoft, ο οποίος κατατάσσεται δεύτερος με 67 δισ. δολάρια, 6 δισ. περισσότερα από το 2012. Στην τρίτη θέση ακολουθεί ο ΙσπανόςΑμάνθιο Γκαρθία, δημιουργός της εταιρείας ένδυσης Zara (57 δισ., που αντιστοιχούν σε 19,5 δισ. δολάρια περισσότερα από πέρυσι).
Μεγάλες αποδόσεις από τις «επενδύσεις του πάθους»
Οι εκατομμυριούχοι και δισεκατομμυριούχοι του πλανήτη επενδύουν σήμερα κατά 22% σε ακίνητα, κατά 15% σε μετοχές, κατά 15% σε εταιρικά ομόλογα, ενώ διατηρούν ένα 13% σε ρευστά διαθέσιμα. Οι επενδύσεις τους σε κρατικά ομόλογα φθάνουν το 8%, σε νομίσματα το 7%, σε χρυσό το 6%, σε κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών (Venture Capital) το 5%, σε εμπορεύματα το 5% και στις αποκαλούμενες «επενδύσεις του πάθους» το 4%. Αυτή η τελευταία κατηγορία παρουσιάζει αυξημένο ενδιαφέρον, καθώς οι πλούσιοι αυτού του κόσμου όχι μόνο κερδίζουν μέσω της επένδυσής τους, αλλά και ικανοποιούν τα πάθη τους μέσω των συλλογών που δημιουργούν.
Από την αρχή του 2013, π.χ., οι επενδύσεις τους στην τέχνη σημειώνουν κέρδη 13% (από 19% το 2012), στα ακριβά ρολόγια στο 14% (από 18%), στα κλασικά αυτοκίνητα 11% (από 17%), στα υπερπολυτελή κοσμήματα 11% (από 12%), στο κρασί 8% (από 10%), στις αθλητικές ομάδες σημειώνουν απώλειες 8% (από κέρδη 2% πέρυσι) κτλ. Το τελευταίο 12μηνο οι επενδύσεις τους στα αυτοκίνητα αντίκες σημειώνουν κέρδη 23%, ενώ σε ορίζοντα πενταετίας τα κέρδη φθάνουν το 115% και σε ορίζοντα δεκαετίας το 395%. Οι επενδύσεις σε παλαιά νομίσματα έδωσαν κέρδη 25%, 93% και 248%, ενώ τα κέρδη στα γραμματόσημα κυμάνθηκαν στο 9%, στο 72% και στο 216% αντίστοιχα.
Ο κόσμος πάντως αλλάζει. Ο παλαιός κόσμος, οι ανεπτυγμένες οικονομίες της Δύσης, χάνει έδαφος και οι εκατομμυριούχοι και δισεκατομμυριούχοι αυτού του πλανήτη συνεχίζουν να αυξάνονται, αλλά με ταχύτερο ρυθμό στις αναδυόμενες οικονομίες, οι οποίες αν και αποτελούν το 60% του παγκόσμιου πληθυσμού, έχουν καρπωθεί μικρότερο ποσοστό ευημερίας.
Ο γκουρού της Goldman Sachs Jim O’Neill, ο πρώτος που εισήγαγε το 2001 το ακρωνύμιο BRICs για τις μεγαλύτερες αναπτυσσόμενες αγορές (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα) και λάνσαρε προσφάτως ένα λιγότερο γνωστό ακρωνύμιο, αυτό των MISTs (Μεξικό, Ινδονησία, Νότια Κορέα, Τουρκία), εκτιμά ότι οι αναπτυσσόμενες αγορές θα συνεχίσουν να αποτελούν τον κινητήριο μοχλό της παγκόσμιας ανάπτυξης ως το 2020. Είναι χαρακτηριστικό ότι την τελευταία 10ετία οι χώρες του «Growth 8» (οι τέσσερις BRICs μαζί με τις τέσσερις MΙSTs, που η καθεμία τους αντιστοιχεί σε περισσότερο από 1% του παγκόσμιου ΑΕΠ) είχαν μεγαλύτερη συνεισφορά στο παγκόσμιο ΑΕΠ από τις κορυφαίες οικονομίες γνωστές ως G7. Παράλληλα αναδύονται και οι αποκαλούμενες «εκκολαπτόμενες αγορές» (frontier markets, όρος που αποδίδεται στον οικονομολόγο Farida Khambata της International Finance Corporation), δηλαδή οι οικονομίες εκείνες που είναι σε θέση να γίνουν η επόμενη γενιά των αναδυόμενων αγορών.