Το οργανωμένο έγκλημα μεταλλάσσεται εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Καταγράφεται, για παράδειγμα, στροφή των εγκληματικών ομάδων στο λαθρεμπόριο και στη διακίνηση προϊόντων «μαϊμού». Επίσης, παρατηρείται αύξηση στην παραγωγή και στη διακίνηση απομιμητικών προϊόντων ευρείας κατανάλωσης (και όχι μόνο ειδών πολυτελείας), όπως τρόφιμα, φάρμακα, καλλυντικά και απορρυπαντικά. Ακόμα, η λεγόμενη «μαφία του χαλκού» δεν αποτελεί μόνο ελληνικό, αλλά πανευρωπαϊκό φαινόμενο.
Αυτά είναι ορισμένα μόνο από τα συμπεράσματα της ετήσιας έκθεσης της Europol για το οργανωμένο έγκλημα στην Ευρώπη, που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 19 Μαρτίου.
«Ως απάντηση στη μειωμένη αγοραστική δύναμη, οι παραχαράκτες έχουν διευρύνει το πεδίο δράσης τους. Εκτός από τα παραδοσιακά είδη πολυτελείας, δημιουργούν πλαστά αντίγραφα προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, όπως τρόφιμα, φάρμακα καλλυντικά κ.ά.», αναφέρει συγκεκριμένα το κείμενο της έκθεσης.
Το 2011, η αξία (λιανική τιμή) των επώνυμων προϊόντων «μαϊμού» που κατασχέθηκαν εντός της Ε.Ε. ανήλθε σε 1,2 δισ. ευρώ, αντί 1,1 δισ. ευρώ το 2010. «Το 2011 τα κατασχεμένα τρόφιμα, ποτά, καλλυντικά και φάρμακα αντιστοιχούσαν στο 28,6% του συνόλου των απομιμητικών προϊόντων έναντι 14,5% το 2010», διαπιστώνει η έκθεση.
Ακόμα ένα στοιχείο που συνδέει την οικονομική κρίση με το οργανωμένο έγκλημα αφορά την εργασιακή εκμετάλλευση ή -ακόμα χειρότερα- το εργασιακό trafficking με θύματα παράνομους μετανάστες. «Η αυξημένη ζήτηση για φθηνά προϊόντα και υπηρεσίες μεγαλώνει την παραοικονομία και άρα την εργασιακή εκμετάλλευση των αλλοδαπών κυρίως εργατών», διαπιστώνουν οι αναλυτές της Europol.
Λόγω της κακής για την Ε.Ε. συγκυρίας, καταγράφονται επίσης: α) αύξηση των κρουσμάτων διαφθοράς μεταξύ υπαλλήλων του Δημοσίου• στην έκθεση επισημαίνεται ότι το πρόβλημα είναι εντονότερο στις χώρες με τη μεγαλύτερη μείωση μισθών, όπως, για παράδειγμα, η Ελλάδα, και β) μείωση της αποτελεσματικότητας των διωκτικών υπηρεσιών λόγω της μείωσης δαπανών για μισθούς και εξοπλισμό.
Ενδιαφέροντα είναι τα ευρήματα και σχετικά με τα εγκλήματα «ιδιοκτησίας» που έχουν άμεση σχέση με τις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή οικονομία. Ενδεικτικά, η κλοπή και λαθραία διακίνηση μετάλλων δεν αποτελεί μόνο ελληνικό, αλλά πανευρωπαϊκό φαινόμενο. «Η κλοπή μετάλλων και συγκεκριμένα χαλκού έχει μετατραπεί σε σημαντικό πρόβλημα για όλα τα κράτη-μέλη», διαπιστώνει η έκθεση της ευρωπαϊκής υπηρεσίας και επισημαίνει ότι «συχνά τα μέταλλα κλέβονται από μια χώρα της Ε.Ε. και πωλούνται σε μια άλλη».

Τα δρομολόγια
Ελληνικό ενδιαφέρον έχουν τα ευρήματα της έκθεσης και για τις αλλαγές στα δρομολόγια του οργανωμένου εγκλήματος. Καταγράφεται για παράδειγμα η τάση, έμποροι ηρωίνης να διακινούν ναρκωτικά εντός της Ε.Ε., όχι διαμέσου Τουρκίας, αλλά μέσω χωρών της Ανατολικής Αφρικής. Σε άλλες περιπτώσεις, παρατηρούνται απευθείας «αποστολές» ναρκωτικών από το Πακιστάν και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα!
Η Τουρκία πάντως παραμένει «αποθήκη» ναρκωτικών, προϊόντων «μαϊμού» και παράνομων μεταναστών πριν αυτά καταλήξουν εντός Ε.Ε. Σύμφωνα με τη Europol μάλιστα, «τα σύνορα Τουρκίας – Ε.Ε. παραμένουν ευάλωτα, παρά την προσπάθεια και το ενδιαφέρον των διωκτικών αρχών της Ευρώπης».
Τέλος, τα Δυτικά Βαλκάνια παραμένουν η βασική οδός για την προώθηση ηρωίνης, κοκαΐνης, παράνομων μεταναστών και όπλων προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης.


1.200 συμμορίες στα ναρκωτικά
Σε 1.200 υπολογίζονται οι οργανωμένες εγκληματικές ομάδες που δραστηριοποιούνται στη διακίνηση ναρκωτικών εντός της Ε.Ε. Σύμφωνα με τα ευρήματα της ετήσιας έκθεσης της Europol για το Οργανωμένο Εγκλημα στην Ευρώπη (SOCTA 2013), στην Ευρώπη εντοπίζονται συνολικά 3.600 ομάδες κακοποιών, από τις οποίες το 30% εξειδικεύεται στη διακίνηση ναρκωτικών ουσιών. Ηγετικό ρόλο στη διακίνηση, συγκεκριμένα, ηρωίνης έχουν η αλβανική, η πακιστανική και η τούρκικη μαφία. Ο ετήσιος τζίρος των οπιούχων ουσιών στην Ε.Ε. υπολογίζεται στα 12 δισ. ευρώ. Αντίστοιχα, σε ετήσια βάση καταναλώνονται στην Ευρώπη 124 τόνοι κοκαΐνης και 1.300 τόνοι χασίς. Παραδοσιακά, η Δυτική Αφρική αποτελούσε σταθμό-τράνζιτ για τη μεταφορά κοκαΐνης από τη Λατινική Αμερική στην Ε.Ε. διαμέσου της ιβηρικής χερσονήσου. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Europol, παρατηρείται μετατόπιση του «φαινομένου» στις χώρες της Ανατολικής Αφρικής. Από το σύνολο των εγκληματικών δραστηριοτήτων, υπολογίζεται ότι «ξεπλένεται» (παγκοσμίως) κάθε χρόνο ποσό μεταξύ 615 δισ. ευρώ έως 1,54 τρισ. ευρώ. Πρόκειται για ποσοστό 2% έως 5% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Επίσης, σημειώνεται ότι το 2011 κατασχέθηκαν 575.000 πλαστά χαρτονομίσματα (ευρώ) και 188.000 κάλπικα κέρματα!
www.kathimerini.gr