Ποια είναι η αποτίμηση της 2ης συνάντησης του Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας Ελλάδας-Τουρκίας που διεξήχθη πριν από λίγες ημέρες στην Κωνσταντινούπολη; Αλλαξαν σελίδα στις διμερείς σχέσεις τους οι δύο χώρες; Οι αρχικές προσδοκίες ήταν λίαν περιορισμένες και η τελική εικόνα δεν είναι πολύ διαφορετική από την εκτίμηση αυτή, αν και ίσως λίγο προς το καλύτερο. Καλοδεχούμενες προφανώς είναι οι 25 συμφωνίες συνεργασίας στον οικονομικό, εμπορικό και άλλους τομείς «χαμηλής πολιτικής».

Αλλά θα πρέπει, βεβαίως, να δούμε πόσες θα υλοποιηθούν και ποια θα είναι τα πρακτικά οφέλη για την ελληνική οικονομία. Θετική είναι και η διάθεση της τουρκικής πλευράς να τηρήσει τα συμφωνηθέντα στον τομέα της παράνομης μετανάστευσης. Αλλά και αυτό θα πρέπει να δοκιμαστεί στην πράξη. Δυσάρεστη έκπληξη προκάλεσε η επαναφορά του ζητήματος του διαβόητου κέντρου εκπαίδευσης Κούρδων ανταρτών στο Λαύριο, ζήτημα που δεν είχε τεθεί από τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Πρόκειται, πάντως, για ζήτημα ήσσονος σημασίας, προφανώς για τουρκική εσωτερική κατανάλωση.

Δεν αποτέλεσε έκπληξη η επανάληψη των τουρκικών θέσεων για μειονοτικά ζητήματα, με έμφαση στο σύστημα επιλογής των ιμάμηδων στη Θράκη και η προσπάθεια προώθησης της έννοιας της αμοιβαιότητας όσον αφορά ζητήματα δικαιωμάτων των μειονοτήτων. Είναι γνωστή η υψηλή σημασία που αποδίδει η τουρκική πλευρά σε αυτές που θεωρεί τουρκικές κοινότητες εκτός Τουρκίας. Οι κινήσεις, βεβαίως, των κυβερνήσεων ΑΚΡ είναι πιο προσεκτικές, αν και ελάχιστα έχουν αλλάξει στην πράξη (π.χ. όσον αφορά τον ρόλο του τουρκικού προξενείου στην Κομοτηνή). Οσο για τα επόμενα βήματα, η σταθερότητα στη Θράκη θα εξαρτηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από την πολιτική που θα εφαρμόσει -μονομερώς- η ελληνική πολιτεία σε θέματα ισονομίας, ισοπολιτείας και ένταξης της μειονότητας, με κεντρικό εργαλείο την εκπαίδευση.

Τον γενικότερο τόνο, ωστόσο, της συνάντησης έδωσε η συζήτηση περί θαλασσίων ζωνών. Οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι διαφωνούν αλλά και -όπως φαίνεται- ότι θα αποφύγουν τις μονομερείς ενέργειες. Ετσι, διασκεδάζονται -τουλάχιστον μέχρι νεωτέρας- οι ελληνικοί φόβοι ότι η Τουρκία θα προχωρούσε σε έρευνες σε περιοχές πέριξ του Καστελλόριζου που θεωρούμε ελληνική υφαλοκρηπίδα. Αυτή η προσωρινή ή ενδεχομένως και μονιμότερη «εκεχειρία» μας δίδει τη δυνατότητα να προχωρήσουμε σε έρευνες και πιθανή εκμετάλλευση σε περιοχές όπου δεν υπάρχουν προφανείς αντιρρήσεις τρίτων, όπως το Ιόνιο και η περιοχή νότια-νοτιοανατολικά της Κρήτης, όπου άλλωστε υπάρχουν, σε αντίθεση με άλλες περιοχές ανατολικότερα, και βάσιμες ενδείξεις για σημαντικά κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Καλό θα είναι, βεβαίως, οι όποιες επόμενες κινήσεις μας να γίνουν με την εμπλοκή και σημαντικών διεθνών οικονομικών παραγόντων για να εξασφαλίσουμε ανάλογη διπλωματική υποστήριξη. Οσο για την προτροπή του κ. Ερντογάν για «λύσεις αμοιβαίου οφέλους», προφανώς εννοώντας και συνεκμετάλλευση σε πεδία υδρογονανθράκων τα οποία εκτείνονται στις θαλάσσιες ζώνες και των δύο χωρών, πριν αξιολογηθεί μια τέτοια ιδέα θα πρέπει να προηγηθεί η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Είναι έτοιμη η Τουρκία να συμφωνήσει σε προσφυγή στη Χάγη; Είμαστε έτοιμοι άραγε κι εμείς;

* Ο κ. Θάνος Π. Ντόκος είναι γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ.

kathimerini