REAL TIME |

Weather Icon
Αιγαίο , Γενικά θέματα 23 Φεβρουαρίου 2013

ΑΟΖ, ΝΕΟΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ, ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΙ ΚΑΙ Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ


E-mail
ΕκτύπωσηPDF

Η ΣΥΝΘΗΚΗ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ( ΟΗΕ – 1982)
Tου ΚΩΣΤΑ HΣΥΧΟΥ *
Με την ψήφιση της νέας Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας από τα Ηνωμένα Έθνη το 1982, η έννοια της υφαλοκρηπίδας έχει υπερκεραστεί από την ΑΟΖ εδώ και δεκαετίες.
Στη σχετική ψηφοφορία που έγινε στις 30 Απριλίου 1982 στη Νέα Υόρκη για τη νέα Σύμβαση, 130 κράτη ψήφισαν υπέρ, τέσσερα κατά και 17 τήρησαναποχή. Μέχρι το τέλος του 2008 επικύρωσαν τη Σύμβαση 157 χώρες, μεταξύ των οποίων η Κύπρος (12 Δεκεμβρίου 1988) και η Ελλάδα (21 Ιουλίου 1995). Αξίζει να σημειωθεί ότι η Τουρκία και η Βενεζουέλα αρνήθηκαν να υπογράψουν τη Σύμβαση, επειδή και τα δύο αυτά κράτη έχουν μπροστά τους νησιά που δεν τους ανήκουν και έτσι εκ των πραγμάτων έχουν περιορισμένη ΑΟΖ.

Με βάση τα άρθρα 55-57 της νέας Σύμβασης, ως ΑΟΖ ορίζεται η πέραν και παρακείμενη της αιγιαλίτιδας ζώνης περιοχή σε πλάτος μέχρι 200 ναυτικών μιλίων από τις γραμμές βάσης από τις οποίες μετράται το πλάτος της αιγιαλίτιδας ζώνης, εντός της οποίας το παράκτιο κράτος ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα σε θέματα που έχουν σχέση με την εξερεύνηση, την εκμετάλλευση, την διατήρηση και διαχείριση τωνφυσικών πηγών ζώντων ή μη των υδάτων, του βυθού και του υπεδάφους της θάλασσας.

Παράλληλα, η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας αναφέρει ρητά (Άρθρο 121, παράγραφο 2) ότι όλα τα νησιά διαθέτουν ΑΟΖ και ότι η ΑΟΖ και η υφαλοκρηπίδα ενός νησιού καθορίζονται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που καθορίζονται και για τις ηπειρωτικές περιοχές.
Η πρόβλεψη της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης απαγορεύει στην Τουρκία να χρησιμοποιήσει τα ίδια επιχειρήματα που προβάλλει για την υφαλοκρηπίδα των νησιών του Αιγαίου, ότι δηλαδή τα νησιά μας δεν διαθέτουν υφαλοκρηπίδα ή ότι “κάθονται” πάνω στην υφαλοκρηπίδα της Ανατολίας. Επιπλέον, η νέα Σύμβαση έχει καταργήσει τη γεωλογική έννοια της υφαλοκρηπίδας.
Ταυτόχρονα, οι δηλώσεις Νταβούτογλου (18/9/11) , ότι η Τουρκία ξεκινά έρευνες νότια του Καστελόριζου, σε συμφωνία με το «Βόρεια Κύπρο» δημιουργεί εκ των πραγμάτων μια περιοχή όπου ένα ενδεχόμενο ελεγχόμενο ή μη, θερμό επεισόδιο, «είναι προ των πυλών».
Σε μια τέτοια περίπτωση, το πιο ισχυρό όπλο της χώρας μας δεν βρίσκεται σε στρατιωτική κλιμάκωση αλλά στην διεθνοποίηση του θέματος, στη βάση του Διεθνούς δικαίου, αξιοποιώντας τις δυνατότητες που έχει να εντείνει τις προσπάθειες να οριοθετήσει ΑΟΖ με τις υπόλοιπες όμορες χώρες ( Αλβανία, Ιταλία, Λιβύη, Αίγυπτο).
Η Τουρκία όμως, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιοδεν διαθέτει ΑΟΖ στη θαλάσσια αυτή περιοχή και τούτο γιατί παρεμβάλλεται το Καστελόριζο. Το Καστελόριζο διαθέτει σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και χωρικά ύδατα και υφαλοκρηπίδα και επομένως και ΑΟΖ, η οποία εφάπτεται με αυτήν της Αιγύπτου και της Κύπρου (όταν βεβαίως η Αθήνα αποφασίσει να οριοθετήσει την ΑΟΖ της, αφού θα έχει πρώτα καταλήξει σε συμφωνία με τις γειτονικές χώρες). Αμφίβολη επίσης η διαδικασία του διεθνούς δικαστηρίου της Χάγης, (αφού υπάρχουν αρνητικά παράδειγμα σε λογικές «διασταλτικών ερμηνειών»), λαμβάνεται υπόψη η γειτνίαση ( περιπτώσεις Γαλλίας – Καναδά και το νησί St. Pierre Michelon, το οποίο είναι Γαλλική κτήση, αλλά δικαιώθηκε ο Καναδάς στην περίπτωση ΑΟΖ και στα δικαιώματα αλιέας ανάμεσα σε άλλα).
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΣ ΡΟΛΟ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ – ΙΣΡΑΗΛ
Η Τουρκία δείχνει τάσης μερικής αυτονόμησης από την ηγεμονία των ΗΠΑ, ως ανταγωνιστική περιφερική δύναμη προς το Ισραήλ. Αξιοποιεί ευκαιριακά και αποτελεσματικά στο πεδίο τηςδιπλωματίας, τις αραβικές εξεγέρσεις, ως «προστάτιδα δύναμη» των Αράβων έναντι της «Ισραηλινής απειλής». Προσπαθεί να υπερκεράσει το Ιράν στην επιρροή του στις αραβικές χώρες, (κάτι το οποίο εξυπηρετεί τις ΗΠΑ, και στην περίπτωση της Συρίας). Αποτελεί μια δύναμη του πολιτικού Ισλάμ, που θα βρει «πολιτικούς συνεταίρους» στις νέες πολιτικές δυνάμεις που αναδύονται στην περιοχή ( Αίγυπτος, Τυνησία, Λιβύη, Συρία- αντικαθεστωτικοί, Λίβανος, κ.λ.π.) , πρόθυμες να ενταχθούν σε μια στρατηγική των ΗΠΑ –Ε.Ε.).
Ενώ πριν λίγα χρόνια η Τουρκία υπήρξε «θερμή φίλη» του καθεστώτος Καντάφι, όπως και άλλες δυτικές δυνάμεις, συμμετείχε ενεργά ως Νατοϊκή δύναμη στον πόλεμο κατά της Λιβύης. Η πρόσφατες επισκέψεις του Ερντογάν στην Αίγυπτο και την Τυνησία, πέραν των γεω-στρατηγικών και γεωπολιτικών επιδιώξεων, εμπεριέχουν προτάσεις για συμφωνίες και συνεργασίες στην συν- εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στις ΑΟΖ, όπου η Ελλάδα δεν έχει προχωρήσει σε αποτελεσματικής συμφωνίες ούτε με την Αίγυπτο ούτε με τη Λιβύη. Μέχρι στιγμής η Αίγυπτος δεν έχει αποδεχτεί τις τουρκικές προτάσεις. Οι ΗΠΑ ήδη έδωσαν το «πράσινο φως» στις σχεδιαζόμενες συμφωνίες , αφού αμερικανικές εταιρίες, κατά κύριο λόγο θα έχουν πρωταρχικό ρόλο στην έρευνα και εκμετάλλευση.
Η Ελληνική εξωτερική πολιτική, χαρακτηρίζεται από αδιέξοδες, ευκαιριακές, αλλά και τυχοδιωκτικές πτυχές. Η στρατιωτική, αμυντική, συνεργασία με το Ισραήλ που όλο και περισσότερο απομονώνεται από τους γείτονες του με τις πρόσφατες εξελίξεις στον Αραβικό Κόσμο, στερεί την Ελλάδα από μια πάγια ιστορική σχέση με τον Αραβικό Κόσμο. Η Τουρκία γρήγορα και αποτελεσματικά καλύπτει το «κενό» που αφήνει η Ελλάδα.
Εάν λάβει κάνεις υπόψη την ανάγκη διεκδίκησης βάσει του διεθνούς δικαίου, διμερών και πολυμερών συμφωνιών για τις ΑΟΖ, με όλες τις γειτονικές χώρες συμπεριλαμβανόμενης και της Τουρκίας, ηΕλλάδα σήμερα βρίσκεται σε αδύναμη, ευάλωτη και απομονωμένη θέση για την έως τώρα πλήρη αδράνεια της στο πολιτικό και διπλωματικό πεδίο. Δεν έχει στρατηγική, διπλωματικό σχεδιασμό και συνήθως«σύρετε» σε τετελεσμένα γεγονότα. Η Ν.Δ. με τις πρόσφατες θέσεις για «μονομερή» κήρυξη ΑΟΖ στο Αιγαίο, αποδεικνύεται ως δύναμη τυχοδιωκτική με αδιέξοδες και επικίνδυνες πτυχές.
Το γεγονός το ότι η χώρα μας στερείται στρατηγική στην διεκδικήση του διεθνούς δικαίου, αφήνει μεγάλα περιθώρια αμφισβητήσεων των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας σήμερα από την Τουρκία, αύριο, ίσως και από άλλες γειτονικές χώρες.
Τώρα που το διεθνές δίκαιο καταρρακώνεται και ο ΟΗΕ παρακμάζει, σύμφωνα με τον καταστατικό του χάρτη, αφού δεν ανταποκρίνεται στους σημερινούς γεωπολιτικούς και διεθνείς συσχετισμούς, η πολιτική των «κανονιοφόρων» δυναμώνει στην Ανατολική Μεσόγειο και όχι μόνο. Το γεγονός αυτό αποδεικνύει πόσο αναγκαίο είναι η χώρα μας να προχωρήσει σε διμερείς αναβαθμισμένες στρατηγικού τύπου σχέσεις στα πλαίσια ακόμα, ακόμα και στα πλαίσια των ενδο-ιμπεριαλιστικών αντιθέσεων, με μια σειρά από χώρες των G-20 και να αρχίζει να απομακρύνεται από το πάγιο δόγμα «ανήκουμε στην Δύση».
Η σταθερή μας προσήλωση στις ειρηνικές, διαπραγματεύσεις βασισμένες αποκλειστικά στο διεθνές δίκαιο, με την διεθνοποίηση των θέσεων αυτών σε κάθε διεθνή οργανισμό είναι η μόνη διέξοδος που θα μας βγάλει από ελεγχόμενες η μη, στρατιωτικές εμπλοκές, επεισόδια και εντάσεις. Μόνο τα αστικά κόμματα έχουν να κερδίσουν από μια τέτοια δοκιμασμένη αδιέξοδη στρατηγική.
Συμπερασματικά, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να είναι μόνο μια δύναμη σταθερής προσήλωσης στην ειρηνική διευθέτηση των όποιων προβλημάτων αντιμετωπίζει η χώρα μας. Πρέπει να είναι και μια δύναμη που υπερασπίζεται σθεναρά και αμετάκλητα το διεθνές δίκαιο, τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, τιςδιεθνείς συνθήκες, αξιοποιώντας με κάθε ευκαιρία στον δημόσιο λόγο του, επιχειρήματα, ιστορικά παραδείγματα ( εξαιρετικό παράδειγμα είναι η πρόσφατη συμφωνία ΗΠΑ-Κούβας, κράτη που δεν έχουν επίσημες διπλωματικές σχέσεις, για την ΑΟΖ στην Καραϊβική, βασισμένη αποκλειστικά στο δίκαιο της Θάλασσας) , τεκμηριωμένες προτάσεις στις θέσεις του που είναι βασίζονται στην λαϊκή κυριαρχία και όχι με «εθνικιστικά παραληρήματα» που συνήθως συνοδεύονται από τραγωδίες και παλινωδίες για τον λαό μας και τους άλλους λαούς της περιοχής.
Πιο συγκεκριμένα, άμεσα, η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει σε ολοκληρωμένες και αποτελεσματικές διαπραγματεύσεις με την Αλβανία, την Λιβύη, την Ιταλία, την Αίγυπτο, σε πρώτη φάση, ώστε η ανακήρυξη ΑΟΖ να έχει ως επακόλουθο την οριοθέτηση ΑΟΖ, γιατί αλλιώς,μονομερής ανακήρυξη χωρίς τις προηγούμενες διαπραγμάτευσης για κοινή οριοθέτηση, οδηγούν τις υποθέσεις αυτές στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης, διαδικασίες και αποτελέσματα εξαιρετικά αμφίβολα.
Η περίπτωση της Τουρκίας για την οριοθέτηση ΑΟΖ, πρέπει να σχεδιαστεί έτσι, ώστε, για αυτονόητους λόγους, αφού πρώτα η χώρα μας πρεπει να έχει ολοκληρώσει και να έχει οριοθετήσει με όλες τις άλλες όμορες χώρες ΑΟΖ. Μια τέτοια διπλωματική προσέγγιση θα «αφοπλίσει» το πολιτικό και στρατιωτικό κατεστημένο τις Τουρκίας σε διεθνή απομόνωση, στην περίπτωση που θα επιλέξει την πολιτική των κανονιοφόρων και της στρατιωτικής ισχύος.
Ο ρόλος του Ισραήλ στη γεωπολιτική, γεω-στρατηγική και ενεργειακή «σκακιέρα» στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι κινήσεις από την πλευρά του Ισραήλ σχετικά με την οριοθέτηση της ΑΟΖ ανάμεσα σε Ελλάδα και Κύπρο αλλά και την ίδια την Κύπρο, είναι για τους εξής λόγους:
Πρώτον: Διότι αυτή η οριοθέτηση είναι απόλυτα αναγκαία ώστε το Τελ Αβίβ να αντλήσει και να μεταφέρει νόμιμα και με ασφάλεια το φυσικό αέριο από τα θαλάσσια σύνορά του και πιο συγκεκριμένα από το πλούσιο εντοπισμένο κοίτασμα “Λεβιάθαν“.
Δεύτερον: Διότι το Ισραήλ είναι αρνητικά, συγκυριακά, προδιατεθειμένο απέναντι στην Τουρκία και προφανώς θέλει να καταδείξει ότι η αντιπαράθεση της Άγκυρας στην επεκτατική πολιτική του, μπορεί να αποβεί άκρως ζημιογόνα για τα συμφέροντά της.
Τρίτον: Διότι με την κίνηση του αυτή το Τελ Αβίβ καταδεικνύει πόσο “χρήσιμο” μπορεί να αποβεί σεΕλλάδα και Κύπρο και επομένως πόσο επωφελής θα μπορεί να καταλήξει η “δορυφοροποίηση” των δύο τελευταίων στην Ισραηλινή στρατηγική.
Αν αυτοί, ή περίπου αυτοί, είναι οι σχεδιασμοί του Ισραήλ, τι θα πρέπει να κάνει η Ελλάδα;
Να ακολουθήσει πολιτική περαιτέρω “δορυφοροποίησης” απέναντι στο Ισραήλ, όπως έκανε η παραδομένη αμερικανό- έμπνευστη κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου;
Η Ελλάδα δεν πρέπει να γίνει ούτε “δορυφόρος” του Ισραήλ, ούτε να συνεχίζει μια πολιτική “κατευνασμού” απέναντι στις απαράδεκτες βλέψεις της Άγκυρας.
Η χώρα μας, αντίθετα, πρέπει να προσανατολισθεί σε μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική με σαφή και διακριτά όρια από τα Ευρω- Ατλαντικά πλαίσια σε μια διαδικασία ουσιαστικής απεμπλοκής της.
Μια ανεξάρτητη, ειρηνική και πολυδιάστατη πολιτική που θα αξιοποιεί στη βάση αρχών δυνατότητες, ευκαιρίες και συμπτώσεις συμφερόντων με οποιαδήποτε γειτονική χώρα η και στρατηγικό ενεργειακό εταίρο, που εδράζονται στο Διεθνές Δίκαιο, χωρίς να υποκύπτει ούτε στις Ισραηλινές στρατιωτικές πτυχές της επεκτατικής πολιτικής του, ούτε στις Τουρκικές βλέψεις, που παρακάμπτουν σε Αιγαίο και Κύπρο, τη διεθνή νομιμότητα.
Αυτή η στρατηγική μπορεί να είναι δύσκολη και εξαιρετικά σύνθετη. Είναι η μόνη, όμως, άξια λόγου για την υπεράσπιση θεμελιωδών πατριωτικών, δημόσιων, ταξικών και περιφερειακών αξιών επωφελούς συνεργασίας σταθερότητας και ειρήνης στην περιοχή μας.
*Κώστας Ήσυχος- μέλος της πολιτικής Γραμματείας του ΣΙΡΡΙΖΑ-ΕΚΜ, υπεύθυνος για την εξωτερική πολιτική και άμυνα.
ΙΣΚΡΑ

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Facebook

Ακολουθήστε τον Σάββα Καλεντερίδη στο Twitter

Εγγραφείτε στο κανάλι του infognomonpolitics.gr στο Youtube

Εγγραφείτε στο κανάλι του Σάββα Καλεντερίδη στο Youtube