Το πλέον ζωτικό σημείο για τους Αμερικανούς στην Κύπρο το οποίο συνδέουν άμεσα με τη δική τους εθνική ασφάλεια αποτελούν οι εγκαταστάσεις των Βρετανών στις βάσεις. Αυτό σημειώνεται στα ετήσια τηλεγραφήματα των Αμερικανών πρέσβεων στη Λευκωσία προς την Ουάσιγκτον, οι οποίοι στις ίδιες εκθέσεις σημειώνουν μια αδιαφορία των Αρχών της Δημοκρατίας στην προστασία κυπριακών ζωτικών χώρων. Όπως φαίνεται από τα σχετικά τηλεγραφήματα που διέρρευσαν μέσω του Wikileaks, τόσο ο Φρανκ Ούρμπαντσικ το 2009 όσο και Ρόναλντ Σλίχερ το 2008 κατέγραφαν τις ίδιες αναφορές σ’ ό,τι αφορά στη σημασία των βρετανικών Βάσεων στην Κύπρο αλλά και πανομοιότυπες εκτιμήσεις σε σχέση με τα μέτρα ασφαλείας σε ζωτικούς χώρους της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αναφορές που καταδεικνύουν ότι αυτές προϋπήρχαν και διατηρούνται σ’ όλες τις εκθέσεις των Αμερικανών πρέσβεων προς την Ουάσιγκτον.
 

Σ’ όλα τα τηλεγραφήματα από τη Λευκωσία προς την Ουάσιγκτον οι αναφορές για τις βρετανικές Βάσεις καταγράφονται στην παράγραφο 10 η οποία αναφέρει: «Κάτω από τους όρους των συμφωνιών ανεξαρτησίας του 1960, επετράπηκε στη Μεγάλη Βρετανία να διατηρήσει δύο «κυρίαρχες βάσεις» και διάφορες απομονωμένες τοποθεσίες διασκορπισμένες σ’ όλη την Κύπρο, όπως είναι τα ραντάρ της ΡΑΦ στο όρος Όλυμπος, το υψηλότερο σημείο του νησιού καθώς επίσης και διάφορες κεραίες στον Άγιο Νικόλαο κοντά στην Αμμόχωστο. Εν μέσω διαφόρων επίσημων συμφωνιών και ανεπίσημων διευθετήσεων, οι Ηνωμένες Πολιτείες απολαμβάνουν μερική πρόσβαση προς και οφέλη από αυτές τις βρετανικές εγκαταστάσεις. Σε αντίθεση με της κυπριακής ιδιοκτησίας υποδομές, η καταστροφή ή ολική απώλεια αυτών των διευκολύνσεων στις Βάσεις ενέχουν μια απειλή στα συμφέροντα της εθνικής μας ασφάλειας στην ανατολική Μεσόγειο».
 

Είναι εμφανές από την πιο πάνω παράγραφο ότι η παρουσία των βρετανικών Βάσεων στην Κύπρο συνδέονται άμεσα με τα ζητήματα ασφάλειας και τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Γεγονός που καταδεικνύει και το δύσκολο του όποιου εγχειρήματος να κλείσουν οι συγκεκριμένες Βάσεις στο ορατό μέλλον.

ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΕΣείναι και οι αναφορές των δύο διπλωματών σε σχέση με την ασφάλεια των κυπριακών ζωτικών χώρων. Στο δικό του τηλεγράφημα ημερομηνίας 29 Ιανουαρίου 2008 ο Ρόναλντ Σλίχερ σημειώνει ότι «σε γενικές γραμμές οι περισσότεροι πολιτικοί που λαμβάνουν τις αποφάσεις δεν θεωρούν ότι οι υποδομές και οι πόροι της νήσου βρίσκονται κάτω από απειλή και επιδεικνύουν ελάχιστη έμφαση στην προστασία τους». Ο κ. Σλίχερ δίνει και κάποια παραδείγματα για να τεκμηριώσει την «πολιτική αδιαφορία». Αναφέρει πως «παρόλο που η νήσος εξαρτάται σημαντικά στις χρηματοοικονομικές και τραπεζικές υπηρεσίες, από επαφές αποδεικνύεται μια σχεδόν έλλειψη εξελιγμένης τεχνολογικής προστασίας δεδομένων τόσο σε επίπεδο εγκαταστάσεων όσο και σ’ ό,τι αφορά διαδικασίες». Δεύτερο παράδειγμα οι μονάδες αφαλάτωσης όπου σημειώνει πως «είναι σχεδόν αφύλακτες και κατ’ επέκταση ευπαθείς σε δολιοφθορά».
 

Οι πιο πάνω αναφορές δεν περιλήφθηκαν στο τηλεγράφημα του Φρανκ Ούμπαντσικ ημερομηνίας 12 Μαρτίου 2009. Οι δύο πρέσβεις αναφέρουν ότι στις επαφές που είχαν με Κύπριους αξιωματούχους εγείρουν τα θέματα προστασίας ζωτικών χώρων και σημειώνουν ακόμα ότι εκφράστηκε η ετοιμότητα αμερικανικής συνδρομής προς αυτή την κατεύθυνση, όπως είναι η εκπαίδευση προσωπικού αλλά και χρηματοδότησής τους. Αυτά καταγράφονται στα τηλεγραφήματα του 2008 και του 2009. Ωστόσο θα έχει σημασία να μάθουμε σε μεταγενέστερο στάδιο για το τι αναφέρουν στα σημερινά τους τηλεγραφήματα που σχετίζονται με το θέμα των ερευνών για το φυσικό αέριο, κυρίως σ’ ό,τι αφορά στα μέτρα προστασίας.