Η Τεχεράνη και το Μπακού παρά τις προσπάθειες που καταβάλουν επίσημα για να επιδείξουν την ύπαρξη των μεταξύ τους σχεσεών φιλίας και καλής γειτονίας, δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να κρύβουν τα προβλήματα που έχουν συσσσωρευτεί ανάμεσα στο Ιράν και το Αζερμπαϊτζάν.

Αφορμή γιά ένα νέο σκάνδαλο στάθηκαν οι απροσδόκητα έντονες, αν όχι και προκλητικές ακόμα, δηλώσεις του Ιρανού στρατιωτικού διοικητή Σαγιέντ Χασάν Φιρουζαμπαντί (Seyyed Χασάν Firuzabadi). Ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου δήλωσε ότι «αν ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ δεν αλλάξει την πολιτική του απέναντι στο Ισλάμ, τότε η τύχη θα γίνει μαύρη και ζοφερή». Μετά τη αναδημοσίευση αυτής της δήλωσης στα ιρανικά ΜΜΕ, ο Ιρανός πρεσβευτής στο Αζερμπαϊτζάν κλήθηκε αμέσως στο Υπουργείο Εξωτερικών του Μπακού, όπου του επέδωσαν ρηματική διακοίνωση.

Οι εμπειρογνώμονες αμφιβάλλουν ότι τα λόγια του Ιρανού διοικητή είναι μόνο δικά του λόγια. Στις δηλώσεις του Επιτελάρχη υπάρχει μία ενδεικτική φράση: «Μερικά γειτονικά μουσουλμανικά κράτη εξακολουθούν να αγνοούν τη φιλία μας και δίνουν ελευθερία δράσης στο σιωνιστικό καθεστώς, επιτρέποντας σ΄αυτό να αναμιγνύεται στις εσωτερικές υποθέσεις τους. Αγνοούν τους νόμους του Ισλάμ». Ίσως εδώ ακριβώς κρύβονται οι βασικές αξιώσεις της Τεχεράνης προς το Μπακού. Πρώτ’ απ’ όλα και στις δύο χώρες κατοικούν κατ΄εξοχήν σιΐτες. Στο Ιράν οι σιΐτες αποτελούν πάνω από το 90% του πληθυσμού και στο Αζερμπαϊτζάν το ποσοστό αυτό ανέρχονται σε 85%. Με μία μόνο διαφορά. Το Μπακού ακολουθεί στοχοπροσηλωμένα τις αρχές του κοσμικού κράτους. Εξάλλου πολύ μεγαλύτερη σημασία έχει εδώ ο προσανατολισμός του Αζερμπαϊτζάν στη Δύση,- θεωρεί ο Σεργκέι Ντρουζιλόφσκι, καθηγητής της έδρας ανατολικών σπουδών του μοσχοβίτικου Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων.

– «Η κατάσταση εκ πρώτης όψεως φαίνεται αρκετά παράξενη. Στο Αζερμπαϊτζάν κατοικούν κυρίως σιΐτες, δηλαδή άνθρωποι που πιστεύουν στην ίδια θρησκεία. Όπως και στο Ιράν. Από την άλλη, όμως, η ηγεσία του Αζερμπαϊτζάν είναι κοσμική. Ο Ιλχάμ Αλίγιεφ είναι κοσμικός, συνετά σκεπτόμενος άνθρωπος που απέχει πολύ από τις θρησκευτικές επιδιώξεις. Όλη η πολιτική του δεν στηρίζεται στη θρησκεία, αλλά στον εθνικισμό και στον πραγματισμό. Εννοείται ότι η πολιτική αυτή δεν αρέσει πάντα στο Ιράν. Εκτός απ’ αυτό, το Αζερμπαϊτζάν επιδιώκει να προσεγγίσει τις θέσεις του με τις ΗΠΑ και έχει πολύ στενές σχέσεις με την Τουρκία, η οποία είναι επίσης νατοϊκή χώρα.

Τα τελευταία δύο χρόνια οι διαφορές και η ένταση στις σχέσεις ανάμεσα στο Μπακού και την Τεχεράνη γίνονται όλο και πιο ανάγλυφες. Φέτος τον Μάιο ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν αρνήθκε επιδεικτικά να αποδεχτεί την πρόσκληση του Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ να πάρει μέρος στη Διεθνή Διάσκεψη για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Τον Ιούλιο, μάλιστα, η Συνοριακή Υπηρεσία του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε το θάνατο ενός αξιωματικού κατά τις συγκρούσεις ανάμεσα στους φρουρούς των συνόρων και μιάς ένοπλης ομάδας που πέρασε τα σύνορα από την πλευρά του Ιράν. ΄Ολα αυτά, λοιπόν, δίνουν αφορμή στους αναλυτές να μιλούν για σοβαρή κρίση που υποβόσκει στις σχέσεις ανάμεσα στο Αζερμπαϊτζάν και το Ιράν»,- παρατήρησε ο αναλυτής Σεργκέι Ντρουζιλόφσκι.
http://greek.ruvr.ru/2011/08/12/54579229.html