Οι αναλυτές ανησυχούν ότι η Τουρκία γίνεται υπερβολικά εξαρτημένη από το Ιράν όσον αφορά στον ενεργειακό εφοδιασμό της. [Reuters]

Μολονότι οι ευρωπαϊκές και αμερικανικές κυρώσεις έχουν γίνει πιο αυστηρές, έχουν κάνει ελάχιστες ενέργειες για να αποτρέψουν το Ιράν από το να γίνει η βασική πηγή εισαγωγής πετρελαίου της Τουρκίας το πρώτο εξάμηνο αυτού του έτους.

Μόνο το πρώτο τρίμηνο, οι εισαγωγές αργού πετρελαίου της Τουρκίας από την Ισλαμική Δημοκρατία αντιπροσωπεύουν το 30% των συνολικά 4,3 εκατ. τόνων που έχει εισάγει, ακολουθεί το Ιράκ (12%) και η Ρωσία (11%), σύμφωνα με τη Ρυθμιστική Αρχή Αγοράς Ενέργειας της Τουρκίας.

Η Τουρκία, η οποία εισάγει σχεδόν το 90% των ενεργειακών αναγκών της, έχει επιδιώξει μακροπρόθεσμες συμβάσεις με τους γείτονές της για να καλύψει τις ανάγκες της.

“Η κατάσταση βγαίνει εκτός ελέγχου. Το Ιράν κερδίζει πραγματικά σημαντική θέση στις εισαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου της Τουρκίας”, είπε ο Μέτε Γκοκνέλ πρώην διευθυντής της κρατικής εταιρείεας πετρελαιοαγωγών της Τουρκίας, BOTAS.

“Για την Τουρκία, τα οικονομικά συμφέροντα είναι πάνω απ’όλα”, είπε, εξηγώντας ότι “Το Ιράν προσφέρει στην Τουρκία προσιτές τιμές και ο ιδιωτικός τομέας της Τουρκίας δίνει προτεραιότητα στους φθηνούς και μακροπρόθεσμους εταίρους”.

Ο Γκοκνέλ πιστεύει ότι η αυξανόμενη ενεργειακή συνεργασία εξηγεί την επίσημη θέση της Άγκυρας για την πυρηνική διαφωνία με το Ιράν, καθώς η επιχειρηματική κοινότητα αναμένει ότι το εμπόριο “θα διαδραματίσει βασικό ρόλο στην εύρεση ειρηνικής λύσης”.

“Θεωρούμε το Ιράν ως έταιρο στην πολιτική μας μηδενικών προβλήματων, και είμαστε έτοιμοι να συνεργαστούμε με τους Δυτικούς συμμάχους για τις ανησυχίες τους”, είπε ο Γκεϊμπούλα Ραμαζάνογλου, σύμβουλος του πρωθυπουργού Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

“Η επέκταση των περιφερειακών σχέσεων και η ικανότητα να εισαχθεί πετρέλαιο και φυσικό αέριο που τα χρειαζόμαστε τόσο πολύ από το Ιράν φαίνεται σαν φυσικό όφελος για την Τουρκία και τα επιχειρηματικά συμφέροντά της”, πρόσθεσε ο Ραμαζάνογλου.

Εν τω μεταξύ, ορισμένοι αναλυτές, προτρέπουν την Άγκυρα να προσέξει τους κινδύνους που συνεπάγονται από τη διεθνή απομόνωση του Ιράν και τη διαμάχη για το πυρηνικό πρόγραμμά του, υποστηρίζοντας ότι το Ιράν χρησιμοποιεί το πετρέλαιο ως μέρος της πολιτικής του στρατηγικής.

“Η Τουρκία πρέπει να προχωρήσει με σύνεση”, προειδοποιεί ο Ρέϊμοντ Τάντερ, πρώην υπάλληλος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας και νυν πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτικής του Ιράν που έχει έδρα την Ουάσιγκτον. “Δεν υπάρχουν μόνο αμοιβαία οικονομικά οφέλη από το αυξανόμενο εμπόριο μεταξύ Ιράν και Τουρκίας, αλλά επειδή η Τεχεράνη είναι πρωτεύουσα μιας εχθρικής χώρας προς τις ΗΠΑ, χρησιμοποιεί τους οικονομικούς δεσμούς της για να ασκήσει πολιτική επιρροή περισσότερο από την Άγκυρα, η οποία είναι καλά ενταγμένη στο διεθνές σύστημα”.

“Το εμπόριο αποτελεί μία μακρά πολιτική σκιά, αλλά αυτή η σκιά δεν εξαπλώνεται εξίσου σε όλες τις χώρες που συμμετέχουν σε μία σχέση εμπορικών συναλλαγών. Το Ιράν, σε αντίθεση με την Τουρκία, είναι αυτόνομο, ίσως με τη Συρία, ως περιθωριακό κράτος”, πρόσθεσε.

Μιλώντας στους SETimes, ο εδρεύων στην Ουάσινγκτον Τούρκος αναλυτής Τουλίν Νταλόγλου είπε ότι η σχέση θέτει σε κίνδυνο το διεθνές εκτόπισμα της Τουρκίας.

“Η ηγεσία του AKP ενέργησε βάσει βραχυπρόθεσμου προσωπικού συμφέροντος, το οποίο έθεσε αναπόφευκτα τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Τουρκίας σε κίνδυνο”, είπε ο Ντάλογλου. “Η Τουρκία διακινδυνεύει τώρα να γίνει ασύνδετη στην επίλυση των προβλημάτων της περιοχής, το οποίο είναι μεγάλη απώλεια για όλους”.

Ο Νταλόγλου εξηγεί ότι παρά τους λόγους που βρίσκονται πίσω από την ψήφο “Όχι” της Άγκυρας στο Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΕ για τον τελευταίο κύκλο των κυρώσεων για το Ιράν, το P5+1 — τα μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και η Γερμανία — δεν θεωρεί πλέον την Τουρκία αξιόπιστο μεσολαβητή.

“Είναι δύσκολο να πούμε πώς αυτό το ζήτημα θα επιλυθεί, αλλά ένα πράγμα είναι σαφές: αυτή τη στιγμή ούτε η Τεχεράνη ούτε η Δυτική συμμαχία θεωρούν την Τουρκία αξιόπιστο μεσολαβητή”, λέει, σημειώνοντας ότι “Οι πολιτικές της Άγκυρας είναι αυτές που βάζουν την Τουρκία σε μία τέτοια ανεπιθύμητη θέση”.

Το παρών περιεχόμενο ανατέθηκε για τους SETimes.com.
(Οι Southeast European Times χρηματοδοτούνται από την Ευρωπαϊκή Διοίκηση των ΗΠΑ, κοινή στρατιωτική διοίκηση, υπεύθυνη για επιχειρήσεις των ΗΠΑ σε 52 χώρες.)