Ο αιχμάλωτος λοχίας της ΕΛΔΥΚ Βασίλης Βάσος (δεύτερος από αριστερά) με συμπολεμιστές του

  Ο Νίκος Ασλανίδης με τα «Αληθινά σενάρια» στην ΕΤ-3 ετοιμάζει ένα τρίωρο αφιέρωμα που θα μεταδοθεί στις 20, 21 και 22 Ιουλίου στις 23.00.
Στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ και της Εθνικής Φρουράς της Κύπρου μιλούν για τις μάχες που έδωσαν με τους Τούρκους εισβολείς, αιχμάλωτοι θυμούνται όσα πέρασαν, ενώ η ομάδα της εκπομπής επιχειρεί να καταγράψει ποια ήταν η τύχη όσων επέζησαν. «Πιστεύουμε στο σλόγκαν μας ότι τα καλύτερα σενάρια τα γράφει η ίδια η ζωή» λέει ο Νίκος Ασλανίδης και προσθέτει: «Οι ιστορίες αυτών των ανθρώπων πρέπει να καταγραφούν. Να μην ξεχαστούν. Νομίζω ότι αν ξέραμε καλά την Ιστορία μας ίσως να μην κάναμε τα τραγικά λάθη που κάναμε και να μη φτάναμε στο οριακό σημείο που βρισκόμαστε…»

Ποιοι είναι οι βασικοί άξονες του αφιερώματος;
«Το ρεπορτάζ ξεκινάει με την ιστορία ενός καθηγητή μέσης εκπαίδευσης, παλιού μαχητή της ΕΛΔΥΚ, που έγραψε ένα βιβλίο με συγκλονιστικές αφηγήσεις από τον ίδιο και άλλους συμπολεμιστές του. Μετά συναντάμε στη Θεσσαλονίκη και άλλες πόλεις της Βορείου Ελλάδας κάποιους από τους συμπολεμιστές του που περιγράφουν με γλαφυρό τρόπο τις μάχες που δόθηκαν. Βλέπουμε όμως και ποια ήταν η τύχη αυτών των ανθρώπων 37 χρόνια μετά. Δυστυχώς οι περισσότεροι δεν είχαν καλή τύχη. Ακόμα και σήμερα βασανίζονται από σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα, τρέχουν σε γιατρούς, άλλοι αντιμετωπίζουν καρκινογενέσεις που τις αποδίδουν σε εκείνον τον πόλεμο, άλλοι είναι άνεργοι, δεν παντρεύτηκαν ποτέ, δεν κατάφεραν να επανενταχτούν στο κοινωνικό περιβάλλον… Στη συνέχεια συναντάμε στη Μεγαλόνησο τους Κύπριους μαχητές που ζουν παραπλήσιες ιστορίες. Μας οδηγούν στη νεκρή ζώνη, στα φυλάκια που πολέμησαν, καταγράφουμε μαρτυρίες αιχμαλώτων που αφηγούνται τα βασανιστήρια που υπέστησαν, για να καταλήξουμε σε συζητήσεις με συγγενείς αγνοουμένων. Εχουμε μια συγκλονιστική ιστορία του μικρού τότε Χριστάκη Λοΐζου. Ηταν τότε πέντε ετών, τραυματίστηκε στο πόδι, η μητέρα του τον μετέφερε σε νοσοκομείο στα κατεχόμενα. Οι γιατροί είπαν ότι θα γίνει καλά καθώς ήταν ένα επιπόλαιο τραύμα. Το πήγαν στο χειρουργείο αλλά το παιδί εξαφανίστηκε. Λίγους μήνες μετά, κάλεσαν τη μητέρα του στο Λήδρα Πάλας όπου θα γινόταν ανταλλαγή αιχμαλώτων και θα παρέδιδαν το παιδί. Ηταν παραμονή Χριστουγέννων, γύρισαν όλοι οι αιχμάλωτοι που είχαν ανακοινωθεί εκτός από αυτό το παιδί… Η μητέρα υποστηρίζει ότι έχει πληροφορίες ότι το παιδί της, που σήμερα θα είναι 42 ετών, βρίσκεται στην Αγκυρα και έχει υιοθετηθεί από γιατρό εκείνου του νοσοκομείου. Επιδιώκει να γίνει επίσημη έρευνα από την πολιτεία».

Τι κρατάτε από τις συναντήσεις με όσους πολέμησαν τότε;
«Οσοι πολέμησαν στην Κύπρο αισθάνονται σήμερα όχι μόνο πικραμένοι αλλά προδομένοι. Να σκεφτείτε ότι όσοι τραυματίστηκαν σε εκείνον τον πόλεμο είναι ενταγμένοι ως ανάπηροι πολέμου αλλά στον ελληνοϊταλικό πόλεμο του ’40. Για την ελληνική πολιτεία ο πόλεμος στην Κύπρο μοιάζει να είναι… απαγορευμένη λέξη».

Πώς αντιμετωπίζονται τέτοιου τύπου ντοκιμαντερίστικες εκπομπές;
«Πολλοί μας λένε, μα είναι δυνατόν τώρα να ασχολείστε με αυτά. Μπορεί για ορισμένους να είναι… ψιλά γράμματα. Ο εκπαιδευτικός έγραψε αυτό το βιβλίο γιατί διαπίστωσε ότι οι μαθητές στο Λύκειο όπου δίδασκε δεν ήξεραν τίποτα γι’ αυτόν τον πόλεμο. Είναι τραγικό να μη γνωρίζουμε τη νεότερη Ιστορία μας. Δεν ξέρω αν κάποιοι ξέχασαν αλλά οι άνθρωποι που πολέμησαν στην Κύπρο έχουν μείνει εδώ και 37 χρόνια σε εκείνη την ημερομηνία. Θεωρώ χρέος μας να ασχοληθούμε με εκείνη την περίοδο και γιατί οι άνθρωποι αυτοί χρόνο με το χρόνο λιγοστεύουν και οι μαρτυρίες τους πρέπει να μείνουν. Δεν πρέπει να βάζουμε ταφόπλακα στην Ιστορία μας…».

Τη σκηνοθεσία της εκπομπής υπογράφει ο Γιώργος Μπότσος, τη φωτογραφία ο Χρήστος Καπρινιώτης, το μοντάζ ο Πάνος Σκούρτης και η διεύθυνση παραγωγής είναι του Δημήτρη Βέττα.