Ακόμη και αν οι Ρεπουμπλικάνοι τον πιέζουν να επέμβει στη Λιβύη, ο Ομπάμα κρατάει αποστάσεις απ’ τις παγίδες.

Τα γεράκια στην Ουάσιγκτον μπορεί να πιέζουν για στρατιωτική επέμβαση στη Λιβύη, αλλά ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα δεν θέλει να πέσει στην παγίδα, ακόμη και αν η στάση του εκληφθεί ως αδυναμία από τους Ρεπουμπλικανούς. «Η Ιστορία έχει αποδείξει ότι όταν βιάζεσαι σε τέτοιες καταστάσεις, κάνεις λάθος» είπε στην ιστοσελίδα Politico στενός συνεργάτης του Μπαράκ Ομπάμα. «Δεν πρόκειται να βιαστούμε, ασχέτως το τι μας προτρέπει ο ένας κι άλλος».

Στο στενό κύκλο των συνεργατών του Ομπάμα -από τον σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Τομ Ντόνιλον μέχρι τον υπουργό Αμυνας Ρόμπερτ Γκέιτς- ακόμα και η επιβολή ζώνης απαγόρευσης πτήσεων δεν θεωρείται η καταλληλότερη επιλογή. Η διστακτικότητα του Λευκού Οίκου αποκάλυψε τους ενδοιασμούς οι ΗΠΑ να ρισκάρουν την ανάμειξή τους σε μια περιοχή όπου η ξένη παρέμβαση θεωρείται εν πολλοίς μια αποικιοκρατική κίνηση. Τουναντίον, τα «εξαπτέρυγα» των Ρεπουμπλικανών δεν συμμερίζονται αυτούς τους φόβους. «Ο Κλίντον, μετά την αποχώρησή του από το Λευκό Οίκο, είχε δηλώσει ότι είχε μετανιώσει που περίμενε και παρακολουθούσε το τι γινόταν στα Βαλκάνια ή ότι είχε μετανιώσει που δεν έχει σταματήσει τη γενοκτονία στη Ρουάντα» έγραψε ο συντηρητικός αρθρογράφος της «Weekly Standard», Κρίστολ. «Φοβάμαι και ότι και ο Ομπάμα θα έχει στο μέλλον τα ίδια αισθήματα για τη Λιβύη».

Ο υπουργός Αμυνας Ρόμπερτ Γκέιτς, ωστόσο, είχε ξεκαθαρίσει ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να αντέξουν άλλο έναν χερσαίο πόλεμο στη Μέση Ανατολή. Ακόμα και η δημιουργία ζώνης απαγόρευσης πτήσεων θα ήταν πολύπλοκη και επικίνδυνη για τα αμερικανικά αεροσκάφη, αφού έπρεπε πρώτα να καταστρέψουν την αεράμυνα της Λιβύης. Με δεδομένη την άρνηση της Ρωσίας και της Κίνας να συμφωνήσουν, μια τέτοια πρόταση στο Συμβούλιο Ασφαλείας θα έπεφτε μοιραία στο κενό.

Στην Ουάσιγκτον, οι «δεξαμενές σκέψης», όπως το Stratfor και το Woodrow Wilson, τάχθηκαν την περασμένη εβδομάδα υπέρ μιας προσωρινής κυβέρνησης στη Λιβύη που θα στηρίζεται από την Αφρικανικη Ενωση και την Αραβική Λίγκα. Το πρόβλημα που εντοπίζεται είναι, όμως, το ποια πρόσωπα θα μπορούσαν να συγκροτήσουν μια τέτοια κυβέρνηση. Η Λιβύη, για τους αμερικανούς αναλυτές, αποτελεί ένα μεγάλο παζλ. Το τέλος της κυριαρχίας του Μουαμάρ Καντάφι εκτιμάται ότι θα δημιουργήσει ένα τεράστιο κενό εξουσίας που θα οδηγούσε σε μια μεταβατική περίοδο γεμάτη με σκοπέλους: μια χώρα διαιρεμένη, με αδύναμους θεσμούς, η οποία μπορεί να βασιστεί μόνο στο πετρέλαιο και στην ανάγκη των πολιτών της για ελευθερία και δημοκρατία.

Σε αντίθεση με την Αίγυπτο και την Τυνησία, η Λιβύη δίνει την εντύπωση μιας «ακραίας περίπτωσης» των κακών που παρατηρούνται σε άλλες αραβικές χώρες, όπως η Υεμένη και οι μοναρχίες του Περσικού Κόλπου. «Οι τρεις περιοχές της, η ανατολική, η δυτική και η νότια, που ήταν διαιρεμένες για μεγάλο χρονικό διάστημα πριν από την ανεξαρτησία, συνεχίζουν να συνθέτουν μια χώρα στην οποία οι συμμαχίες των φυλών είναι πολύ πιο σημαντικές απ’ ό,τιδήποτε άλλο» σύμφωνα με τον αναλυτή του Brookings Institute, Χαλίλ Ματάρ. «Το μέλλον θα εξαρτηθεί από τον τρόπο με τον οποίο αυτές οι φυλές μπορούν να παραμείνουν ενωμένες» πρόσθεσε, προειδοποιώντας παράλληλα για τον κίνδυνο απόσχισης των ανατολικών επαρχιών.

Παρόμοια άποψη εξέφρασε και ο αναλυτής Ρόμπερτ Ντάνιν στην ιστοσελίδα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων (CFR): “Μολονότι ελάχιστοι θα λυπηθούν για την αποχώρηση του Καντάφι από την εξουσία, αυτό θα δημιουργούσε ένα τεράστιο κενό εξουσίας. Θα παρίστανε τον έξυπνο όποιος νομίζει ότι μπορεί να πει ποιος θα μπορούσε να ενώσει τη Λιβύη. Η εθνική ταυτότητα είναι αδύναμη και κυριαρχούν οι δεσμοί μεταξύ των φυλων και των οικογενειών. Η απουσία θεσμών, που διατηρήθηκε σκόπιμα από τον Καντάφι επί 42 χρόνια, είναι ένα άλλο μειονέκτημα. Η Τυνησία και η Αίγυπτος ήταν επίσης δικτατορίες αλλα είχαν ένα σύνταγμα, μια προσχηματική δικτατορία.Ολα αυτά είναι ξένα για τη Λιβύη, κάτι που θα καταστήσει την πρόκληση ακόμη πιο δύσκολη».

Μια πιθανή λύση που συζητείται στο καθεστώς της Λιβύης είναι ο Καντάφι να αποσυρθεί στη γενέτειρά του Σύρτη μαζί με τους δύο γιους του και να παραδώσει την εξουσία στον επί χρόνια φίλο του, Μοχάμεντ αλ Σβάι. «Η αλήθεια είναι ότι μετά το Ιράκ, απλώς δεν έχουμε τη ρεαλιστική επιλογή να εισβάλουμε σε άλλη μία αραβική χωρα με πετρέλαιο» έγραψε πρόσφατα ο αρθρογράφος των «Νιου Γιορκ Τάιμς», Νίκολας Κριστόφ. «Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να πιέζουμε το καθεστώς Καντάφι και να καταστήσουμε σαφές ότι η πτώση του είναι ζήτημα χρόνου. Οσο περισσότερη πίεση ασκούμε στον Καντάφι, τόσο περισσότερες πιθανότητες έχουμε να αποφύγουμε μια… Αποκάλυψη. Ο Καντάφι είναι ιδιαίτερα δικτυωμένος μέσα στην Τρίπολη. Πιστεύει ότι από την στιγμή που δεν έχει πού να πάει, θα πάρει μαζί του όσους περισσότερους μπορέσει». http://www.enet.gr/