Της Ντίας Χαιλή

Τα αποτελέσματα της συνόδου κορυφής ΝΑΤΟ-ΕΕ-Ρωσίας και η προσπάθεια που κατέβαλε η Τουρκία για να επιβληθεί στην περιοχή, σαν ηγέτιδα και προστάτιδα χώρα του μουσουλμανικού κόσμου, δείχνουν το δρόμο που θα πρέπει να ακολουθήσει η Κύπρος, που δεν είναι άλλος από την ένταξή της στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη.

Ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών επί διακυβέρνησης Τάσσου Παπαδόπουλου, ο Γιώργος Λιλλήκας, σε δηλώσεις του στη «Σ», ανέφερε ότι «ο Συνεταιρισμός για την Ειρήνη δημιουργήθηκε σαν ανάχωμα σε όλες τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, που ήθελαν να μπουν στο ΝΑΤΟ, επειδή από τη μια δεν μπορούσε η βορειοατλαντική συμμαχία να τις απορροφήσει και κατά δεύτερο επειδή υπήρχε και αντίδραση από τη Ρωσία.

»Έτσι -πρόσθεσε ο κ. Λιλλήκας- έφτιαξαν το Συνεταιρισμό και προτάθηκε και στη Ρωσία και μπήκε, για να έχει λόγο για το τι συμβαίνει.

»Από εκεί και πέρα ο Τάσσος Παπαδόπουλος είχε αποφασίσει μετά τις προεδρικές εκλογές, αν κέρδιζε, θα υποβάλλαμε αίτηση και είχαμε μάλιστα ενημερώσει και τον Χαβιέ Σολάνα για την πρόθεσή μας αυτή. Βεβαίως, δεν ήταν καθόλου σίγουρο εάν θα τα καταφέρναμε, γιατί θα έθετε βέτο η Τουρκία, η οποία θα έμενε εκτεθειμένη».


Η Τουρκία σε ρόλο ηγέτη

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του κ. Λιλλήκα, «η Τουρκία μέσα στο ΝΑΤΟ προσπαθεί να παίξει το ρόλο του πολυπεριφερειακού ηγέτη στην περιοχή, για να διευρύνει την επιρροή της στον ισλαμικό κόσμο και γι’ αυτόν το λόγο προσπαθεί να ενταχθεί και στην Ε.Ε., για να είναι τουλάχιστον πολιτικά η πιο ισχυρή χώρα στην περιοχή.

»Από την άλλη πλευρά, όμως, θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι η συνεργασία ΝΑΤΟ Ρωσίας θα υποβαθμίσει το ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή, διότι δεν θα κάνει κινήσεις το ΝΑΤΟ που θα πληγώσουν τη νέα αυτή σχέση και αυτό θα πρέπει να εκμεταλλευτεί η Κύπρος.

»Με την εξαιρετική σχέση που έχουμε με τη Ρωσία και το ότι είμαστε μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυτό είναι που πρέπει να κάνουμε στη βάση ενός σχεδίου, ενός σχεδιασμού για να αναβαθμίσουμε το δικό μας ρόλο. Είναι βασικό η Κύπρος να αξιοποιήσει τη γεω-στρατηγική της θέση. Είμαστε πίσω από τα γεγονότα και θα πρέπει, επιτέλους, να καταφέρουμε να βρεθούμε μπροστά», σημείωσε ο πρώην Υπουργός Εξωτερικών.


Επαναπροσδιορισμός δογμάτων

«Τα αναθεωρημένο δόγμα του ΝΑΤΟ έχει να κάνει με τον επαναπροσδιορισμό της θέσης της συμμαχίας στο παγκόσμιο σκηνικό», εκτιμά από τη δική του πλευρά ο Πρόεδρος του Κέντρου Κυπριακών Μελετών Χρίστος Ιακώβου.

«Είναι η πρώτη προσπάθεια», δήλωσε στη «Σ» ο κ. Ιακώβου, «που γίνεται για να επαναδιατυπωθεί και να επαναδιαπραγματευτεί το στρατηγικό δόγμα του ΝΑΤΟ από το 1999.

»Υπάρχει βέβαια και το μεγάλο ερώτημα πλέον, το οποίο στέλνουν οι Αμερικανοί, γιατί εξακολουθεί να υπάρχει το ΝΑΤΟ. Και πρέπει να επαναδιατυπώσουν το δόγμα, για να δικαιολογείται η ύπαρξή του.

»Για να δικαιολογείται η ύπαρξή του πρέπει να συσχετίζεται ακόμα περισσότερο με την ευρωπαϊκή ασφάλεια και να προσαρμοστεί πάνω στις νέες απειλές με βάση τις ανάγκες που υπάρχουν. Εκεί έρχεται και δένει η Ρωσία, η οποία πλέον έχει ζητήματα αμοιβαίου ενδιαφέροντος, που είναι η τρομοκρατία, το ζήτημα του Αφγανιστάν, η αντιπυραυλική άμυνα και άλλα, με τα οποία συμφωνούν οι Ρώσοι και γι’ αυτό τους βλέπουμε, για πρώτη φορά μετά τον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, να συνεργάζονται με την Ευρώπη, οπότε όλα αναδιατυπώνονται πάνω σε αυτή τη βάση και δημιουργείται ένα νέο γεωστρατηγικό περιβάλλον, που μέσα από αυτό κάποια κράτη αναβαθμίζονται, μεταξύ των οποίων η Τουρκία.

»Θα πρέπει να αντιληφθούμε ότι γίνεται προσπάθεια δημιουργίας ενός νέου και ευέλικτου οργανισμού. Δεν τα καταλαβαίνουμε αυτά, δεν είμαστε έτοιμοι και δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε αυτή τη λογική», σημείωσε ο κ. Ιακώβου.

Να αποφασίσουμε

«Η αναβάθμιση του ρόλου της Ρωσίας στο θέμα της καταπολέμησης των μη συμβατικών απειλών είναι τώρα», πρόσθεσε ο κ. Ιακώβου.

«Τώρα είναι η στιγμή που ζητούν τη συνεργασία της Ρωσίας σε αυτό το νέο αναθεωρημένο δόγμα, γιατί εμμέσως πλην σαφώς έχουν αποδεχθεί ότι το ΝΑΤΟ μόνο του δεν κατάφερε να αντιμετωπίσει αυτές τις απειλές και ζητά συνεργασίες, και εδώ πρέπει να καταλάβουμε ότι διαμορφώνονται κοινές αντιλήψεις περί εχθρών και απειλών, και θα πρέπει να αποφασίσουμε πού ανήκουμε», είπε.

Μας ακυρώνει η Τουρκία

Κατά μέτωπον επίθεση και άμεση αλλαγή της πολιτικής μας στα θέματα στα οποία θα πρέπει να επικεντρώσουμε την προσοχή μας εκτιμά από την πλευρά του ο καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας Ανδρέας Θεοφάνους.

Ο κ. Θεοφάνους, σε δηλώσεις του στη «Σ», ανέφερε ότι «μια ουσιαστική διάσταση των αλλαγών στο παγκόσμιο σκηνικό είναι η αναβάθμιση των σχέσεων ΝΑΤΟ -Ρωσίας.

»Αυτό συνάδει», είπε ο κ. Θεοφάνους, «και με το νέο μεταψυχροπολεμικό περιβάλλον και τις νέες ιδέες για μια νέα αρχιτεκτονική ασφάλεια.

Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει δικαίωμα ύπαρξης στην Κυπριακή Δημοκρατία, μονοπωλεί το χώρο της νοτιοανατολικής Μεσογείου και γι’ αυτό πολεμά λυσσαλέα με τον τρόπο που μας πολεμά. Εμείς πρέπει, επιτέλους, να διαφοροποιήσουμε την εξωτερική μας πολιτική πάνω στο θέμα αυτό, πρέπει να υποβάλουμε τουλάχιστον αίτηση για ένταξη στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη, δεν είναι εύκολο το εγχείρημα, αλλά νομιμοποιούμεθα να κλείσουμε και εμείς την πόρτα της Τουρκίας προς την Ε.Ε., εάν μας παίζει και εμάς με τον τρόπο που μας παίζει».

Βασιλικότεροι του βασιλέως;

«Ενα από τα σημαντικά θέματα που προκύπτουν είναι και η απουσία της Κύπρου από αυτού του είδους τις συζητήσεις. Και αυτό έχει να κάνει όχι μόνο με τις εξωτερικές συνθήκες, αλλά και με τη δική μας προσκόλληση σε ξεπερασμένες καταστάσεις.

»Ο αναβαθμισμένος ρόλος της Ρωσίας ευνοεί και εμάς, και το κύριο που θα πρέπει να καταλάβουμε είναι αυτή η αλλαγή περιβάλλοντος και να δώσουμε σημασία στην αναβάθμιση της εξωτερικής μας πολιτικής.

»Η Τουρκία μας μπλοκάρει και πρέπει να το καταλάβουμε ότι δεν μας αναγνωρίζει το δικαίωμα ύπαρξης και θα πρέπει να δώσουμε το μήνυμα ότι εφόσον μας εμποδίζει να συμμετέχουμε σε διάφορους θεσμούς, πρέπει και εμείς να δούμε τι κάνουμε με την ενταξιακή της πορεία.

»Η Ρωσία προσχώρησε στον οργανισμό και εμείς είμαστε βασιλικότεροι του Βασιλέως;» διερωτήθηκε ο κ. Θεοφάνους, για να προσθέσει, «πρέπει να συνετιστούμε και να αντιληφθούμε παίρνοντας τα μηνύματα των καιρών».

Απαρατήρητα για εμάς

Για νέα αναβάθμιση της Τουρκίας, αλλά και για αναβάθμιση του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας σε ό,τι αφορά τα ζητήματα ευρωπαϊκής ασφάλειας, κάνει λόγο ο βουλευτής ΔΗΣΥ Χρήστος Στυλιανίδης.

Ο κ. Στυλιανίδης αναφέρθηκε στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στη Λισαβόνα, λέγοντας ότι «επειδή δυστυχώς πολύ σοβαρά θέματα νέων γεωπολιτικών δεδομένων περνούν εν πολλοίς απαρατήρητα, κυρίως στο επίπεδο του πολιτικού διαλόγου, θέλω να τονίσω ότι η σύνοδος του ΝΑΤΟ στη Λισαβόνα ανέδειξε δύο καινούρια στοιχεία στα γεωπολιτικά δεδομένα του κόσμου, που δυστυχώς είναι εκτός ατζέντας της πολιτικής συζήτησης στην Κύπρο.

»Το πρώτο σημαντικό -είπε- είναι ότι ουσιαστικά η Ρωσία είναι πλέον ένας νέος εταίρος του ΝΑΤΟ στα θέματα ευρωπαϊκής ασφάλειας.

»Το δεύτερο σημαντικό είναι η συζήτηση γύρω από την αντιπυραυλική ασπίδα στην Ευρώπη, η οποία έχει αλλάξει εντελώς κατεύθυνση και περιεχόμενο.

Παρόλο που δεν πάρθηκε τελικά οριστική απόφαση -ανέφερε- πλείστες των ενδείξεων οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ακόμα και αν δεν καταλήξει η έδρα της αντιπυραυλικής ασπίδας στην Τουρκία, θα έχει ίσως τον πιο πρωταγωνιστικό ρόλο».


Εξοργιστικά αντιφατική

Ως επιτακτική ανάγκη, θεωρεί το Ευρωπαϊκό Κόμμα, την αναθεώρηση της άρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας και του ΑΚΕΛ για ένταξη στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη, σύμφωνα με δηλώσεις του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του κόμματος Ρίκκου Ερωτοκρίτου.

Ο κ. Ερωτοκρίτου ανέφερε πως «είναι επιτακτική ανάγκη ο Πρόεδρος Χριστόφιας και το ΑΚΕΛ να ξεπεράσουν τις ιδεοληψίες του παρελθόντος, να αναθεωρήσουν την άρνησή τους για το Συνεταιρισμό για την Ειρήνη και να καταθέσουν το συντομότερο δυνατό αίτηση για ένταξη της Κύπρου στον οργανισμό».

Ο κ. Ερωτοκρίτου είπε ότι θεωρεί αδιανόητο, η Κυπριακή Δημοκρατία «να τίθεται εκτός των διεργασιών ασφάλειας της ΕΕ και να αφήνει στην Τουρκία έδαφος να αλωνίζει πολιτικά και διπλωματικά, επειδή η κυβέρνηση του ΑΚΕΛ πάσχει από ιδεολογικές αγκυλώσεις».