Επικοινωνιακό πυροτέχνημα των Ερντογάν – Νταβούτογλου για εσωτερική και περιφερειακή κατανάλωση ή ένα ακόμη βήμα σε μία μη αντιστρέψιμη πορεία επιδείνωσης των σχέσεων Αγκυρας – Ουάσιγκτον;

Με άλλα λόγια πώς θα διατυπώσει η Αγκυρα την αντίρρησή της για την καταγραφή του Ιράν ως πυραυλικής απειλής για τη Δύση και με ποια τελική διατύπωση θα υπάρξει η έγκριση του σχεδίου της Αντιπυραυλικής Ασπίδας στην Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο τέλος της επόμενης βδομάδας στην πορτογαλική πρωτεύουσα.

Με τα σημερινά δεδομένα είναι σαφές ότι καμία πλευρά δεν επιθυμεί να τραβήξει την σύγκρουση στα άκρα, καθώς ΗΠΑ και Τουρκία οφείλουν να συνεργασθούν στο Ιράκ τόσο για την ασφαλή αποχώρηση του συνόλου των αμερικανικών δυνάμεων μέχρι το τέλος του 2011 όσο και στην περιφρούρηση της σταθερότητας και της ενότητας της χώρας.

Σε κάθε περίπτωση είναι σαφές ότι η απόλυτη αισιοδοξία έχει πλέον σκιές:

Ολα έμοιαζαν να ρυθμίζονται ώστε η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Λισαβόνα στις 19-20 Νοεμβρίου να επικυρώσει καταρχήν την απόφαση για την Αντιπυραυλική Ασπίδα: Ο πρόεδρος της Ρωσίας Μεντβέντιεφ δεσμεύθηκε στους συνδαιτυμόνες του στη Ντοβίλ Μέρκελ και Σαρκοζί να είναι παρών.

Ετσι φαινόταν να αρχίζει να κάμπτεται η καχυποψία της Μόσχας που θεωρούσε την Ασπίδα αμφισβήτηση της αξιοπιστίας της ως πυρηνικής δύναμης. Ενδεχόμενη συμμετοχή της Ρωσίας είναι σαφές ότι θα στοχοποιούσε κατά κύριο λόγο το Ιράν ως πυραυλική απειλή, δεσμεύοντας εκ των πραγμάτων το σύνολο των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ στις όποιες επιλογές κλιμάκωσης της Ουάσιγκτον.

Μέρα με τη μέρα καθίσταται σαφές ότι η Τουρκία των Ερντογάν – Νταβούτογλου δεν πρόκειται να προσυπογράψει την Αντιπυραυλική Ασπίδα αν υπάρχει οποιαδήποτε αναφορά σε απειλή προερχόμενη από το Ιράν και αν δεν υπάρξει εγγύηση ότι το Ισραήλ δεν θα έχει πρόσβαση στα στοιχεία που θα συλλέγουν τα ραντάρ του συστήματος.

Η Αγκυρα προφανώς κατανοεί ότι η νέα μεσανατολική στρατηγική της κυβέρνησης θα κινδυνεύει να προβάλλει ως ρητορική χωρίς αντίκρισμα ή ως επικοινωνιακή πολιτική για εσωτερική κατανάλωση αν μέσω της Αντιπυραυλικής Ασπίδας και των επιχειρησιακών της αυτοματισμών υπάρχει τελικά και αυτόματη πολιτική ευθυγράμμιση με τις επιλογές των ΗΠΑ.

Με άλλα λόγια δεν πρόκειται για υπερευαισθησία απέναντι στην Τεχεράνη, την ανάδειξη της οποίας σε πυρηνική δύναμη προσλαμβάνει ως σοβαρότατη απειλή η Αγκυρα αλλά για την περιφρούρηση της αξιοπιστίας της διπλωματικής χειραφέτησης της Τουρκίας στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, όπου ταυτόχρονα προβάλλει ως μη παρακάμψιμος εταίρος της Δύσης, αλλά και ως εκπρόσωπος των συμφερόντων του Αραβομουσουλμανικού Κόσμου.

Είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι κάποια συμβιβαστική φόρμουλα θα βρεθεί που να νομιμοποιεί εμμέσως πλην σαφώς τη νέα μεσανατολική πολιτική της ΝΑΤΟικής Τουρκίας εν αναμονή μιας πιο σημαντικής εξέλιξης: Την πρόσκληση στον Ερντογάν να συμμετάσχει στην επόμενη τριμερή Σύνοδο Κορυφής Μεντβέντιεφ – Σαρκοζί – Μέρκελ σε μια de facto βαρύνουσα αναγνώριση του αυξημένου ρόλου της Αγκυρας ως γέφυρας ανάμεσα στη Γηραιά Ηπειρο και την Ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Ετσι η Ασπίδα του Ομπάμα, λόγω των αντιρρήσεων της Ρωσίας και της Τουρκίας, κινδυνεύει να είναι προστασία για απειλές που σήμερα βρίσκονται στο επίπεδο των σεναρίων, χωρίς το αρχικά προσδοκώμενο κέρδος, για πολιτική ευθυγράμμιση των συμμάχων με εργαλείο τον επιχειρησιακό αυτοματισμό.

Γράφει ο Γιώργος Καπόπουλος [email protected]