Ο μοναδικός παράγοντας που θα μπορούσε να στηρίξει κάποιες πολύ συγκρατημένες προσδοκίες ότι ίσως αυτή τη φορά τα πράγματα να εξελιχθούν διαφορετικά, είναι οι σημαντικές αλλαγές στην Ουάσιγκτον μετά το φιάσκο του Μπους στο Ιράκ και την άνοδο του Ομπάμα στην εξουσία.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Μπαράκ Ομπάμα είναι ο πρόεδρος που συνάντησε την πιο εχθρική στάση του ισραηλινού λόμπι στην ιστορία των ΗΠΑ. Επισκέφθηκε στο πρώτο κιόλας εξάμηνο της θητείας του την Αίγυπτο, αλλά ακόμη δεν έχει ταξιδέψει ως πρόεδρος στο Ισραήλ. Εγινε πυρ και μανία όταν ο Νετανιάχου προσέβαλε τον Τζο Μπάιντεν που επισκεπτόταν τη χώρα του, ανακοινώνοντας επέκταση εποικισμού στην Ανατολική Ιερουσαλήμ.

Τα συναισθήματα του Ομπάμα έναντι του Νετανιάχου εκδηλώθηκαν με σαφήνεια τον περασμένο Μάρτιο. Ο Αμερικανός πρόεδρος απέφυγε επιμελώς να φωτογραφηθεί με τον φιλοξενούμενό του στον Λευκό Οίκο, πράγμα που συμβαίνει σε ελάχιστους ξένους ηγέτες. Στη συνέχεια πήγε να δειπνήσει μόνος του, διακόπτοντας απότομα σύσκεψη με τον Νετανιάχου, αφού ο συνομιλητής του αρνιόταν να δεσμευθεί για πάγωμα των εποικισμών. «Αν θέλετε, καθήστε εδώ, κι αν έχετε κανένα νέο, με ειδοποιείτε», είπε ο Ομπάμα, αφήνοντας σύξυλο τον μουσαφίρη του. «Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ υπέστη μεταχείριση αντάξια του προέδρου της Ισημερινής Γουινέας», έγραψε τότε ισραηλινή εφημερίδα.

Ωστόσο, τίποτα μέχρι στιγμής δεν δείχνει ότι ο Αμερικανός ηγέτης έχει αποφασίσει να επιβάλει στο Ισραήλ μια δίκαιη ειρήνη. Αντίθετα, με το να δεχθεί τον Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο λίγες μέρες μετά το μακελειό στον «Στολίσκο της Ελευθερίας» και με το να τον προσκαλέσει για συνομιλίες με τον Αμπάς χωρίς προϋποθέσεις, λειτούργησε σαν «πλυντήριο» του διεθνώς απομονωμένου Ισραηλινού πρωθυπουργού.

Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, οι συνομιλίες της Ουάσιγκτον φαίνεται να εξυπηρετούν κυρίως μια εκστρατεία δημοσίων σχέσεων του Ομπάμα προς τον αραβικό κόσμο με κύριο στόχο τη συσπείρωση των σουνιτικών αραβικών κρατών και την απομόνωση του Ιράν. Δεν πρέπει να είναι τυχαίο ότι η έναρξη των συνομιλιών για το Παλαιστινιακό ήρθαν την επομένη της αποχώρησης των μάχιμων αμερικανικών στρατευμάτων από το Ιράκ, η οποία άφησε πίσω της ένα μεγάλο γεωπολιτικό κενό και ενίσχυσε τις ανησυχίες για ανάδειξη του Ιράν σε ηγεμονική δύναμη του Περσικού Κόλπου.

Οπως έγραψε πρόσφατα η El Pais, κερδίζουν έδαφος (τουλάχιστον) στο Ισραήλ οι απόψεις των κυνικών κατά τους οποίους πραγματική διαπραγμάτευση για το παλαιστινιακό δεν πρόκειται να δρομολογηθεί παρά μόνο ύστερα από έναν νέο πόλεμο, που θα αποδυναμώσει τον «άξονα των αδιάλλακτων». Οπως έγινε, δηλαδή, με τον πρώτο πόλεμο κατά του Ιράκ, το 1991, μετά τον οποίο ακολούθησαν οι συμφωνίες του Οσλο, το 1993 – μόνο που αυτή τη φορά, στόχος θα είναι το Ιράν και «παράπλευρες απώλειες» η Χαμάς και η Χεζμπολάχ. Προανάκρουσμα νέων πολεμικών τυχοδιωκτισμών ή άλλο ένα επεισόδιο ψυχολογικού πολέμου εναντίον της Τεχεράνης; Θα δείξει… Σε κάθε περίπτωση, μ’ αυτά και μ’ αυτά, η αραβική κοινή γνώμη δικαιολογημένα εμφανίζεται εξαιρετικά δύσπιστη έναντι του Ομπάμα: Το 84% των Ιορδανών, το 88% των Αιγυπτίων και το 90% των Λιβανέζων απορρίπτουν την πολιτική του στο Παλαιστινιακό.

Ιnfo

– Ghada Karmi, «A Middle East peace that wreaks havoc», The Guardian, 1/9/2010.

– Shlomo Ben Ami, «El proceso fantasma de paz en Oriente Proximo», El Pais, 9/8/2010.

– David Gardner, «A poisoned process holds little hope», Financial Times, 25/8/2010.

– Yossi Sarid, «Any bastard can be a rabbi», Haaretz, 7/8/2010.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ