Η ρωσική κατασκοπευτική υπηρεσία γνωρίζει πλέον περιόδους δόξας επί των ημερών του Βλαντίμιρ Πούτιν στην εξουσία. Ο Πούτιν στρατολογήθηκε στην KGB το 1975. Το 1998 διορίστηκε από τον τότε πρόεδρο, Μπορίς Γέλτσιν, διευθυντής της FSB, της υπηρεσίας που διαδέχτηκε την KGB.

Με την άνοδό του στην προεδρία το 2000 μετά την παραίτηση του Γέλτσιν, ο Πούτιν έδωσε έμφαση στην κατασκοπία και επί των ημερών του τριπλασιάστηκαν οι δημόσιες δαπάνες για τις ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών.

Ο Ρώσος πρωθυπουργός κατηγορείται ότι χρησιμοποίησε το κατασκοπευτικό δίκτυο για να καταδιώξει εσωτερικούς αντιπάλους στη Ρωσία και το εξωτερικό. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η κρίση που έχει ξεσπάσει με τη Βρετανία γύρω από την αύξηση της δράσης των Ρώσων κατασκόπων στη χώρα.

Οι κατάσκοποι στόχευαν επικριτές του Πούτιν και της ρωσικής κυβέρνησης, όπως συνέβη με τη δολοφονία του Αλεξάντερ Λιτβινένκο στο Λονδίνο το 2006, του Ρώσου πρώην πράκτορα της KGB που αυτομόλησε στη Βρετανία, από όπου άσκησε έντονη κριτική στον Πούτιν. Ο Λιτβινένκο δηλητηριάστηκε με τοξική χημική ουσία και ο βασικός ύποπτος για το φόνο του ήταν ο Ρώσος πρώην πράκτορας Αλεξάντερ Λουγκοβόι, τον οποίο η ρωσική κυβέρνηση αρνήθηκε να εκδώσει στη Βρετανία.

Το ίδιο έτος, η Ρωσία κατηγόρησε τη βρετανική υπηρεσία πληροφοριών MI6 ότι χρησιμοποίησε «κατασκοπευτικό βράχο» για να μεταδώσει πληροφορίες στο Λονδίνο που συγκέντρωνε από πράκτορές της στη Μόσχα.

Ηλθαν από τη Ρωσία με… αγάπη
ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΟΥΖΟΥΝΙΔΗ
dimitouz@yahoo.gr

Αγνωστο παραμένει αν οι δέκα που συνελήφθησαν στις ΗΠΑ ήταν σημαντικοί κατάσκοποι, ενώ ασαφές είναι το πλήγμα στα συμφέροντα της υπερατλαντικής χώρας. Προς το παρόν και από τα στοιχεία που δημοσιοποίησαν με το… σταγονόμετρο οι Αμερικανοί, προκύπτει ότι τουλάχιστον ο ένας από τους συλληφθέντες παραδέχθηκε τη σχέση του με τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες, ενώ φαίνεται ότι οι κατηγορούμενοι χρησιμοποιούσαν μέσα που παρέχει σε όλους σήμερα η τεχνολογία για να συγκεντρώσουν και να μεταδώσουν πληροφορίες. Η δράση τους, καθώς και εκείνη του επικεφαλής τους, που ξεγλίστρησε από τα χέρια των κυπριακών αρχών, δείχνει ότι συνεχίζει να λειτουργεί ένα δίκτυο κατασκοπίας, του οποίου οι ρίζες βρίσκονται στις πρώτες ημέρες ζωής της Σοβιετικής Ενωσης.

Ο Ολεγκ Γκορντίεφσκι, ο οποίος ήταν πρώην υποδιευθυντής της KGB στο Λονδίνο αλλά αυτομόλησε το 1985, εκτιμά ότι υπάρχουν 50 ζευγάρια Ρώσων κατασκόπων σήμερα στις ΗΠΑ. Ο 71χρονος πρώην διπλός πράκτορας, ο οποίος επί εννιά χρόνια ήταν ένας από τους υπεύθυνους του δικτύου, δήλωσε ότι ο Ρώσος πρόεδρος, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, γνωρίζει πόσοι ακριβώς είναι οι Ρώσοι κατάσκοποι στις ΗΠΑ, όχι όμως και τα ονοματεπώνυμά τους. Σύμφωνα με τον Γκορντίεφσκι, υπάρχουν 400 Ρώσοι κατάσκοποι στις ΗΠΑ.

Εθνικοί ήρωες
Το δίκτυο κατασκοπίας της Σοβιετικής Ενωσης αναπτύχθηκε τη δεκαετία του ’30. Η σοβιετική κατασκοπευτική υπηρεσία έβρισκε ψευδείς ταυτότητες για τους κατασκόπους της από βρέφη που πέθαναν στη Δύση, σύμφωνα με τα απομνημονεύματα της «παράνομης» Γκαλίνα Φεντόροβα. Τα μέλη του δικτύου μιλούσαν πολλές γλώσσες, ήταν άριστα εκπαιδευμένα και πολλά έμειναν στην ιστορία ως «θρύλοι» και «εθνικοί ήρωες».

Ανάμεσά τους είναι ο Ρούντολφ Αμπελ, ο συνταγματάρχης της KGB, που συνελήφθη στις ΗΠΑ στα τέλη του ’50, και ο Κόνον Μόλοντι, που έδρασε στη Βρετανία στα τέλη του ’50. Ο Αμπελ, του οποίου το πραγματικό ονοματεπώνυμο είναι Γουίλιαμ Φίσερ, γεννήθηκε στη Βρετανία σε οικογένεια κομμουνιστών που έζησαν στη Ρωσία, όπου και στρατολογήθηκε από την KGB. Ανέλαβε την αποστολή να αναδιοργανώσει το δίκτυο κατασκοπίας στις ΗΠΑ και να δημιουργήσει σύστημα ραδιοφωνικής επικοινωνίας με τη Μόσχα. Το 1948, ο Αμπελ εισήλθε παράνομα στις ΗΠΑ και εργάστηκε ως ζωγράφος και φωτογράφος. Εμενε σε ένα διαμέρισμα στο Μπρούκλιν που είχε μετατρέψει σε στούντιο, όπου είχε κρύψει ραδιοπομπούς για να επικοινωνεί με τους προϊσταμένους του στη Μόσχα. Ο Κόναν Μόλοντι υπηρέτησε στη σοβιετική στρατιωτική αποστολή στο Βερολίνο μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1954 διείσδυσε στη Βρετανία προσποιούμενος τον Καναδό επιχειρηματία Γκόρντον Αρνολντ Λόνσντεϊλ και δημιούργησε ομάδα κατασκόπων που συγκέντρωσαν πληγροφορίες γύρω από συστήματα εντοπισμού υποβρυχίων. Συνελήφθη το 1961, δικάστηκε για κατασκοπία και φυλακίστηκε. Πάντως, οι Αμπελ και Μόλοντι έμειναν στη φυλακή για λίγο, διότι έγινε ανταλλαγή με φυλακισμένους κατασκόπους της Δύσης στη Σοβιετική Ενωση.

Θρύλοι για τους Ρώσους παραμένουν μέχρι σήμερα και πέντε Βρετανοί κατάσκοποι της KGB, οι οποίοι έμειναν γνωστοί και ως «η πεντάδα του Κέμπριτζ». Πρόκειται για τους Κιμ Φίλμπι, Γκάι Μπεργκς, Ντόναλντ Μακλίν, Αντονι Μπλαντ και Τζον Κέρνκρος. Ειδικά ο Φίλμπι, ως διπλός πράκτορας για Σοβιετικούς και Βρετανούς, πρόσφερε σημαντικές απόρρητες πληροφορίες γύρω από τη Βρετανία στη Σοβιετική Ενωση στη διάρκεια της δράσης του, που άρχισε το 1937, αλλά ο Στάλιν την περιόρισε, διότι φοβόταν μήπως αποκάλυπτε απόρρητες πληροφορίες γύρω από τη Σοβιετική Ενωση στη Βρετανία. Ο Φίλμπι αποκαλύφθηκε στα τέλη του ’62 και ένα χρόνο αργότερα αυτομόλησε στη Σοβιετική Ενωση.

Μια περίεργη σχέση στη φυλακή
Στις ΗΠΑ είναι φυλακισμένοι, πέρα από τους «δέκα», και άλλοι που κατηγορούνται για κατασκοπία. Ανάμεσά τους ο Τζόναθαν Πόλαρντ, που είναι φυλακισμένος εδώ και 25 χρόνια για κατασκοπία υπέρ του Ισραήλ. Στη φυλακή, ο Πόλαρντ ανέπτυξε φιλικές σχέσεις με τον Μπέρναρντ Μέιντοφ, που διετέλεσε πρόεδρος του χρηματιστηρίου Νasdaq και είχε αναδειχτεί σε γκουρού των επενδύσεων, μέχρι που ανακαλύφθηκε ότι είχε υπεξαιρέσει τα χρήματα από τις επενδύσεις, στήνοντας την πιο πλούσια επενδυτική πυραμίδα στον κόσμο, η οποία δεν είχε να ζηλέψει τίποτα από εκείνες που προκάλεσαν τις εμφύλιες συγκρούσεις στην Αλβανία το 1997.
ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ