The Guardian

Ο Ουαλλός συγγραφέας και δημοσιογράφος Τζον Χάμφρις επέλεξε να εγκαινιάσει τη νέα του περιοδεία στην Ε.Ε., στο πλαίσιο της εκπομπής του στο BBC, με ένα κήρυγμα για το ευρώ, την ενοποίηση και τη «δυναμική» της Ενωσης. Αλλά εάν ξεκινούσε από τα ανατολικά προς τα δυτικά, θα συναντούσε διαφορετικά προβλήματα. Θα συναντούσε το Ιράν να σπέρνει τον φόβο, ένα εκ των πραγμάτων άστατο Ιράκ και το Αφγανιστάν του ΝΑΤΟ, μια καταστροφή χωρίς τέλος. Το Ισραήλ, τη Γάζα και προβλήματα που αρνούνται οποιαδήποτε λογική έκβαση. Στην Ανατολή επικρατεί σύγχυση και δυνάμει αστάθεια.

Εάν η Ε.Ε. υπάρχει τόσο για την ειρήνη και τον πόλεμο όσο και για την ευημερία, τότε το επόμενο σημαντικό σημείο εκκίνησης για μια περιοδεία είναι μια χώρα–μέλος του ΝΑΤΟ, που συνορεύει με το Ιράν και το Ιράκ και δεν της αρέσει πια να συνδιαλέγεται με το Ισραήλ. Η Τουρκία υπήρξε ανέκαθεν σημαντική. Οι θάνατοι των Τούρκων στον στολίσκο που έπλεε προς τη Γάζα δεν είναι ο λόγος που χώρισαν οι δρόμοι της Αγκυρας και της Ιερουσαλήμ, αποτελούν απλώς σύμπτωμα μιας εντεινόμενης αντιπάθειας. Η άρνηση της Τουρκίας να ψηφίσει τις νέες κυρώσεις κατά της Τεχεράνης το ίδιο. Και εφόσον οι Ελληνοκύπριοι εξακολουθούν να αρνούνται τα χρονοδιαγράμματα των διαπραγματεύσεων του ΟΗΕ, μπορούμε να ξεχάσουμε τις ελπίδες για μια συμφωνία στην Κύπρο. Η Τουρκία θα φροντίσει να εδραιώσει μια μόνιμη βάση για την αναπτυσσόμενη περιφερειακή εξουσία της.

Σε όλες αυτές τις υποθέσεις, υπάρχει κάτι κοινό: η αποτυχία της Δύσης, και ειδικά της Ευρώπης, να εντάξει την Τουρκία σ’ ένα πλαίσιο, να ασκήσει επιρροή στο Ισραήλ, να δοκιμάσει άλλους δρόμους προσέγγισης του Ιράν, ακόμη και να χάσει την υπομονή της με την καθυστέρηση της Λευκωσίας. Δεν υπάρχει, προφανώς, θέση για την Τουρκία μέσα στην Ευρώπη. Η Μέρκελ, ο Σαρκοζί και η ύφεση φρόντισαν γι’ αυτό. Συνεπώς, η Αγκυρα πρέπει να κατασκευάσει τον δικό της χώρο και ήδη βλέπουμε τι σημαίνει αυτό: μια μεγάλη, ανεξέλεγκτη, στρατιωτική δύναμη, ένα ντε φάκτο ισλαμικό κράτος, το οποίο επιδιώκει να ηγηθεί όσων το περιβάλλουν. Μια παλαιά αυτοκρατορία σαλεύει και πάλι.

Οταν αραιώσει η «ουρά» έξω από τα νέα σύνορα της Ε.Ε., θα δούμε τι προβλήματα μας περιμένουν. Αγκυρα: ημιαπόβλητη, διαμορφώνει τις δικές της συμμαχίες (με το Ιράν και τη Συρία, αρχικώς). Αλβανία, Σκόπια, Μαυροβούνιο, Σερβία, Βοσνία, Κροατία; Καλώς ήλθατε στο παλαιό καζάνι των Βαλκανίων, όπου η ευρωπαϊκή υποψηφιότητα αποτελεί τη συνταγή για ένα μάλλον ανέφικτο μέλλον. Καλώς ήλθατε στην Ελλάδα, την καλύτερη και χειρότερη διαφήμιση της Ευρώπης σ’ αυτήν την περιοχή. Φυσικά είναι εύκολη η δημοσιογραφική φλυαρία για τα προβλήματα του ευρώ, είναι εύκολο να προφασιζόμαστε ότι σε αυτή τη φάση της Ευρώπης το μόνο ερώτημα είναι «μέσα ή έξω;»

Ενα αδιέξοδο οικονομικό μέλλον σημαίνει αναβίωση της παλαιάς Ευρώπης. Η εξάπλωση εθνικιστικών κομμάτων και ακόμη πιο ανόητων εμπόρων του μίσους ανθεί ήδη στην πολιτική βιομηχανία. Οι κίνδυνοι για τους πολιτικούς της Δημοκρατίας, οι οποίοι προσπαθούν να δώσουν νόημα σε αυτόν τον βρώμικο κόσμο, γίνονται όλο και πιο έντονοι. Μέσα ή έξω; Η πραγματική ερώτηση ξεπερνά τους γρίφους της οικονομίας: Χωρίς δυναμική, τι μας επιφυλάσσει το μέλλον;