Του Βικτορ Iσαακ Eλιεζερ*
Η πολιτικά και στρατιωτικά άστοχη επιχείρηση της ισραηλινής κυβέρνησης εναντίον του τουρκικού πλοίου «Μαβί Μαρμαρά» –ενδεικτική μιας θλιβερής νοοτροπίας που επικρατεί στους κόλπους της– αποκάλυψε τις νέες υπό διαμόρφωση ισορροπίες στη Μέση Ανατολή.

Αποδείχθηκε για άλλη μια φορά ότι το Ισραήλ μπορεί να στηρίζει την ασφάλειά του στη στρατιωτική του ισχύ, από μόνη της όμως αυτή δεν αρκεί για την επίτευξη πολιτικών στόχων. Αντίθετα, «πέτυχε» την πολιτική του απομόνωση, «ενθάρρυνε» την επιλογή Ερντογάν να καταστήσει την Τουρκία ηγέτιδα δύναμη του αραβικού – μουσουλμανικού κόσμου και βεβαίως «αποδυνάμωσε» τη διπλωματική υποστήριξη που με κόπο είχε πετύχει ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα υπέρ των νέων κυρώσεων κατά του Ιράν.

Η Τουρκία συνάπτει συμφωνία συνεργασίας με το ιρανικό καθεστώς του Αχμεντινετζάντ, προσεταιρίζεται τη Συρία, απλώνει δίχτυ προστασίας τού υπό ισραηλινή κατοχή παλαιστινιακού πληθυσμού και προετοιμάζει τον ρόλο που θα παίξει στο Ιράκ μετά την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων. Διευρύνει δηλαδή τη σφαίρα επιρροής της προς τη Μέση Ανατολή, αποσπώντας την υποστήριξη τόσο των αραβικών καθεστώτων όσο και των μουσουλμανικών πληθυσμών.

Η Ελλάδα υποχρεούται να διατηρήσει και να διευρύνει τη συνεργασία της με τον αραβικό κόσμο. Ταυτόχρονα, όμως, έχει μια μοναδική ευκαιρία να αναβαθμίσει τον στρατηγικό της ρόλο στην περιοχή. Ο πρόεδρος Ομπάμα και το State Department δεν φαίνεται να ενθουσιάζονται ιδιαιτέρως με τις πρωτοβουλίες της Αγκυρας και τη θεαματική παρεμβατικότητα στο Μεσανατολικό γίγνεσθαι. Το Ισραήλ επιδιώκει γεωστρατηγικό βάθος, το οποίο μέχρι σήμερα του παρείχε η Τουρκία, προκειμένου να διεξάγει τις απαραίτητες για την ασφάλειά του αεροναυτικές ασκήσεις και βεβαίως τη σύναψη συμμαχιών με γειτνιάζουσες μη μουσουλμανικές χώρες, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος.

Η Ελλάδα λοιπόν μπορεί να παίξει στρατηγικής σημασίας ρόλο, ιδιαίτερα στο πολιτικό επίπεδο, εάν και εφόσον προβεί στους κατάλληλους διπλωματικούς χειρισμούς που θα τη καταστήσουν αξιόπιστο συνομιλητή όλων των εμπλεκομένων, αντί της Τουρκίας.

Επιπλέον, η αναπτυσσόμενη επιφυλακτικότητα απέναντι στις πολιτικές επιλογές της κυβέρνησης Ερντογάν και στην ολοένα αυξανόμενη επιρροή του ριζοσπαστικού Ισλάμ στην τουρκική κοινωνία, εκτιμάται πως θα στρέψει επενδυτές στη διερεύνηση άλλων επενδυτικών ευκαιριών και η Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελέσει μια ενδεχόμενη επιλογή, με το συγκριτικό πλεονέκτημα της κοινωνικής και πολιτικής σταθερότητας.

Η Ελλάδα μπορεί να καταστεί υπολογίσιμος στρατηγικός εταίρος, με όλα τα οφέλη (πολιτικά και οικονομικά) που συνεπάγονται από μια τέτοια εξέλιξη, σε μια περίοδο που η Τουρκία επεκτείνει την επιρροή της συνάπτοντας συμμαχίες (Ιράν – Συρία) που πλήττουν ζωτικά συμφέροντα τόσο των ΗΠΑ όσο και της Ευρώπης. Ο διάλογος και η ανάπτυξη οικονομικών διαύλων επικοινωνίας –ειδικότερα σε τομείς όπου η ισραηλινή κοινωνία πρωτοπορεί, όπως η αγροτική οικονομία, οι νέες τεχνολογίες και η ιατροφαρμακευτική έρευνα– μπορούν να καταστήσουν τις δύο χώρες πολύτιμους συνεταίρους με αμοιβαία κέρδη.

Η Τουρκία «έντυσε» έναν πολιτικό στόχο, την άρση του αποκλεισμού της Γάζας από το Ισραήλ, με έναν «πέπλο» ανθρωπισμού, δηλαδή την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τους κατοίκους της Γάζας. Ανέθεσε στην ακραία ισλαμική οργάνωση ΙΗΗ τη διεκπεραίωση ενός πολιτικού στόχου και «χρησιμοποίησε» ανθρωπιστικές οργανώσεις για την κάλυψη αυτού του στόχου. Η κυβέρνηση Νετανιάχου απέτυχε να διαγνώσει σωστά τις προθέσεις του κ. Ερντογάν και σύρθηκε σε μια επιχείρηση με το οδυνηρό αποτέλεσμα των εννέα νεκρών ανθρώπων. Ας ελπίσουμε ότι η ίδια οργάνωση δεν θα χρησιμοποιηθεί για τη διεκπεραίωση τουρκικών διεκδικήσεων έναντι άλλων χωρών. Η Τουρκία αποκάλυψε τον πολιτικό της ελιγμό, η Ελλάδα έχει την ευκαιρία να σχεδιάσει μια νέα πολιτική στην περιοχή.

* Ο Βίκτορ Ισαάκ Ελιέζερ είναι ανταποκριτής της ισραηλινής εφημερίδας «Maariv» στην Ελλάδα.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ