Μορντεχάι Βανούνου. Ο ισραηλινός επιστήµονας φυλακίστηκε επό 18 χρόνια διότι αποκάλυψε στις εφηµερίδες πυρηνικά µυστικά του Ισραήλ. Το Τελ Αβίβ πάντα επέµενε στην πολιτική της πυρηνικής αµφισηµίας, όµως για πρώτη φορά επίσηµα έγγραφα αποδεικνύουν πως πράγµατι η χώρα διέθετε πυρηνικές κεφαλές το 1975

Σχεδόν µισό αιώνα αφότου έθεσε σε λειτουργία τον πυρηνικό αντιδραστήρα στην Ντιµόνα, το Ισραήλ επιµένει στην πολιτική της πυρηνικής αµφισηµίας. Οµως αποχαρακτηρισµένα νοτιοαφρικανικά έγγραφα που επικαλείται η «Guardian» δείχνουν πως το Ισραήλ είχε προσφερθεί να πουλήσει πυρηνικές κεφαλές στο καθεστώς του απαρτχάιντ το 1975.

Τα απόρρητα έγγραφα αποχαρακτηρίστηκαν κατόπιν αιτήµατος ενός αµερικανού ακαδηµαϊκού, του Σάσα Πολακόφ – Σουράνσκι και συµπεριλαµβάνονται στο βιβλίο του που µόλις κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ, µε τίτλο «Η Μυστική Συµµαχία» («Τhe Unspoken Αlliance») και θέµα τις στενές στρατιωτικές σχέσεις που διατηρούσε το Ισραήλ µε τη Νότια Αφρική επί απαρτχάιντ. Χρονολογούνται όλα στο 1975 και εµφανίζουν, µεταξύ άλλων, τον τότε υπουργό Αµυνας της Νότιας Αφρικής, Πίτερ Βίλεµ Μπότα, να ζητεί από το Ισραήλ πυρηνικές κεφαλές και τον τότε Ισραηλινό οµόλογό του και νυν πρόεδρο του Ισραήλ Σιµόν Πέρες να του απαντά ότι διατίθενται «σε τρία µεγέθη». Οπως επισηµαίνει η «Guardian», τα έγγραφα αυτά αποτελούν την πρώτη επίσηµη απόδειξη ότι το Ισραήλ διαθέτει πυρηνικά όπλα. Για την ιστορία, η CΙΑ είχε καταλήξει στο συµπέρασµα πως η χώρα κατασκεύαζε πυρηνικά όπλα στην Ντιµόνα ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1960· µόνο το 1986, όµως, όταν ένας πρώην τεχνικός στον σταθµό, ο Μορντεχάι Βανούνου, αποκάλυψε όσα γνώριζε στους «Sunday Τimes» µαθεύτηκε το εύρος του πυρηνικού του οπλοστασίου. Σήµερα, υπολογίζεται πως το Ισραήλ διαθέτει περισσότερες από 200 πυρηνικές κεφαλές, ενώ το ίδιο ούτε το επιβεβαιώνει ούτε το διαψεύδει. Ο Σιµόν Πέρες, πάντως, διέψευσε χθες µε τον πιο κατηγορηµατικό τρόπο το δηµοσίευµα της «Guardian», µιλώντας για «επιλεκτική ερµηνεία» των νοτιοαφρικανικών εγγράφων και καταγγέλλοντας το γεγονός ότι η εφηµερίδα δεν ζήτησε και την άποψη της ισραηλινής πλευράς.

Τι ακριβώς αναφέρεται στα έγγραφα; Οτι σε συνάντηση που είχαν στις 31 Μαρτίου 1975 νοτιοαφρικανοί και ισραηλινοί αξιωµατούχοι, οι τελευταίοι «προσφέρθηκαν επισήµως να πουλήσουν στη Νότια Αφρική µερικούς πυραύλους Jericho», πυραύλους ικανούς να φέρουν πυρηνικές κεφαλές. Ακολούθως, οι Νοτιοαφρικανοί αποφάσισαν πως το ντιλ θα τους συνέφερε µόνον αν οι πύραυλοι έφεραν ήδη πυρηνικές κεφαλές. Σε συνάντηση που είχαν στις 4 Ιουνίου στη Ζυρίχη ο Μπότα και ο Πέρες, ο πρώτος «εξέφρασε ενδιαφέρον για έναν περιορισµένο αριθµό µονάδων υπό τον όρο να διαθέτουν το σωστό ωφέλιµο φορτίο» και ο δεύτερος του είπε πως «το σωστό ωφέλιµο φορτίο διατίθεται σε τρία µεγέθη». Τα «τρία µεγέθη», επισηµαίνει η «Guardian» είναι τα συµβατικά, τα χηµικά και τα πυρηνικά όπλα.

Η συµφωνία δεν προχώρησε, εν µέρει λόγω κόστους. Προχώρησε όµως η (µυστική)

συµφωνία στρατιωτικής συµµαχίας που υπέγραψαν την ίδια χρονιά οι δύο υπουργοί Αµυνας. Η Νότια Αφρική κατασκεύασε τελικά µόνη της πυρηνικά όπλα (ολοκλήρωσε την πρώτη πυρηνική συσκευή της το 1979 και απέκτησε συνολικά έξι, που παροπλίστηκαν το 1991), η «Guardian» ωστόσο αφήνει ανοικτό το ενδεχόµενο να είχε ισραηλινή βοήθεια. Από την πλευρά του, το καθεστώς του απαρτχάιντ εφοδίαζε το Ισραήλ µε µεγάλη ποσότητα από το κίτρινο συµπύκνωµα ουρανίου που χρειαζόταν για να κατασκευάσει τα δικά του πυρηνικά. Και όταν πια, στα τέλη της δεκαετίας του 1980, οι διεθνείς πιέσεις στο καθεστώς του απαρτχάιντ έγιναν τόσο ασφυκτικές που η πολιτική ηγεσία του Ισραήλ αποφάσισε να διακόψει τα πολλά πολλά µαζί του, το στρατιωτικό κατεστηµένο αντέδρασε έντονα, καθώς έχανε τον µεγαλύτερο αγοραστή ισραηλινών όπλων.

Απέλασαν ισραηλινό διπλωµάτη
ΤΗΝ ΑΠΕΛΑΣΗ ενός ισραηλινού διπλωµάτη διέταξε χθες η κυβέρνηση της Αυστραλίας. Η αστυνοµική έρευνα που διεξήχθη (σύµφωνα µε τις εξηγήσεις που δόθηκαν) δεν αφήνει καµία αµφιβολία όσον αφορά τον ρόλο των ισραηλινών µυστικών υπηρεσιών στην πλαστογράφηση των τεσσάρων αυστραλιανών διαβατηρίων που χρησιµοποίησε (µαζί µε πλαστά βρετανικά, ιρλανδικά, γαλλικά και γερµανικά διαβατήρια) το «τάγµα θανάτου», το οποίο δολοφόνησε στο Ντουµπάι τον Ιανουάριο έναν διοικητή της Χαµάς, τον Μαχµούντ αλ-Μαµπούχ. «Καµία κυβέρνηση δεν µπορεί να ανεχθεί την κατάχρηση διαβατηρίων της, ιδίως από µία ξένη κυβέρνηση», δήλωσε στο Κοινοβούλιο της χώρας ο υπουργός Εξωτερικών Στίβεν Σµιθ. «Δεν ενεργούν έτσι οι φίλοι». Την απέλαση ενός ισραηλινού διπλωµάτη είχε διατάξει τον περασµένο Μάρτιο και η Βρετανία, απαντώντας µε αυτόν τον τρόπο στον σφετερισµό της ταυτότητας 12 βρετανών υπηκόων από τους κοµάντος που σκότωσαν τον αλ-Μαµπούχ. Ο ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών, πάντως, έχει δηλώσει πως «δεν υπάρχουν στοιχεία» που να συνδέουν τη Μοσάντ µε τη δολοφονία.
ΝΕΑ