Tου Kωστα Kαλλιτση / kostas. kallitsis@yahoo. com

Τα μέτρα είναι αυστηρά, εκ των πραγμάτων θα πλήξουν ανισομερώς τα εισοδήματα, σήμερα δεν μπορούν να διεκδικήσουν δάφνες δικαιοσύνης. Ο πρωθυπουργός το γνωρίζει – ίσως αυτός ήταν ένας από τους λόγους που καθυστέρησε να τα λάβει, αφού εξαντλητικά αναζήτησε άλλους, ήπιους τρόπους. Δεν υπήρχαν. Ετσι, στη δύσκολη ώρα, ο κ. Γ. Παπανδρέου πράττει αυτό που πιστεύει ότι πρέπει να πράξει με γνώμονα το εθνικό συμφέρον. Αυτό καθαυτό είναι ένα μεγάλο βήμα προς την αποκατάσταση της αξιοπιστίας. Επειτα από χρόνια, επιτέλους, η Ελλάδα έχει έναν πρωθυπουργό που εργάζεται, που δεν κρύβεται, αλλά είναι παρών στα μέτωπα της μάχης, που αντί να ξεσκονίζει την καρέκλα του, λαμβάνει κρίσιμες αποφάσεις και παίρνει επάνω του την ευθύνη.

Τώρα, τα spreads θα αποκλιμακωθούν σταδιακά, όπως θα φανεί από την πρώτη φορά που το κράτος θα βγει στις αγορές για δάνεια. Ισως η αποκλιμάκωση επιτευχθεί χωρίς τις ευρωπαϊκές εγγυήσεις. Αν, πάντως, χρειαστεί, η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη είναι βέβαιο ότι θα εκδηλωθεί. Επίσης, βέβαιο είναι ότι, αν τροφοδοτηθεί η κερδοσκοπική επίθεση με (έωλες) εκθέσεις από S&P ή άλλους οίκους, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει αποφασίσει να τους «κόψει τα πόδια», αγνοώντας τις εκθέσεις τους, κάνοντας μόνη της την αξιολόγηση των κρατών-μελών της Ευρωζώνης. Αν η Φρανκφούρτη αξιολογεί η ίδια τους τίτλους των κρατών της Ευρωζώνης, τα «παιχνίδια» θα σταματήσουν. Δεν μπορεί να προεξοφληθεί η έκβαση της εθνικής προσπάθειας. Ωστόσο, μπορεί να απαντηθεί ένα βασικό ερώτημα. Υπήρχε άλλη λύση;

Στο χείλος της χρεοκοπίας, με την Ευρώπη να μην είναι άλλο ανεκτική και τους τοκογλύφους να μας σπρώχνουν στο μοιραίο, με το δημοσιονομικό πρόβλημα να τείνει να μετατραπεί σε πρόβλημα του πιστωτικού συστήματος και την ελληνική οικονομία να κινδυνεύει να καταρρεύσει σαν πύργος από τραπουλόχαρτα, άλλη ρεαλιστική λύση δεν ακούστηκε.

Ακούστηκαν ορισμένες «λύσεις», από αυτές που εύκολα λέγονται είτε επειδή όσοι τις λένε γνωρίζουν ότι δεν υπάρχει περίπτωση να εφαρμοστούν (τζάμπα μάγκες…) είτε επειδή στόχο δεν έχουν την επίλυση του οικονομικού προβλήματος αλλά τη λύση των υπαρξιακών προβλημάτων κάποιων μηχανισμών – που «αγωνιστικά» εξάγουν την κρίση τους στην κοινωνία.

Η αλήθεια είναι ότι αν «τραντάξουν την Ελλάδα τα συλλαλητήρια», οι δανειστές μας δεν θα μειώσουν τα spreads – ίσως δουν μια ευκαιρία για να τα αυξήσουν. Και θα «δούλευε» για τους τοκογλύφους μια ενδεχόμενη αύξηση των κρατικών δαπανών, την οποία μονότονα (διά πάσαν νόσον, σε όποιες συνθήκες, είτε το έλλειμμα είναι 3% είτε 13%…) προτείνουν όσοι δεν κατανοούν ότι δεν υπάρχει δωρεάν κεϋνσιανό γεύμα. Ούτε βεβαίως είναι σοβαρές οι προτάσεις, όπως… ο ΟΕΚ να αγοράσει τα απούλητα διαμερίσματα και να τα δώσει σε ανέργους και μετανάστες – που διαβάσαμε μεταξύ των 23 μέτρων της Ν. Δ.

Αν τα μέτρα που ανακοινώθηκαν χθες ήταν το τέλος, θα είχαμε μία μείωση εισοδημάτων που θα πήγαινε χαμένη – όπως το 1985 – 87. Αν είναι μια αρχή, ίσως αποτελέσουν βάση εκκίνησης για τη διαρκή μεταρρύθμιση της Ελλάδας προς ένα μοντέλο νέας, βιώσιμης ανάπτυξης – όχι απλά μεγέθυνσης. Στοιχηματίζοντας στο δεύτερο, υπάρχουν κρίσιμα θέματα προς αντιμετώπιση.

Πρώτον, ο κρατικός μηχανισμός να αναδιοργανωθεί ώστε να μπορέσει να εφαρμόσει την κυβερνητική πολιτική προς κάθε κατεύθυνση – με ισονομία και διαφάνεια.

Δεύτερον, να ασκηθεί θεραπεία σοκ σε ΕΣΥ και σε βαθμίδες της Παιδείας ώστε να επιστραφεί στον πολίτη ένα μέρος της απώλειας του εισοδήματός του, και σε ΕΡΤ, ΟΣΕ, Τοπική Αυτοδιοίκηση και όπου αλλού ώστε να πάψει η σπατάλη.

Τρίτον, να αναπτυχθεί ο ανταγωνισμός και να υπάρξει αυστηρός κολασμός της (προβλέψιμης…) κερδοσκοπίας, πριν φουντώσει.

Τέταρτον, να επιταχυνθεί το ΕΣΠΑ, καθώς και οι διαδικασίες για ενέργεια, απορρίμματα και real estate – η ανάπτυξη, εν πολλοίς, είναι στα χέρια της κ. Τ. Μπιρμπίλη. Αν η δημοσιονομική προσαρμογή ευοδωθεί, φέτος η ύφεση θα κυμανθεί στα περυσινά επίπεδα και, με το διεθνές περιβάλλον ευνοϊκό για τουρισμό και ναυτιλία, το 2011 θα ισορροπήσουμε και το 2012 θα περάσουμε σε θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης.

Το σκληρό 2010 μπορεί να γίνει το 2010 της μεγάλης αλλαγής. Και τα μέτρα, τελικά, να αποδειχθούν δίκαια.

kathimerini.gr