Διμερές σχέδιο για οικονομική και εμπορική συνεργασία επρόκειτο να ανακοινώσουν σε κοινή συνέντευξη Τύπου αργά χθες, ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Γκάρι Λοκ, ο Αμερικανός εμπορικός αντιπρόσωπος Ρον Κερκ και ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης Αλί Μπαμπατσάν.

Της Ελενας Μπέλλη

Την ετερόκλητη συμμαχία που θα προκύψει μέσα από τις σημαντικές διμερείς διαφωνίες αλλά και την εθνική επιταγή αμφοτέρων για στρατηγική συνεργασία επιχείρησαν να… συνάψουν εκ νέου Αγκυρα και Ουάσινγκτον, κατά τη χθεσινή συνάντηση του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα με τον Τούρκο πρωθυπουργό Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Λευκό Οίκο.

Και μόνον η… συνοδεία του Τούρκου πρωθυπουργού κατά την επίσκεψή του στις ΗΠΑ αρκεί για να καταδείξει τη βαρύτητα που προσδίδει η Αγκυρα στον επαναπροσδιορισμό των σχέσεων με την Ουάσινγκτον.

Μαζί με τον Ερντογάν έφθασαν στην αμερικανική πρωτεύουσα ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αλί Μπαμπατσάν, ο υπουργός Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου, ο υπουργός Επικρατείας και ανώτατος διαπραγματευτής με την Ε.Ε. Εγκεμέν Μπαγκίς, ο υπουργός Δημοσίων Εργων Μουσταφά Ντεμίρ και, φυσικά, ο υποδιοικητής του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγός Ασλάν Γκιουνέρ.

Σχέσεις
Η επίσκεψη του Ερντογάν γίνεται μετά την πλήρη συμβολισμών επίσκεψη Ομπάμα στην Τουρκία, την πρώτη επίσκεψη του νέου προέδρου στο εξωτερικό, τον περασμένο Απρίλιο. Εννέα μήνες μετά, οι σχέσεις των δύο πλευρών βάλλονται από πλειάδα θεμάτων.

Και παρότι ο Ομπάμα αθέτησε μία κεντρική προεκλογική του υπόσχεση -να αποδεχτεί επισήμως τη γενοκτονία των Αρμενίων- το χάσμα δεν μειώθηκε. Αντιθέτως. Ο ενεργός ρόλος της Αγκυρας στο πυρηνικό ζήτημα του Ιράν, ειδικότερα υπό το πρίσμα της κεκλεισμένων των θυρών συνάντησης του Ερντογάν με τον διαπραγματευτή της Τεχεράνης για τα πυρηνικά, Σαέντ Τζαλίλι, την περασμένη Παρασκευή, προβληματίζει έντονα την Ουάσινγκτον.

Όπως ακριβώς και η επιδείνωση της σχέσης της Αγκυρας με τον έτερο σημαντικό σύμμαχο των ΗΠΑ στην περιοχή, το Ισραήλ. Η κυβέρνηση Ερντογάν δυσαρεστεί την Ουάσινγκτον για αρκετούς ακόμη λόγους: Την επιχειρούμενη αναβάθμιση της Τουρκίας σε διαμεσολαβητή στα «καυτά ζητήματα» του αραβικού κόσμου (Μεσανατολικό – Ιράν) αλλά και την ταυτόχρονη άρνησή της, με δηλώσεις του Ερντογάν την Παρασκευή, να ενισχύσει τα στρατεύματά της στο Αφγανιστάν, όπου φυσικά είναι η μόνη μουσουλμανική χώρα που μάχεται τους ισλαμιστές Ταλιμπάν.

Αυτή η σε εξέλιξη απόπειρα απεξάρτησης από την Ουάσινγκτον ?που ξεκίνησε με την άρνηση της Αγκυρας να επιτρέψει στα αμερικανικά στρατεύματα να εισβάλουν στο Ιράκ από τουρκικό έδαφος… και η ταυτόχρονη μεγαλύτερη «προσήλωση» στην ευρωπαϊκή πορεία, υποδηλώνουν μία «ποιοτική αλλαγή» στην εξωτερική πολιτική της Αγκυρας. Μία αλλαγή που η Ουάσινγκτον ακόμη επεξεργάζεται.

Η δήλωση
Γι’ αυτό και ο Ομπάμα, μετά τη χθεσινή του συνάντηση με τον Ερντογάν, έσπευσε πρωτίστως να τονίσει τον «σημαντικό ρόλο» της Τουρκίας στη διευθέτηση του πυρηνικού προβλήματος του Ιράν, να αναγνωρίσει, εμμέσως δηλαδή, τον διεκδικούμενο από την Αγκυρα ρόλο της περιφερειακής δύναμης.

Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι είναι πεπεισμένος πως η Τουρκία μπορεί να αποδειχτεί «ένας σημαντικός παίκτης» που θα συμβάλει στη διπλωματική επίλυση της διένεξης που έχει ανακύψει για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Από την πλευρά του ο Τούρκος πρωθυπουργός δήλωσε ότι η χώρα του είναι έτοιμη να πράξει «ό,τι είναι δυνατό για να υπάρξει μια διπλωματική λύση», στο πρόβλημα του Ιράν.

Αιματηρές διαδηλώσεις στην Τουρκία
Νεαρός Κούρδος διαδηλωτής υπέκυψε σε τραύμα από σφαίρα στο Ντιγιάρμπακιρ

Πεδία μάχης θύμισαν το Σαββατοκύριακο πολλές πόλεις της Τουρκίας καθώς χιλιάδες Κούρδοι ξεχύθηκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν κατά των συνθηκών κράτησης του ηγέτη τους, Αμπντουλάχ Οτσαλάν.

Ενας 23χρονος Κούρδος έχασε τη ζωή του στο Ντιγιάρμπακιρ, όπου εκτυλίχθηκαν σοβαρά επεισόδια μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας. Και παρότι η αστυνομία φέρεται να χρησιμοποίησε δακρυγόνα για να διαλύσει τα πλήθη, ο νεαρός που υπέκυψε μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο έχοντας υποστεί τραύμα από σφαίρα.

Για Οτσαλάν
Διαδηλώσεις έγιναν επίσης στην Κωνσταντινούπολη και σε τουλάχιστον άλλες τρεις πόλεις στον κουρδικό νότο. Κοινό θέμα διαμαρτυρίας η μεταφορά του Οτσαλάν σε νέα φυλακή υψίστης ασφαλείας στο νησί Ιμραλι. Σύμφωνα με τους συνηγόρους του, ο Οτσαλάν, παρότι δεν βρίσκεται πλέον σε απομόνωση, μεταφέρθηκε σε κελί μόλις 6,5 τ.μ. με αποτέλεσμα να υποφέρει από δύσπνοια.

Το φιλοκουρδικό Κόμμα Δημοκρατικής Κοινωνίας, είχε ζητήσει την άρση της απομόνωσης του Οτσαλάν όπως είχε υποδείξει το Συμβούλιο της Ευρώπης, θεωρεί ωστόσο απαράδεκτες τις νέες συνθήκες κράτησης.

Σε βαθμό μάλιστα που ανακοίνωσε ότι θεωρεί «λήξασα» την προσπάθεια εκδημοκρατισμού και ενσωμάτωσης των Κούρδων που έχει ξεκινήσει η κυβέρνηση. Σε απάντηση, ο Ερντογάν ανακοίνωσε ότι το σχέδιο θα προχωρήσει κανονικά ενώ η κυβέρνησή του προσκάλεσε Ευρωπαίους εμπειρογνώμονες να επισκεφθούν τον χώρο κράτησης του Οτσαλάν.

Χθες, πάντως, σε επίθεση αγνώστων εναντίον ομάδας 10 Τούρκων στρατιωτών στην περιοχή Ρεσάντιγε στην κεντρική Τουρκία, σκοτώθηκαν 7 Τούρκοι οπλίτες.