Εμοιαζε με τα δικά μας Ιμια, με τη διαφορά ότι αντί για θάλασσα, εκεί υπάρχει έρημος και αντί για κατσίκια, πετρέλαιο: ήταν το πρώτο, μάλλον σοβαρό, ιρανοϊρακινό μεθοριακό επεισόδιο με εκατέρωθεν επαναδιατυπωθείσες εδαφικές διεκδικήσεις «γκρίζων ζωνών» από το 2003, χρονιά της κατάληψης του Ιράκ από τους Αμερικανοσυμμάχους και της πτώσης του Σαντάμ Χουσεΐν. Και, για την ώρα τουλάχιστον, έχει αποσοβηθεί διά της διπλωματικής οδού.

Επόμενο να …τσιμπήσουν για τα καλά οι τιμές του αργού πετρελαίου στα διεθνή χρηματιστήρια από την Παρασκευή, οπότε ένα μικρό στρατιωτικό απόσπασμα του Ιράν, συνοδευόμενο από τεχνικούς, ξαφνικά προωθήθηκε και κατέλαβε μπήγοντας τη σημαία του στην πετρελαιοπηγή νο 4 στην απομακρυσμένη και διαφιλονικούμενη με το Ιράκ μεθοριακή περιοχή της Φάκα, στη νοτιοανατολική ιρακινή επαρχία Μαϊσάν, περίπου 320 χιλιόμετρα μακριά από τη Βαγδάτη. Χθες τα ξημερώματα, η ιρανική σημαία κατέβηκε, οι στρατιώτες υποχώρησαν καταλαμβάνοντας νέες θέσεις μόλις μερικές δεκάδες μέτρα πιο μακριά και «οι εργαζόμενοι της πετρελαϊκής εταιρείας ξαναγύρισαν στην πετρελαιοπηγή», όπως ανέφερε ο Ιρακινός έπαρχος Μαϊσάμ Λάφτα.

Πήραν φωτιά τα τηλέφωνα…

Οι χθεσινές μακρές τηλεφωνικές διαβουλεύσεις των υπουργών Εξωτερικών του Ιράν Μανουσέρ Μοτακί και του Ιράκ Χοσιγιάρ Ζεμπάρι τελεσφόρησαν, εκτονώνοντας την ένταση. Στη φωτιά της οποίας προηγουμένως είχε ρίξει λάδι ανακοίνωση του ιρανικού στρατιωτικού επιτελείου που παραδεχόταν μεν την επιτόπια παρουσία των στρατιωτών, όμως αρνιόταν την εισβολή, με τον ισχυρισμό πως η συγκεκριμένη πετρελαιοπηγή βρίσκεται από τη μεριά του Ιράν.

Οι δύο υπουργοί συμφώνησαν για την ταχεία σύσταση διμερούς επιτροπής εμπειρογνωμόνων που θα αναλάβει να οριοθετήσει διά παντός κάθε αμφισβητούμενο σημείο κατά μήκος της πλούσιας σε κοιτάσματα πετρελαίου περιοχής της Φάκα, μετέδωσε το ιρανικό τηλεοπτικό δίκτυο IRIB.

Από τον οκταετή πόλεμο Ιράν-Ιράκ

Τέτοιες παλιές μεθοριακές εντάσεις είχαν πυροδοτήσει και τον οκταετή πόλεμο Ιράν-Ιράκ το 1980. Το κλίμα των διμερών σχέσεων είναι πολύ θερμότερο σήμερα, τη μετά Σαντάμ εποχή, με την επικράτηση των σιιτών στο προσκήνιο της εξουσίας στη Βαγδάτη, την ανοδική πορεία στην εμπορική συνεργασία των δύο χωρών και την αυξανόμενη ροή του προσκυνηματικού τουρισμού των Ιρανών, παρά τα σοβαρότατα προβλήματα ασφάλειας στο Ιράκ.

Τον καλό καιρό το πετρέλαιο απέφερε το 95% των κερδών από εξαγωγές στην οικονομία του Ιράκ. Η κυβέρνηση της Βαγδάτης έπειτα από σχεδόν τρεις δεκαετίες εθνικοποίησης της πετρελαιοβιομηχανίας της, σπεύδει να υπογράψει συμβόλαια εκμετάλλευσης των πετρελαιοπηγών με μεγάλα ιδιωτικά διεθνή κονσόρτσιουμ πετροχημικών, με δυνατότητα και προοπτική να καταστεί το Ιράκ δεύτερη εξαγωγός χώρα παγκοσμίως μετά τη Σαουδική Αραβία, με ημερήσια παραγωγή 12 εκατομμύρια βαρέλια σε 6-7 χρόνια. Τον περασμένο Ιούνιο έβγαλε στο σφυρί (χωρίς μέχρι στιγμής ανταπόκριση) και τα πετρελαιοκοιτάσματα της Φάκα, υπολογιζόμενα σε 1,5 δισ. βαρέλια περίπου. Από τα επτά πηγάδια που σήμερα υπάρχουν εκεί (το πρώτο ανοίχτηκε το 1974) παράγονται μόλις 10.000 βαρέλια ημερησίως.

Σαμποτάζ, που σημειώθηκε τη νύχτα Σαββάτου προς Κυριακή, σε αγωγό που μεταφέρει πετρέλαιο από το Βόρειο Ιράκ στο λιμάνι Τσεϊχάν στην Τουρκία, σταμάτησε προσωρινά τις εξαγωγές.

Της ΝΤΙΝΑΣ ΒΑΓΕΝΑ
(Πηγές: Reuters,Associated Press, ΑΠΕ, AlJazeera)