Αμεσότερη εμπλοκή των ΗΠΑ στο Κυπριακό, μέσω συμμετοχής τους σε τετραμερείς συναντήσεις (Ελλάδα, Τουρκία, ΗΠΑ, κυπριακά μέρη) υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, εμπλοκή στη διαδικασία των εγγυητριών δυνάμεων και χρονοδιάγραμμα στις διαπραγματεύσεις μέχρι Μάρτιο, ζήτησε από τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα στη συνάντηση που είχαν χθες στο Λευκό Οίκο, ο Τούρκος πρωθυπουργός, Ταγίπ Ερντογάν.

Οι συνομιλίες των δύο ανδρών, με συμμετοχή του αντιπροέδρου Τζο Μπάιντεν, του υπουργού Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου, του αντιπροέδρου της τουρκικής κυβέρνησης Αλί Μπαμπατζάν, του συνομιλητή Εγκεμέν Μπακίς και του υπαρχηγού του ΓΕΕΘΑ Ασλάν Γκιουνέρ, και από αμερικανικής πλευράς της υπουργού Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον, του Συμβούλου Εθνικής Ασφαλείας στρατηγού Τζόουνς και του υφυπουργού Εξωτερικών Φίλιπ Γκόρντον, διήρκεσαν δύο ώρες, ενώ ακολούθησε γεύμα εργασίας.

Η Τουρκία ζήτησε αναβάθμιση του ρόλο της ως «διεθνής παίχτης» και εμπλοκή της ως μεσολαβητής στο ζήτημα των πυρηνικών του Ιράν και το Μεσανατολικό, ενώ ο κ. Ερντογάν μετά τη λήξη της συνάντησης δήλωσε ικανοποιημένος από τη δήλωση του Αμερικανού προέδρου για «μοντέλο συνεταιρισμού» στις σχέσεις των δύο χωρών.

Μιλώντας αμέσως μετά τη λήξη της συνάντησης, στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου, ο Τούρκος πρωθυπουργός δήλωση ότι ελπίζει μέχρι το Μάρτιο να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις κατά τρόπο εποικοδομητικό, ενώ αναφερόμενος στις διαπραγματεύσεις που διεξάγονται στην Κύπρο με τον Ειδικό Σύμβουλο του ΓΓ του ΟΗΕ για το Κυπριακό Αλεξάντερ Ντάουνερ, είπε πως «θα πρέπει να επιταχυνθούν».

Μίλησε για την ανάγκη η Τουρκία ως εγγυήτρια δύναμη, αλλά και άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων και οι ΗΠΑ, να εμπλακούν ενεργητικότερα, υπό την αιγίδα του ΓΓ του ΟΗΕ και να συναντώνται σε τακτό χρονικά διαστήματα, λ.χ. κάθε δύο μήνες.

«Ο Γενικός Γραμματέας θα πρέπει να ενθαρρύνει αυτές τις συναντήσεις, γιατί είναι σημαντικό να τις έχει από καιρού εις καιρόν».

Κληθείς να σχολιάσει φήμες τουρκικών εφημερίδων, σύμφωνα με τις οποίες η Τουρκία θα αποσύρει τα στρατεύματά της από την Κύπρο για να τα μεταφέρει στο Αφγανιστάν, το χαρακτήρισε «εντελώς ανυπόστατο κατασκεύασμα των ταμπλόιντ. Είναι πέραν κάθε σκέψης αυτή τη στιγμή να αποσύρουμε τους στρατιώτες μας, που είναι εκεί και συνεχίζουν να πράττουν το καθήκον τους. Αυτοί που εγείρουν τέτοια ζητήματα, ας τα θέσουν στους Ελληνοκύπριους».

Μιλώντας λίγο αργότερα στη σχολή διπλωματίας του Πανεπιστημίου «Τζονς Χόπκινς» και απαντώντας σε ερώτηση για το σχέδιο Ανάν και τις προοπτικές λύσης του Κυπριακού, ο κ. Ερντογάν ανέφερε ότι αυτή τη στιγμή στην Κύπρο συνομιλούν ο κ. Ταλάτ (Τ/κ ηγέτης) με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια.

«Η διαδικασία θα πρέπει να επισπευσθεί και να ολοκληρωθούν οι συνομιλίες μέχρι το Μάρτιο, γιατί μετά υπάρχουν εκλογές και δεν ξέρουμε ποιός θα εκλεγεί»», σημείωσε.

Ο κ. Ερντογάν ισχυρίστηκε ότι δεν γνωρίζει πού πάνε οι συνομιλίες, ενώ χαρακτήρισε «ειλικρινή» τον κ. Ταλάτ και «ανειλικρινή», κατά την έκφρασή του, τον Πρόεδρο Χριστόφια.

Αναφορικά με το σχέδιο Ανάν, μίλησε για τις δεσμεύσεις που ανέλαβε η Τουρκία στο Μπούργκενστοκ να πείσει τους Τουρκοκύπριους και η Ελλάδα τους Ελληνοκύπριους.

«Οι Τουρκοκύπριοι ψήφισαν υπέρ του σχεδίου Ανάν. Οι Ελληνοκύπριοι αν και το καταψήφισαν, εντάχθηκαν στην Ε.Ε., ενώ οι Τουρκοκύπριοι τιμωρήθηκαν», είπε.

Ο κ. Ερντογάν αναφέρθηκε και στην έκθεση που είχε εκδώσει τότε ο Κόφι Ανάν, «της οποίας το περιεχόμενο δεν υιοθετήθηκε», όπως είπε, και έφερε ως παράδειγμα το βιβλίο του καγκελαρίου Σρέντερ, που χαρακτήριζε «ανήθικο αυτό που έγινε με τους Τ/κ».

Ο Τούρκος πρωθυπουργός ισχυρίστηκε ότι «η ε/κ πλευρά προσπαθεί να αποκλείσει τους Τ/κ από την Ε.Ε. και εγείρει εμπόδια στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας».

«Εμείς εργαζόμαστε για την εξεύρεση μιας συνολικής και ειρηνικής λύσης με εκ περιτροπής προεδρία», πρόσθεσε.

Για το θέμα της άμεσης επαναλειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης – το οποίο ήγειρε και στις κοινές τους δηλώσεις ο πρόεδρος Ομπάμα, μαζί με την ανεμπόδιστη δραστηριότητα του Οικουμενικού Πατριάρχη – ο Τούρκος πρωθυπουργός ανέφερε στη συνέντευξη Τύπου ότι επιθυμία της χώρας του είναι να διευθετήσει μειονοτικά ζητήματα με αμοιβαιότητα.

«Υπάρχουν 3.000 Ελληνες στην Τουρκία που αντιμετωπίζουν προβλήματα. Υπάρχουν και στη Θράκη 130.000 Τούρκοι που αντιμετωπίζουν ανάλογα προβλήματα. Εγείραμε το πρόβλημα στις συνομιλίες μας με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο και τον πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου, όταν ήλθε στην Κωνσταντινούπολη, για να δούμε πώς θα τα αντιμετωπίσουμε. Οι Ορθόδοξοι κληρικοί λένε ότι έχουν προβλήματα, αλλά ανάλογα έχουν κι οι δικοί μας στη Θράκη, οι οποίοι πρέπει να απολαύσουν συγκεκριμένα δικαιώματα», ανέφερε.

Ο κ. Ερντογάν είπε ότι ο κ. Παπανδρέου ήταν θετικός στην πρόσκληση για συζήτηση, ενώ ακόμη ανέφερε πως σύντομα θα διευθετηθεί η επίσκεψή του στην Αθήνα.

Απαντώντας σε ερώτηση για τη Χάλκη, είπε ότι το θέμα χειρίζεται ο υπουργός Παιδείας της Τουρκίας, ενώ πρόσθεσε για το ζήτημα του Ορθόδοξου ορφανοτροφείου ότι θα μελετηθεί η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου και η κυβέρνηση θα χειριστεί το θέμα ανάλογα.

Στην ομιλία του στο «Τζονς Χόκνινς» έφερε σαν παράδειγμα της «φιλειρηνικής πολιτικής της Τουρκίας με τους γείτονές της», όπως είπε, την προσωπική σχέση που ανέπτυξε με τον τέως πρωθυπουργό της Ελλάδας, Κώστα Καραμανλή, το σπίτι του οποίου επισκέφθηκε με τη σύζυγό του στην Ελλάδα και στη συνέχεια ο τέως πρωθυπουργός μπήκε μάρτυρας στο γάμο του γιου του Ερντογάν.

«Αυτά τα πράγματα θα ήταν ανήκουστα πριν 10 χρόνια», είπε.

Παρότι ήταν μία από τις λίγες φορές που Αμερικανός πρόεδρος σε δηλώσεις του δεν εξέφρασε δημόσια την υποστήριξη των ΗΠΑ στην ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας, στη συνέντευξη Τύπου ο κ. Ερντογάν δήλωσε ικανοποιημένος από την αμερικανική στάση.

«Ο Ομπάμα θα μας προσφέρει την υποστήριξη που χρειαζόμαστε για την Ε.Ε.», ανέφερε, ενώ απέρριψε ως «γελοιότητες» τις επικρίσεις ότι η Τουρκία έχει στρέψει τις βλέψεις της προς ανατολάς.

«Η Τουρκία βλέπει προς δυσμάς, χωρίς όμως να εγκαταλείπει την Ανατολή», είπε, περιγράφοντας την πολιτική της χώρας του. Παράλληλα επέκρινε την Ε.Ε. και ιδιαίτερα το Γάλλο πρόεδρο Νικολά Σαρκοζί, για την ειδική σχέση που πρότεινε στην Τουρκία.
Αυτό, συνέχισε, αλλάζει τους κανόνες του παιγνιδιού και δεν μπορούμε να το δεχθούμε. Αν το θέμα είναι άλλο, ας μας το δηλώσουν ευθέως, είπε.

Σε σχέση με το Αρμενικό, υποστήριξε τη συνέχιση της πορείας βελτίωσης των αρμενοτουρκικών σχέσεων, ωστόσο τη συνέδεσε και με το Ναγκόρνο –Καραμπάχ. Σε σχέση με το αμερικανικό αίτημα επίσπευσης της κύρωσης της συμφωνίας από την τουρκική Εθνοσυνέλευση, είπε ότι η κυβέρνησή του δεν μπορεί να πιέσει τη βουλή.

Σε σχέση με το Αφγανιστάν, όπου ο Ομπάμα εξέφρασε δημόσια τις ευχαριστίες του προς την Τουρκία, αλλά ζήτησε να μελετήσει την αποστολή περισσότερων στρατιωτών, ο κ. Ερντογάν προσφέρθηκε η Αγκυρα να εκπαιδεύει Αφγανούς στρατιωτικούς, είτε στο Αφγανιστάν ή στην Τουρκία.

Για το Ιράν – όπου ο Ομπάμα δημόσια ανέφερε ότι η Τουρκία μπορεί να βοηθήσει στο να πείσει την Τεχεράνη να συμμορφωθεί με τη βούληση και τις αποφάσεις τις διεθνούς κοινότητας – ο Τούρκος ηγέτης είπε πως χρειάζεται περισσότερη διπλωματία, ενώ ζήτησε να ζητηθεί ο πυρηνικός αφοπλισμός από όλες τις χώρες της περιοχής που κατέχουν πυρηνικά όπλα. Αυτή δεν ήταν και η μοναδική αιχμή κατά του Ισραήλ το οποίο επέκρινε σκληρά στην ομιλία του στο «Τζον Χόπκινς» για εγκλήματα σε βάρος αμάχων στη Γάζα.
ΣΗΜΕΡΙΝΗ