Tου Σταυρου Λυγερου

Με τα μάτια κυβερνήσεων και διεθνών οικονομικών παραγόντων στραμμένα πάνω του, ο Γ. Παπανδρέου άνοιξε χθες το βράδυ τα χαρτιά του. Το πρώτο μέρος της ομιλίας του θύμιζε προεκλογικό λόγο και το δεύτερο μέρος καθυστερημένες προγραμματικές δηλώσεις. Το γεγονός ότι χρειάστηκαν σχεδόν 70 ημέρες από τον σχηματισμό της κυβέρνησης για να καταθέσει ο πρωθυπουργός σχέδιο δράσης είναι από χέρι ένα μείον. Καταδεικνύει ότι το σχέδιο ήταν προϊόν της ασφυκτικής πίεσης των «αγορών» και όχι πολιτικής επεξεργασίας ενός κόμματος, που ερχόταν στην εξουσία.

Η Ε. Ε. και οι «αγορές» περίμεναν από τον Γ. Παπανδρέου απτά δείγματα γραφής για να χαλαρώσουν ή να εντείνουν τις πιέσεις τους. Θα προτιμούσαν να άκουγαν «μέτρα που στάζουν αίμα» και πρώτα απ’ όλα μείωση μισθών και συντάξεων. Τέτοιου τύπου μέτρα φαντάζουν πιο συγκεκριμένα. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι φετίχ για μια ολόκληρη σχολή σκέψης σχετικά με τα δημοσιονομικά προβλήματα.

Ο πρωθυπουργός δεν υπέκυψε στη διάχυτη πίεση να «χύσει αίμα». Ενδεχομένως να μην υπέκυψε για λόγους πολιτικού κόστους. Αυτό που έχει σημασία είναι ότι τέτοιου είδους μέτρα δεν είναι μόνο κοινωνικά άδικα. Είναι και επί της ουσίας λάθος. Το δημοσιονομικό πρόβλημα της Ελλάδας δεν οφείλεται στις υψηλές αμοιβές των δημόσιων υπαλλήλων. Οφείλεται στις υπέρμετρα υψηλές δημόσιες δαπάνες, λόγω του εκτεταμένου ανορθολογισμού, της διάχυτης σπατάλης, της διαπλοκής και της συστημικής διαφθοράς, που επικρατεί στους κρατικούς μηχανισμούς. Οφείλεται στα πολύ χαμηλά δημόσια έσοδα, λόγω της συστημικής φοροδιαφυγής, της θάλασσας των φοροαπαλλαγών και βεβαίως λόγω της διόλου τυχαίας έλλειψης αναπτυξιακής δυναμικής.

Αποτελεσματικές και μόνιμες λύσεις θα προκύψουν μόνο εάν οι παρεμβάσεις γίνουν στις ρίζες του προβλήματος. Ο Γ. Παπανδρέου εξήγγειλε μια σειρά μέτρων, που δείχνουν ότι στοχεύει στη σωστή κατεύθυνση. Το γεγονός, όμως, ότι παρεμφερή μέτρα έχουν επανειλημμένως εξαγγελθεί από κυβερνήσεις της τελευταίας 20ετίας χωρίς να έχουν υλοποιηθεί, έχει δημιουργήσει ένα μεγάλο έλλειμμα αξιοπιστίας και μια δικαιολογημένη επιφυλακτικότητα.

Ακόμα κι αν θεωρήσουμε δεδομένη την πολιτική βούληση του Γ. Παπανδρέου, υπάρχει ένα μεγάλο ερωτηματικό για την ικανότητα της κυβέρνησης να κάνει πράξη τις εξαγγελίες του. Τα πρώτα βήματά της, άλλωστε, δεν είναι ελπιδοφόρα. Αρκετά εξ αυτών αποπνέουν εντυπωσιοθηρία, εμμονές, έλλειψη πρακτικού πνεύματος και ερασιτεχνισμό.

Η χθεσινή πρωθυπουργική ομιλία άφησε μια γεύση ανικανοποίητου στην Ε. Ε., που έχει πολύ κακή πείρα από ελληνικές δεσμεύσεις του παρελθόντος. Αυτό ισχύει πολύ περισσότερο για τις «αγορές», που αρέσκονται σε βαθμό φετιχισμού στην αμεσότητα του «χυμένου αίματος». Από την ομιλία του Γ. Παπανδρέου έλειπε αυτό το κάτι, που θα έκανε τη διαφορά, που θα προσέδιδε στο πρωθυπουργικό μήνυμα μια αναμφισβήτητη εμβέλεια.

Ισως είναι το ασθενές του σήματος κινδύνου. Ισως είναι η απουσία 2 – 3 μέτρων άμεσης απόδοσης. Ισως, τέλος, το γεγονός ότι επικεφαλής του υπουργείου Οικονομικών δεν βρίσκεται πρόσωπο–εγγύηση για την υλοποίηση των εξαγγελθέντων.
kathimerini.gr