Το αποτέλεσμα του περίφημου δημοψηφίσματος στην Ελβετία για τους μιναρέδες, που εξόργισε τους Τούρκους, ήταν καταπέλτης. Το 57% του πληθυσμού ψήφισε «όχι» στο ερώτημα αν θα πρέπει να σταματήσουν να κατασκευάζονται καινούριοι μιναρέδες.

Όπως διαβάζουμε στο Al Jazeera, αιώνες τώρα, η ευρωπαϊκή ταυτότητα οριζόταν ως μια ήπειρος ενάντια στην ισλαμική απειλή. Από τον 8ο αιώνα η Ευρώπη ήταν περικυκλωμένη από Μουσουλμάνους στην Ανατολή και στο Νότο. Για την επόμενη χιλιετία δε, οι μουσουλμάνοι κυριαρχούσαν στην ανατολική περιοχή. Και για πολλούς, είμαστε ένα βήμα πριν την …μουσουλμανική επέλαση.

Η φωτογραφία, με την γυναίκα με τη μπούργκα συνεχίζει το δημοσίευμα, δεν συμβολίζει απλά το “άλλο”.. Συμβολίζει όλες τις εν δυνάμει μουσουλμάνες μάνες, που δεν έχουν κανένα έλεγχο, ούτε στο ίδιο τους το σώμα. Και ακριβώς γι αυτό το λόγο είναι εξίσου επικίνδυνη όσο και ο ιός Η1Ν1 που έχει τρομοκρατήσει την ήπειρο. Κάτω από τη μπούργκα της κρύβεται μια ανθρώπινη βόμβα. Μια …βόμβα έτοιμη να εξαπολύσει ένα κάρο κουτσούβελα.

Όλα αυτά τα μουσουλμανικά μωρά αποτελούν την απειλή. Αυτά είναι που θα αλλάξουν την ταυτότητα της ευρώπης. Την “Ευρωπαϊκή, μοντέρνα, κοσμική-αλλά χριστιανική” ταυτότητα,. Διότι οι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι οι μουσουλμάνοι είναι εχθροί αυτής της ταυτότητας.

Ο φόβος αυτός κρύβει όμως και μια πραγματικότητα. Ότι τα ποσοστά γεννητικότητας στην Ευρώπη είναι πάρα πολύ χαμηλά (αυτά των λευκών χριστιανών) και από την άλλη, υπάρχει αύξηση των μουσουλμάνων μεταναστών. Οι οποίοι έχουν μεγαλύτερα ποσοστά γεννητικότητας. Κάτι που σημαίνει ότι το ποσοστό των μουσουλμάνων στην Ευρώπη θα έχει αυξητική τάση!

Όμως, βάσει των στοιχείων, αποκλείεται να αποτελέσουν την πλειοψηφία στην Ευρώπη τις επόμενες δεκαετίες. Οι δημογραφικές στατιστικές δείχνουν ότι υπάρχει πτώση στις γεννήσεις των μουσουλμάνων γυναικών, καθώς εγκαθίστανται στην Ευρώπη. Αυτό συνοδεύεται και από μια πτώση των γεννήσεων και στον μουσουλμανικό κόσμο (αφού πολλές χώρες λαμβάνουν σοβαρά μέτρα υπέρ του οικογενειακού προγραμματισμού).

Στην πραγματικότητα, συνεχίζει το δημοσίευμα, οι γυναίκες που ζουν, μορφώνονται και εργάζονται στην Ευρώπη, εξευρωπαϊζονται. Οπότε σιγά σιγά αποκτούν και τις συνήθειες των ευρωπαίων γυναικών αναφορικά με σώμα τους και το είδος της οικογένειας που θέλουν να κάνουν.

Προφανώς, αν βρεθούν αυτές και οι οικογένειές τους στο περιθώριο και δεν τους δοθούν οι αντίστοιχες ευκαιρίες ενσωμάτωσης στις καινούριες κοινωνίες που ζουν, αυτή η διαδικασία θα επιβραδυνθεί. Και στην πραγματικότητα, θα δημιουργήσει διαχωρισμούς.
Όπως και να έχει, η Ευρώπη θα αποκτήσει περισσότερους μουσουλμάνους στο μέλλον. Το ερώτημα είναι καταρχήν κατά πόσο θα επικρατήσουν τα μουσουλμανικά σύμβολα και κατά δεύτερον τι είδους ισλάμ θα είναι αυτό που θα επικρατήσει. Θα είναι ένα “ευρωπαϊκό ισλάμ” το οποίο θα σέβεται τις αξίες της ανοχής και το κράτος δικαίου; Ή θα γίνει ένα “γκετοποιημένο” Ισλάμ, που θα παράγει απομονωμένες υπο κουλτούρες.

Γι’ αυτούς βέβαια που φοβούνται τη μουσουλμανική επέλαση, η άνοδος της ισλαμοφοβίας στην Ευρώπη εξηγείται αφού σιγά σιγά η ήπειρος γίνεται “Ευρω-αραβία”. Οι μουσουλμάνοι επικρατούν σιγά σιγά και χάνεται η ευρωπαϊκή ταυτότητα στην πορεία.
Κανείς δεν γνωρίζει πόσοι Ευρωπαίοι πείθονται από αυτές τις φοβίες. Η πλειονότητα όμως θα ήθελε να δει τους μουσουλμάνους να εξευρωπαϊζονται αλλά χωρίς να γίνονται μέρος της κοινωνίας που ζουν. Καθότι αυτό θα άλλαζε και την κοινωνία που τους υποδέχεται αφού υιοθετεί κάποια στοιχεία από την καινούρια κουλτούρα, χάνοντας κάποια από τα δικά της.

Δεν είναι περίεργο το θέμα των μιναρέδων στην Ελβετία. Πρόκειται για μια χώρα όμορφη, σαν καρποστάλ. Το γεγονός βέβαια ότι οι μουσουλμάνοι της Ελβετίας είναι οι πιο φιλελεύθεροι της Ευρώπης δεν παίζει κανένα ρόλο. Στην Ελβετία έχει καταργηθεί το κάλεσμα του μούφτι σε προσευχή. Η κατασκευή καινούριων μιναρέδων θα σήμαινε “είμαστε εδώ και δεν σκοπεύουμε να φύγουμε. Και αντί να γίνουμε μέρος της κοινωνίας, θα κρατήσουμε ανέπαφα τα δικά μας έθιμα”.

Στην Ελβετία υπάρχουν τέσσερεις μιναρέδες αυτή τη στιγμή. Το δημοψήφισμα ζητούσε να βάλει φρένο στην “μουσουλμανοποίηση της Ελβετίας”. Ο μιναρές, πολύ σημαντικό και ορατό σύμβολο για τους μουσουλμάνους, είναι το “σύμβολο της πολιτικής και κοινωνικής δύναμης που απαιτεί το Ισλάμ”, όπως διαβάζει κανείς στη διαδικτυακή σελίδα του κόμματος που ζήτησε το δημοψήφισμα.

Ανεξαρτήτως από τα νούμερα, οι μουσουλμάνοι γι’ αυτούς τους ανθρώπους, δεν μπορούν απλά να υπάρχουν, αλλά θέλουν να προσηλυτίσουν και τους άλλους. Και το τζαμί είναι το κατεξοχήν μέρος που γίνεται αυτό. Ακόμα και ο υπουργός δικαιοσύνης της Ελβετίας Έβελιν Βίντμερ-Σλούμπφ παραδέχτηκε ότι το αποτέλεσμα “δείχνει τους φόβους που έχει ο πληθυσμός για τις τάσεις ισλαμικού φονταμενταλισμού”. Λες και κάποιος δεν μπορεί να είναι μουσουλμάνος χωρίς να είναι φονταμενταλιστής.

Μετά την ψήφο, συνεχίζει το δημοσίευμα, τόσο οι μουσουλμάνοι όσο και οι μη μουσουλμάνοι, ισχυρίζονταν ότι η σημερινή ισλαμοφοβία θυμίζει τον αντισημιτισμό του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Τέτοιου είδους συγκρίσεις, είναι αναληθείς. Οι Εβραίοι ζούσαν στην Ευρώπη για αιώνες. Παρόλο που υπήρχε μια αντισημιτική τάση για ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, οι Εβραίοι είχαν ενσωματωθεί πλήρως στην Ευρωπαϊκή κουλτούρα. Αποτελούσαν, τουλάχιστον στη Γερμανία, πολύ ισχυρή παρουσία σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Ήταν το πιο οικείο “διαφορετικό” μέσα στον ιστό της Ευρωπαϊκής ταυτότητας και σιγά σιγά δεν μπορούσες να τους ξεχωρίσεις από τους “πραγματικούς” Ευρωπαίους. Και γι’ αυτό, στο μυαλό των Ναζί, έπρεπε να εξοντωθούν.

Αντιθέτως οι μουσουλμάνοι είναι φρέσκιοι στην Ευρώπη. Αυτό που είναι ανησυχητικό είναι ότι αυτή η νέα γενία των μουσουλμάνων που ζουν στην Ευρώπη, ενηλικιώνεται και ενσωματώνεται όλο και πιο πολύ στην ευρωπαϊκή κοινωνία, οικονομία και πολιτική. Και όπως και στη Γερμανία του 30, όσο γίνεται αυτό, τόσο η οικονομία πάει κατά διαόλου!
Φυσικά, κανείς δεν πιστεύει ότι θα ξαναζήσουμε αντίσχοιχες μέρες με αυτές του 30. Όμως, παρόμοιες προκαταλήψεις, θα αυξάνονται όσο οι μουσουλμάνοι γίνονται μέρος του κοινωνικού ιστού.

Το δημοσίευμα καταλήγει ότι τελικά, η ψήφος ενάντια στην κατασκευή μιναρέδων συνδέεται με ένα βαθύτερο πρόβλημα της σημερινής Ευρώπης. Δεν έχει να κάνει με το ότι οι Ευρωπαίοι είναι καχύποπτοι απέναντι στους μουσουλμάνους. Αλλά με την διάλυση του κοινωνικού ιστού της Ευρώπης και κυρίως σε χώρες με ισχυρό κοινωνικό κράτος.

Τα ευρωπαϊκά ΜΜΕ δεν προέταξαν το συνολικότερο πρόβλημα. Μια γερμανική εφημερίδα επέμενε ότι το “΄όχι” ήταν μια εξέγερση “του λαού ενάντια στις ελίτ” και τόνιζε την ανάγκη των πολιτικών να “ακούσουν το λαό” (τερμινολογία με βαρυσήμαντη ιστορική απόχρωση).

Οι άνθρωποι φοβούνται ότι θα χάσουν τις κοινωνικές τους παροχές και πιστεύουν ότι η ζωή θα γίνει δυσκολότερη. Θέλουν γρήγορες λύσεις και όχι περίπλοκες συλλογιστικές.

Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι το Ισλάμ. Αλλά το φιλελεύθερο οικονομικό σύστημα, που συμβαδίζει με έναν πολιτικό συντηρητισμό ο οποίος απλώνεται σε ολόκληρη την ήπειρο αλλά και παγκοσμίως. Οι κυβερνήσεις πλέον δεν μπορούν να παρέχουν ποιοτικές υπηρεσίες που είχαν συνηθίσει οι Ευρωπαίοι μετά τον 2ο ΠΠ. Ταύτοχρονα, σε ιδεολογικό επίπεδο οι άνθρωποι έχουν γίνει εσωστρεφείς και αρνούνται να ασχοληθούν με τον διπλανό τους όπως έκαναν παλιά.

Οι κοινωνίες έχουν γίνει τελείως άνισες. Οι πλούσιοι αρνούνται όχι μόνο να υποστηρίξουν τους μουσουλμάνους αλλά αρνούνται να πληρώσουν και παραπάνω φόρους προκειμένου να υποστηρίξουν την όλο και διογκώμενη κατώτερη κοινωνική τάξη. Αλλά βέβαια είναι πολύ πιο εύκολο να το ρίξει κανείς στους μουσουλμάνους. Όπως όμως έχει αποδείξει η ιστορία, είναι μεν εύκολο να κατηγορείς τον “άλλο” αλλά τελικά όλος αυτός ο θυμός και ο φόβος, θα γυρίσει κάποια στιγμή μπούμερανγκ κατά πάνω τους!
NEWTISME.GR

ΕΛΒΕΤΙΑ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΑΠΟ ΤΟ 1893 Ο ΛΑΟΣ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ ΑΠΟΜΟΝΩΝΕΙ ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ-Ευρωπαϊκή θρησκεία το ΙσλάμΤου ΤΑΡΙΚ ΡΑΜΑΝΤΑΝ*

Δεν έδειχνε ότι τέτοια θα ήταν η εξέλιξη. Επί μήνες μάς έλεγαν ότι ήταν καταδικασμένες οι προσπάθειες να απαγορευτεί η ανέγερση μιναρέδων στην Ελβετία. Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις έδειχναν πως περίπου 34% του ελβετικού πληθυσμού επρόκειτο να ψηφίσει υπέρ αυτής της σκανδαλιστικής πρωτοβουλίας.

Σε συνάντηση που οργανώθηκε στη Λωζάννη, πάνω από 800 φοιτητές, καθηγητές και πολίτες ουδόλως αμφιβάλλαμε ότι το δημοψήφισμα θα επιβεβαίωνε την απόρριψη της συγκεκριμένης κίνησης και, ως αντιστάθμισμα, επικεντρωθήκαμε στο πώς θα μετατρέψουμε αυτή την ανόητη πρωτοβουλία σε ένα πιο θετικό μέλλον.

Σήμερα αυτή η αυτοπεποίθηση έχει συντριβεί, αφού 57% του ελβετικού πληθυσμού έπραξε αυτό που η Δημοκρατική Ενωση του Κέντρου (UDC) του ζήτησε να κάνει -μία ανησυχητική ένδειξη ότι αυτό το λαϊκίστικο κόμμα μπορεί να βρίσκεται πλησιέστερα στους φόβους και στις προσδοκίες του κόσμου. Για πρώτη φορά από το 1893 έχει εγκριθεί στην Ελβετία μία πρωτοβουλία που απομονώνει μία κοινότητα, με μια ξεκάθαρα μεροληπτική έννοια. Τι συμβαίνει στην Ελβετία, τη χώρα όπου γεννήθηκα;

Κρίση ταυτότητας
Υπάρχουν μόνον τέσσερις μιναρέδες στην Ελβετία. Για ποιο ζήτημα λοιπόν ξεκίνησε αυτή η πρωτοβουλία; Η χώρα μου, όπως πολλές στην Ευρώπη, αντιμετωπίζει μια εθνική αντίδραση απέναντι στη νέα προοπτική των Ευρωπαίων μουσουλμάνων. Οι μιναρέδες δεν είναι παρά ένα πρόσχημα -το UDC ήθελε αρχικά να εξαπολύσει εκστρατεία εναντίον των τελετουργικών ισλαμικών μεθόδων της σφαγής των ζώων, αλλά φοβήθηκε μην αγγίξει τις ευαισθησίες των Ελβετών Εβραίων, οπότε έστρεψε το στόχαστρό του στο μιναρέ ως ένα βολικό σύμβολο.

Κάθε ευρωπαϊκή χώρα διαθέτει τους ειδικούς συμβολισμούς ή τα επιχειρήματά της μέσω των οποίων στοχοποιούνται οι Ευρωπαίοι μουσουλμάνοι. Στη Γαλλία είναι η μαντίλα ή η μπούρκα. Στη Γερμανία, τα τζαμιά. Στη Βρετανία, η βία. Τα σκίτσα στη Δανία. Η ομοφυλοφιλία στην Ολλανδία και πάει λέγοντας. Είναι σημαντικό να δει κάποιος πέρα από αυτά τα σύμβολα και να κατανοήσει τι ακριβώς συμβαίνει στην Ευρώπη γενικότερα και στην Ελβετία ειδικότερα: Ενώ οι χώρες της Ευρώπης και οι πολίτες της διέρχονται μια πραγματική και βαθιά κρίση ταυτότητας, η νέα προοπτική των μουσουλμάνων είναι προβληματική -και επίφοβη.

Αυτήν ακριβώς τη στιγμή οι Ευρωπαίοι, που βρίσκονται αναρωτώμενοι μέσα σε ένα παγκοσμιοποιημένο, μεταναστευτικό σύμπαν -«Ποιες είναι οι ρίζες μας;», «Ποιοι είμαστε;», «Με τι θα μοιάζει το μέλλον μας;»- βλέπουν τριγύρω τους νέους πολίτες, νέα χρώματα επιδερμίδας, νέα σύμβολα στα οποία είναι ασυνήθιστοι.

Στη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών το Ισλάμ έχει διασυνδεθεί με τόσες πολλές και αντιφατικές αντιπαραθέσεις -βία, εξτρεμισμός, ελευθερία του λόγου, διαχωρισμός των φύλων, καταναγκαστικοί γάμοι, για να απαριθμήσουμε μερικές- ώστε είναι δύσκολο για τους απλούς πολίτες να αγκαλιάσουν αυτή τη νέα μουσουλμανική παρουσία ως ένα θετικό παράγοντα. Υπάρχει πάρα πολύς φόβος και χειροπιαστή καχυποψία. Ποιοι είναι αυτοί; Τι θέλουν; Και τα ερωτήματα φορτίζονται με περισσότερη καχυποψία όσο υπερτονίζεται η ιδέα ότι το Ισλάμ είναι μια επεκτατική θρησκεία. Αυτοί οι άνθρωποι θέλουν να εξισλαμίσουν τη χώρα μας;

Η εκστρατεία ενάντια στους μιναρέδες ενισχύθηκε ακριβώς από αυτές τις ανησυχίες και αιτιάσεις. Οι ψηφοφόροι σύρθηκαν στην υπόθεση από μια παραπλανητική έκκληση στις λαϊκές φοβίες και τα συναισθήματα. Αφίσες απεικόνιζαν μια γυναίκα που φορούσε μπούρκα με τους μιναρέδες ζωγραφισμένους σαν όπλα πάνω σε μια… εποικισθείσα ελβετική σημαία. Είχε διατυπωθεί το αξίωμα ότι το Ισλάμ είναι θεμελιωδώς ασύμβατο με τις ελβετικές αξίες. (Το UDC είχε στο παρελθόν απαιτήσει να μου αφαιρεθεί η υπηκοότητα επειδή υπερασπιζόμουν τις ισλαμικές αξίες πολύ ανοιχτά).

Η μέσω των ΜΜΕ στρατηγική του ήταν απλή αλλά αποτελεσματική. Ξεσήκωσε αμφισβητήσεις όπου υπάρχει εύφλεκτο υπόβαθρο. Διέσπειρε μια αίσθηση θυματοποίησης ανάμεσα στον λαό της Ελβετίας: Βρισκόμαστε υπό πολιορκία, οι μουσουλμάνοι μάς κατακτούν σιωπηλά και χάνουμε τις ίδιες μας τις ρίζες και την κουλτούρα μας. Αυτή η στρατηγική δούλεψε. Η πλειοψηφία των Ελβετών στέλνει ένα ξεκάθαρο μήνυμα στους μουσουλμάνους συμπολίτες της: Δεν σας εμπιστευόμαστε και ο καλύτερος μουσουλμάνος για μας είναι ο μουσουλμάνος που δεν βλέπουμε μπροστά μας.

Ποιος φταίει; Επαναλαμβάνω για χρόνια σε μουσουλμάνους ότι πρέπει να είναι ορατοί με θετικό τρόπο, ενεργοί και προοδεύοντες μέσα στις ευυπόληπτες Δυτικές κοινωνίες τους. Στην Ελβετία, στη διάρκεια των τελευταίων μηνών, οι μουσουλμάνοι έχουν επιδιώξει να μείνουν κρυμμένοι ώστε να αποφύγουν κάποια σύγκρουση.

Κοινές, η ανεργία και η βία
Θα ήμουν περισσότερο χρήσιμος εάν δημιουργούσα νέες συμμαχίες με όλες εκείνες τις ελβετικές οργανώσεις και πολιτικές παρατάξεις που ήταν ξεκάθαρα εναντίον αυτής της πρωτοβουλίας. Οι Ελβετοί μουσουλμάνοι φέρουν κι εκείνοι μέρος των ευθυνών, αλλά θα πρέπει να προσθέσουμε ότι τα πολιτικά κόμματα, τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ελβετία, έχουν πτοηθεί και εμφανίζονται απρόθυμα να υιοθετήσουν γενναίες πολιτικές υπέρ του θρησκευτικού και πολιτιστικού πλουραλισμού.

Μοιάζει σαν να δίνουν τον τόνο οι λαϊκιστές και οι υπόλοιποι να ακολουθούν. Αποτυγχάνουν να συνειδητοποιήσουν ότι το Ισλάμ είναι πλέον μια ελβετική και μία ευρωπαϊκή θρησκεία και ότι οι μουσουλμάνοι πολίτες είναι σε μεγάλο βαθμό «αφομοιωμένοι». Οτι αντιμετωπίζουμε κοινές προκλήσεις, όπως ανεργία, φτώχεια και βία -προκλήσεις που από κοινού πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Δεν μπορούμε να ψέξουμε μόνον τους λαϊκιστές -πρόκειται για ευρύτερη αποτυχία, έλλειψη κουράγιου, τρομερή και στενόμυαλη έλλειψη εμπιστοσύνης στους νέους μουσουλμάνους γείτονές τους.

* Ελβετός υπήκοος, καθηγητής σύγχρονων ισλαμικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Το τελευταίο του βιβλίο τιτλοφορείται «Τι πιστεύω» (What Ι Believe).
EΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ