του Απόστολου Αποστολόπουλου

Ο εορτασμός, πριν από λίγες μέρες, για την πτώση του Τείχους του Βερολίνου έγινε και ξεχάστηκε σχεδόν με τη λήξη της τελετής. Οι άνθρωποι στην ανατολική αλλά και στη δυτική Ευρώπη ξέρουν, είκοσι χρόνια μετά, ότι δεν έχουν λόγους να χαίρονται, οι προσδοκίες δεν επαληθεύθηκαν, αντιθέτως οι φόβοι μεγάλωσαν. Βέβαια κανείς δεν έκλαψε για το συμβολικό και πραγματικό τέλος του «υπαρκτού σοσιαλισμού» ούτε τώρα, έστω εκ των υστέρων, τρέχουν δάκρια νοσταλγίας. Εκτός ίσως από (κάποιους τουλάχιστον) ανατολικογερμανούς που, παιδιά τότε, δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι δυο δεκαετίες μετά οι δυτικογερμανοί αδελφοί τους θα τους θεωρούσαν ακόμα δεύτερης ποιότητας πολίτες. Η περιφρόνηση δεν οφείλεται (λένε οι αρμόδιοι σχολιαστές) σε λόγους ιδεολογικούς, ότι οι ανατολικογερμανοί ήταν (ή ίσως παραμένουν) κομμουνιστές. Αλλά στο ότι οι δυτικογερμανοί «ανακάλυψαν» πως οι ομογάλακτοι της ανατολικής πλευράς είναι «τεμπέληδες», «ανεπρόκοποι» και κυρίως ότι είναι (και παραμένουν) φτωχοί, χαρακτηριστικά διόλου ταιριαστά με το γερμανικό πρότυπο του πειθαρχημένου και πειθαρχικού πολίτη. Αποδεικνύοντας ότι μερικά τούβλα σε συσκευή Τείχους μπορούν να αλλοιώσουν τα «αιώνια» χαρακτηριστικά ενός λαού. Αλλοιώνουν πάντως το μυαλό των ανθρώπων. Από όποια πλευρά κι αν βλέπεις τα τούβλα.
Το Τείχος έπεσε αλλά η Γηραιά Ήπειρος δεν ενώθηκε. Ούτε καν η Ενωμένη Ευρώπη δεν μπόρεσε να συντονίσει το βηματισμό της, όπως τα καταφέρνει μια μαθητική παρέλαση. Αυτάρεσκα μερικοί επικαλούνται τη συνθήκη της Λισαβόνας, λησμονώντας τις αντιδράσεις όπου χρειάστηκε να εγκριθεί από λαϊκό δημοψήφισμα. Και χωρίς αυτό όμως η Ευρώπη χωρίζεται ήδη σε «παλαιά» και «νέα», όχι με τη θέλησή της αλλά επειδή έτσι το αποφάσισε η ηγεμονεύουσα δύναμη πέραν του Ατλαντικού. Και αν ματαιώθηκε ο πυρηνικός διαχωρισμός της Ευρώπης (η αντιβαλλιστική ομπρέλα) αυτό και πάλι οφείλεται σε ξένη πρωτοβουλία, στο «βέτο» της Ρωσίας. Ούτε καν για την Τουρκία μπορούν να συντονιστούν, παλαντζάροντας ανάμεσα στο φόβο και στην απληστία. Η ΕΕ με τη Λισαβόνα αποκτά πρόεδρο αλλά εξακολουθεί να της λείπει ο (πολιτικός) εγκέφαλος.
Ωστόσο η πτώση του Τείχους είχε την τεράστια συμβολική και πρακτική σημασία της. Ο «υπαρκτός σοσιαλισμός», ανεξάρτητα από τις αρχικές προθέσεις και διακηρύξεις, προετοίμασε κατάλληλα τις χώρες όπου κυριάρχησε (και ιδίως τη Ρωσία) ώστε να ενσωματωθούν στο καπιταλιστικό σύστημα-εκβιομηχάνιση και επιστημονικό προσωπικό, η απαραίτητη κυβερνώσα ελίτ. Ο καπιταλισμός έγινε το ένα και μοναδικό σύστημα, παγκοσμιοποίηση. Αλλά ταυτόχρονα ξεφύτρωσαν καπιταλιστικά κέντρα ισχύος εκτός Δύσης, για πρώτη φορά στην Ιστορία. Και παγκοσμιοποίηση και έθνος-κράτος. Στην Ευρώπη συμπυκνώνονται και τα δυο. Θα το αντέξει;
Εφημερίδα Ελεύθερος
Δευτέρα 16-11-09