του Απόστολου Αποστολόπουλου
Τα κόμματα βρίσκονται σε κρίση. Η ΝΔ έχασε ένα εκατομμύριο ψήφους. Το ΠΑΣΟΚ δεν κέρδισε νέους ψηφοφόρους, έμεινε στάσιμο. Το ΚΚΕ μειώθηκε και ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ απλώς διασώθηκε. Ο ΛΑΟΣ είδε τις μεγάλες του προσδοκίες να διαψεύδονται. Και το χειρότερο, τα κόμματα έχουν απολέσει την εμπιστοσύνη του κόσμου, των ίδιων των οπαδών τους.
Είναι κυριολεκτικά πρωτοφανές (για όλη την Ευρώπη) ότι ένα εκατομμύριο ψηφοφόροι προτίμησαν να χάσουν την εξουσία αντί να ψηφίσουν αυτούς που τους απογοήτευσαν. Αυτό αμφισβητεί τη διαδεδομένη άποψη ότι ο κάθε ψηφοφόρος βάζει πάνω από όλα το βόλεμά του, το ρουσφέτι, την τακτοποίηση των προσωπικών του υποθέσεων. Κάτι αλλάζει σε βάθος στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας αφού, όπως είδαμε, τα άλλα κόμματα δεν απορρόφησαν τη δυσαρέσκεια. Ο δικομματισμός φαινομενικά διατηρεί την ισχύ του αλλά τα ποσοστά απατούν. Η ιδέα «να πάρουμε την κυβέρνηση» δεν ασκεί την παλιά ακαταμάχητη γοητεία της, όχι σε όλους. Ίσως το φαινόμενο είναι προσωρινό αλλά αν τα κόμματα δεν «πάρουν το μήνυμα» θα εκπλαγούν δυσάρεστα.
Πρώτος έκανε την επανάστασή του ο κόσμος της συντηρητικής παράταξης και προκάλεσε την ήττα της ΝΔ. Η διαφθορά και η οικονομική πολιτική (κατά τις δημοσκοπήσεις) ήταν τα κίνητρα αυτής της επανάστασης. Οι θεωρούμενοι συντηρητικοί πολίτες έδειξαν έμπρακτα ότι διαθέτουν υγιή ανακλαστικά και ριζοσπαστισμό. Καταγράφηκε ότι η ηθική εξακολουθεί για ορισμένους να είναι μέρος της πολιτικής. Ιδίως όταν η οικονομική πολιτική είναι μονομερής, εναντίον των μικρών και μεσαίων εισοδημάτων. Στο πρόβλημα θα προσκρούσει σύντομα και το ΠΑΣΟΚ. Η οποιαδήποτε συναίνεση με στόχο να συνεχιστεί ή ίδια οικονομική πολιτική θα έχει το ίδιο αποτέλεσμα με θύμα, πλέον, τη σημερινή κυβέρνηση. Συνυπεύθυνα για την κρίση και τα δυο κόμματα, θα πληρώσουν, το ένα μετά το άλλο, την αδυναμία τους να οδηγήσουν στην έξοδο.
Η αποστασιοποίηση των «συντηρητικών» από τη ΝΔ συνοδεύτηκε από την άρνηση των «προοδευτικών» να συνταχθούν και να διογκώσουν, αριθμητικά, το ΠΑΣΟΚ. Η συμπεριφορά είναι κοινή και οφθαλμοφανώς ξεπερνάει τους κομματικούς διαχωρισμούς. Τριάντα χρόνια μετά την άνοδο του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, τα καταπιεσμένα αλλά ανερχόμενα (τότε) αστικά κοινωνικά στρώματα ενσωματώθηκαν στο σύνολο και διαμορφώνουν παρόμοιες απαιτήσεις. Αλλά τις διαμορφώνουν αρνητικά προς τα κόμματά τους. Αν η προδιαγραφόμενη συναίνεση των ηγεσιών βασιστεί στην εφαρμογή της ίδιας ή παραπλήσιας οικονομικής πολιτικής είναι μάλλον βέβαιο ότι θα προσκρούσει στην απορριπτική στάση «συντηρητικών» και «προοδευτικών». Αντιθέτως θα εδραιωθεί η συνάφειά τους, η υπέρβαση των σημερινών κομματικών σχηματισμών και η αναζήτηση νέων.
Eφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ, Παρασκευή 23-10-09