του Απόστολου Αποστολόπουλου
Ίσως φανεί παράξενο, εν μέσω προεκλογικής περιόδου, ένα άρθρο για τον Στάλιν. Ωστόσο όταν το τρίτο κοινοβουλευτικό κόμμα τον υπερασπίζεται, το ενδιαφέρον γίνεται άμεσο. Και αν προσθέσουμε ότι το ευρωπαϊκό κοινοβούλιο εξίσωσε προσφάτως Στάλιν και Χίτλερ (στην επικαιρότητα και αυτός) τότε το ενδιαφέρον αποκτά γενικότερη (και τραγικότερη;) σημασία. Η αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος για τις δυο αυτές προσωπικότητες υποδηλώνει ότι στην Ευρώπη πιστεύουν ίσως ότι οι αμέτρητες εκλογικές αναμετρήσεις έχουν μάλλον εφήμερη σημασία τη στιγμή που εκκρεμότητες από το Μεγάλο Πόλεμο επανεμφανίζονται ως εφιάλτες.
Ξεπεράσαμε τα εξήντα χρόνια ειρήνης, γεγονός χωρίς προηγούμενο στην Ευρώπη τους τελευταίους τρεις-τέσσερεις αιώνες. Η πτώση της ΕΣΣΔ και η Παγκοσμιοποίηση εγκαινίασαν περίοδο σεισμικών ανακατατάξεων όπου κάθε τοπική μεταβολή (με ή χωρίς εκλογές) αποκτά παγκόσμια διάσταση. Αυτό που γίνεται «εδώ», επηρεάζει αυτομάτως και επιβάλει ανακατατάξεις «εκεί». Η σκακιέρα είναι μία, η Υφήλιος. Δεν θα είναι ανώδυνη η γέννα ενός πολυπολικού κόσμου ενώ καταβάλλεται ήδη κόστος για να κρατηθεί στη θέση της η Υπερδύναμη. Χαρακτηριστικά, ο Πούτιν αποδοκίμασε ως ανήθικο το σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότωφ (όχι όμως και τον Στάλιν) ώστε να καθησυχάσει την Πολωνία ότι η Ρωσία δεν απειλεί (εκ νέου) την ακεραιότητά της. Απώτερος στόχος η ανέφελη προσέγγιση Ρωσίας- Γερμανίας.
Σήμερα η πολεμική κατά του Στάλιν έχει σχέση με την γεωπολιτική, όχι με την ιδεολογία (ο «υπαρκτός σοσιαλισμός» είναι οριστικά νεκρός). Ο Στάλιν απόκτησε διεθνή σημασία όταν η Ρωσία κυριάρχησε στη μισή Ευρώπη, βρήκε (ιδεολογικά) πολυάριθμους οπαδούς στη Δύση και διεκδίκησε παγκόσμια επιρροή. Από τη στιγμή που η Ρωσία επανέρχεται ως ισχυρός παίκτης διεθνώς, επανακάμπτει και το φάντασμα του Στάλιν επειδή δεν αρκέστηκε να είναι ο πατερούλης «πασών των Ρωσιών» αλλά άπλωσε το χέρι του πολύ πάρα πέρα-με τη συγκατάθεση, βεβαίως, του Ρούσβελτ και του Τσώρτσιλ.
Τα υπόλοιπα είναι η συνήθης πολεμική εναντίον αντιπάλων, ανεξαρτήτως ιδεολογίας. Ο «τύραννος» Στάλιν δεν διαφέρει από τον Σαντάμ τύραννο, τον Αχμαντινεζάντ ή τον Τσάβες, παρά μόνο στο ότι η Ρωσία είναι ασύγκριτα ισχυρότερη. Ωστόσο οι ανάγκες της Αγοράς (και όχι της Δημοκρατίας) επέβαλλαν να απαλειφθεί κάθε παρόμοιος υπαινιγμός εναντίον των Κινέζων, διόλου δημοκρατικότερων από τον Στάλιν. Ίσως ο Στάλιν δεν καταγραφεί στους γενάρχες του σοσιαλισμού αλλά είναι βέβαιο ότι έχει θέση στη λίστα των Ρώσων τσάρων. Με τον Πούτιν αναβιώνει το σταλινικό φάντασμα επειδή επανέρχεται η Ρωσία ως αντίπαλο δέος των ΗΠΑ, κέντρο αναφοράς του αντιαμερικανισμού, χωρίς το βάρος του ιδεολογικού μανδύα. Βαραίνουν οι αγωγοί, λέγε με Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη.
Ελεύθερος, Δευτέρα 21-9-09