Δυστυχώς δεν υπάρχει πιθανότητα να περιμένει κανείς κάτι από την επανεκλογή του Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πρόκειται για ένα μη γεγονός. Αυτό ήταν απολύτως προβλέψιμο. Ο Μπαρόζο επανεξελέγη από την πλειοψηφία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την οποία διαμόρφωσαν οι πολίτες στις πρόσφατες εκλογές. Ετσι όπως επιτάσσει η λογική της δημοκρατίας.

Για να μάθουμε όμως αν η Ευρώπη θα κάνει βήματα προς τα εμπρός θα πρέπει να περιμένουμε το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών. Αυτή η εκλογική αναμέτρηση θα κρίνει ποιος εκ των Ανγκελα Μέρκελ και Φρανκ Βάλτερ Σταϊνμάγερ θα ηγηθεί της πρώτης οικονομικής δύναμης στην Ευρώπη τα επόμενα τέσσερα χρόνια. Οι δημοσκοπήσεις δίνουν ισχυρό προβάδισμα στην Ανγκελα Μέρκελ, το πραγματικό διακύβευμα όμως είναι με ποιον θα συμμαχήσει. Διότι από τον χαρακτήρα της συμμαχίας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η πορεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης και μέσα σε αυτό το πλαίσιο και η εξέλιξη του γαλλογερμανικού άξονα.

Σε γενικές γραμμές το ευρωπαϊκό οικοδόμημα κινείται από την εποχή της Συνθήκης της Ρώμης στους ρυθμούς των γαλλογερμα νικών σχέσεων. Τα πράγματα έχουν αλλάξει εσχάτως και θα ήταν χρήσιμο να κάνουμε μια σύντομη αναφορά σε αυτές τις εξελίξεις.

Φαινομενικά το ευρωπαϊκό πρόταγμα έχει έρθει και πάλι στην επιφάνεια μετά την εκλογή του Νικολά Σαρκοζί και την εκ περιτροπής ευρωπαϊκή προεδρία της Γαλλίας. Ενδεικτικό είναι το γεγονός της προετοιμασίας της συνόδου του G20 στο Πίτσμπουργκ από το δίδυμο Μέρκελ- Σαρκοζί.

Πιο συγκεκριμένα, πρόκειται για την πρωτοβουλία των δύο να συντάξουν μια επιστολή την οποία συνυπέγραψε ο Γκόρντον Μπράουν. Σε αυτήν ζητούν να τεθούν κανόνες στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα αλλά και στα μπόνους των τραπεζιτών. Γάλλοι και Γερμανοί είχαν ήδη από την πρώτη σύνοδο του G20 στο Λονδίνο συντονίσει τη στάση τους προχωρώντας ταυτόχρονα σε επίδειξη δύναμης. Αυτή όμως θα πρέπει να κορυφωθεί στο Πίτσμπουργκ με τη στήριξη του Γκόρντον Μπράουν.

Το δεύτερο παράδειγμα της αναβάθμισης του ρόλου της Ευρώπης αφορά τον συντονισμό Μέρκελ και Μπράουν, οι οποίοι, συνεπικουρούμενοι από τον Σαρκοζί, προωθούν την ευρωπαϊκή στρατηγική στο ζήτημα του Αφγανιστάν. Ετσι η Ευρώπη δείχνει μέσα από την ομοφωνία των κορυφαίων ηγετών της ένα ενιαίο πρόσωπο που προπορεύεται έναντι του υπολοίπου κόσμου. Αντίθετα, σε ό,τι αφορά την εσωτερική της λειτουργία η Ευρώπη βρίσκεται σε νεκρό σημείο.

Οπως ακριβώς και οι σχέσεις Γαλλίας- Γερμανίας. Ολα δείχνουν ότι η Γερμανία της Μέρκελ επιθυμεί να χαράξει αυτόνομη πορεία υπερασπιζόμενη τα εθνικά της συμφέροντα χωρίς να λαμβάνει υπόψη τον κοινό άξονα με τη Γαλλία. Τρανή απόδειξη η ιδιαίτερη σχέση της με τη Ρωσία αναφορικά με την προμήθεια φυσικού αερίου αλλά και το ζήτημα του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τη Μόσχα. Θέματα στα οποία θα έπρεπε να τηρεί ενιαία στάση.

Η Γαλλία δεν υπολείπεται σε κινήσεις που βοηθούν αυτή τη σταδιακή απομάκρυνση. Ο Ζακ Σιράκ συγκεκριμένα δεν επεδίωξε ή δεν κατάφερε να αναπτύξει σχέσεις εμπιστοσύνης με τον Γκέρχαρντ Σρέντερ. Ακόμη πιο ακριβές είναι ότι αμφότεροι ήταν πολύ απομακρυσμένοι από το ευρωπαϊκό όραμα. Η επίσημη θέση του γάλλου υφυπουργού Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Πιερ Λελούς είναι ότι για όλα αυτά ευθύνεται ο… Φρανσουά Μιτεράν!

Ο γάλλος αξιωματούχος βασίζεται στα βρετανικά αρχεία που αποκαλύπτουν τις συζητήσεις του Μιτεράν και της Μάργκαρετ Θάτσερ. Οι δύο ηγέτες εκφράζουν τις ανησυχίες και τις επιφυλάξεις τους ως προς την προοπτική επανένωσης της Γερμανίας μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου. Πρόκειται για τεράστιο ζήτημα, ας θυμίσουμε όμως το εξής γεγονός: ο Μιτεράν στα συχνά όσο και «στενά» τετ α τετ με τον Χέλμουτ Κολ επιχείρησε και κατάφερε να ανταλλάξει την επανένωση της Γερμανίας με την εγκατάλειψη του γερμανικού μάρκου από τη Γερμανία και την προσχώρησή της στο ευρώ ως επικύρωση της πρόσδεσής της στο άρμα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Αυτό ακριβώς, δηλαδή το ενιαίο νόμισμα, είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα ήθελε ο Νικολά Σαρκοζί να πορευθεί η Ευρώπη. Ο ίδιος είναι πεπεισμένος ότι ο μόνος τρόπος για να ξεπεράσει η Ευρώπη των «27» τα εμπόδια που γεννά η πολυφωνία είναι η προώθηση του ευρώ.

Η ευρωζώνη θα πρέπει να αποκτήσει τα απαραίτητα εργαλεία που θα διευκολύνουν τους Ευρωπαίους να συντονίσουν τη δράση τους. Για τον λόγο αυτόν ζητεί, εκτός από τα κριτήρια οικονομικού και δημοσιονομικού χαρακτήρα, να θεσπιστούν και πολιτικά για την ένταξη νέων μελών στη νομισματική ζώνη.

Οι ηγέτες της Γαλλίας και της Γερμανίας μοιάζουν αποφασισμένοι (αν βέβαια η Ανγκελα Μέρκελ θα έχει ελεύθερα τα χέρια την επομένη των εκλογών) να ανανεώσουν τη συμφωνία των Ηλυσίων του 1963 η οποία καθορίζει ως σήμερα τις γαλλογερμανικές σχέσεις. Και σε μια κίνηση εντυπωσιασμού των λαών τους θα οριστούν ξεχωριστοί υπουργοί σε κάθε κυβέρνηση που θα κατευθύνουν αυτόν τον άξονα. Ηδη γνωρίζουμε έναν από τους δύο που συγκεντρώνουν μεγάλες πιθανότητες να αναλάβουν το αξίωμα. Είναι αποδεκτό ότι ο Τζακ Λανγκ δεν υπολείπεται σε προσόντα…

ΒΗΜΑ Jean-Μarie Colombani