Συνέντευξη της Ντόρας Μπακογιάννη στη ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ
«Λέμε στην Τουρκία, ναι, σας θέλουμε στην Ε.Ε. αλλά ως Ευρωπαίους. Γιατί Ευρώπη α λα καρτ δεν υπάρχει, υπάρχουν κριτήρια και προϋποθέσεις για όλους. Προκειμένου να ενταχθεί η Τουρκία ισχύει το αυτονόητο: πλήρης συμμόρφωση – πλήρης ένταξη», τονίζει μιλώντας στη «Ν» η υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη.

Στην ανάγκη εξεύρεσης «βιώσιμων λύσεων» στα ζωτικά εθνικά θέματα, στο πλαίσιο μιας «πιο ισχυρής, πολιτικά και οικονομικά, Ελλάδας», αναφέρεται- στη συνέντευξή της στη «Ναυτεμπορική»- η Ντόρα Μπακογιάννη. Η υπουργός Εξωτερικών επισημαίνει ότι η κρισιμότητα της πορείας των εθνικών θεμάτων, το αμέσως επόμενο διάστημα, ήταν και ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών.

– Για την εξωτερική πολιτική, και ιδίως για τα εθνικά θέματα, το φθινόπωρο προβλέπεται κρίσιμο. Ποιες θεωρείτε ότι πρέπει να είναι οι προτεραιότητες της επόμενης ελληνικής κυβέρνησης;

«Πράγματι, στο επόμενο εξάμηνο θα αντιμετωπίσουμε σημαντικές προκλήσεις για την ελληνική εξωτερική πολιτική. Και αυτός ήταν και ένας από τους λόγους που έπρεπε να ξεκαθαρίσει το πολιτικό τοπίο στην Ελλάδα μέσω εκλογών. Ειδικότερα, στο ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων θα συνεχίσουμε τις δύσκολες διαπραγματεύσεις. Στο Κυπριακό οι συνομιλίες μεταξύ του Προέδρου Χριστόφια και του κ. Ταλάτ βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο. Παράλληλα, εν όψει της αξιολόγησης της πορείας της Τουρκίας τον προσεχή Δεκέμβριο η Τουρκία θα κληθεί να αποδείξει ότι κάνει πράξη τις διακηρύξεις της περί μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονές της και ότι ακολουθεί σταθερή πορεία συμμόρφωσης προς το ευρωπαϊκό κεκτημένο».

– Σε σχέση με τους γείτονές μας, η Ελλάδα έχει επενδύσει σε μια ολοκληρωμένη περιφερειακή πολιτική ανάπτυξης και σταθερότητας. Κατά πόσο προβλήματα όπως η εκκρεμότητα της ονομασίας της ΠΓΔΜ ή η ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις λειτουργούν ως τροχοπέδη στη συνέχιση αυτής της πολιτικής;

«Κοιτάξτε, πρόκειται για ξεχωριστά θέματα. Και βέβαια, η περιφερειακή πολιτική ανάπτυξης που ακολουθούμε έχει στόχο να στηρίξει την ευρωατλαντική πορεία των γειτόνων μας. Και αυτό το έχουμε αποδείξει με πράξεις. Στηρίξαμε την ένταξη της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας στην Ε.Ε. και διαρκώς ενισχύουμε την οικονομική ανάπτυξη των Βαλκάνιων γειτόνων μας. Θα σας πω ότι μόνο μέσω του Ελληνικού Σχεδίου για την Οικονομική Ανασυγκρότηση των Βαλκανίων ΕΣΟΑΒ χρηματοδοτούμε με 550 εκ. ευρώ έργα, επενδύσεις και δράσεις σε επτά βαλκανικές χώρες μέχρι το 2011. Σε συνέχεια της Ατζέντας της Θεσσαλονίκης, η Ελλάδα παρουσίασε στις Βρυξέλλες το Νοέμβριο του 2007 το σχέδιο των πέντε σημείων που επιχείρησε και πέτυχε να βγάλει από το “ψυγείο” την ενταξιακή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων. Ήδη, σε λίγους μήνες, ένα από τα πέντε σημεία ολοκληρώνεται με την κατάργηση του συστήματος θεωρήσεων για τρεις από τις χώρες τις περιοχής, ενώ οι αιτήσεις ένταξης κρατών όπως η Αλβανία και το Μαυροβούνιο φανερώνουν ότι η ευρωπαϊκή προοπτική των Βαλκανίων έχει “κλειδώσει”. Μετά από μεγάλο διάστημα απουσίας, η Ελλάδα επαναδιεκδικεί την ηγετική της θέση στην περιοχή της Νοτιο-ανατολικής Ευρώπης και κατορθώνει σημαντικές επιτυχίες».

– Το τελευταίο διάστημα έχουν υπάρξει αλλαγές στις γεωπολιτικές παραμέτρους που επηρεάζουν τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ευρώπη, όπως έχει αλλάξει και το εσωτερικό σκηνικό στη γειτονική χώρα. Απαιτούν οι εξελίξεις αυτές μια αναθεώρηση της ελληνικής στρατηγικής;

«Εμείς έχουμε μια ξεκάθαρη θέση έναντι της Τουρκίας. Και μένουμε αταλάντευτοι σε αυτή την πολιτική. Είναι μια πολιτική που εκφράζει το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού κόσμου στην Ελλάδα και που στηρίζει ουσιαστικά την ευρωπαϊκή προοπτική της γειτονικής μας χώρας. Αναμφίβολα η εσωτερική πολιτική κατάσταση στην Τουρκία κατά τη διάρκεια του προηγούμενου χρόνου και η συνταγματική κρίση που ταλάνισε το τουρκικό πολιτικό σύστημα είχε επιπτώσεις στην ενταξιακή της πορεία. Εμείς θα θέλαμε να είχαν γίνει περισσότερα βήματα για τη βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Στην προσπάθεια της Τουρκίας να ενταχθεί στην Ε.Ε. είμαστε ίσως οι πιο συνεπείς και σίγουρα οι πιο ειλικρινείς υποστηρικτές της. Εμείς λέμε στην Τουρκία ότι ναι, σας θέλουμε μέσα στην Ένωση αλλά ως Ευρωπαίους. Γιατί Ευρώπη α λα καρτ δεν υπάρχει. Γιατί υπάρχουν κριτήρια και προϋποθέσεις για όλους. Γιατί προκειμένου να ενταχθεί η Τουρκία στην Ε.Ε. ισχύει το αυτονόητο: Πλήρης συμμόρφωση – πλήρης ένταξη. Αυτή παραμένει η πολιτική μας. Αυτές είναι οι θέσεις μας και δεν αλλάζουν».

– Ειδικότερα για το ζήτημα της ονομασίας των Σκοπίων, θα έλεγε κανείς ότι ‘ουδέν μονιμότερο του προσωρινού’. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η εξεύρεση κοινά αποδεκτής λύσης δεν μοιάζει ορατή. Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα είναι από τους μεγαλύτερους επενδυτές στη χώρα αυτή. Σε ποιο βαθμό η συνεχιζόμενη εκκρεμότητα μπορεί να επηρεάσει τις διμερείς σχέσεις;

«Ναι έχουμε κάνει πολλά για τα Σκόπια. Η επενδυτική και αναπτυξιακή παρουσία της Ελλάδας στα Σκόπια λειτουργεί σαφώς ως δίχτυ ασφαλείας για την οικονομία της γειτονικής χώρας. Η Ελλάδα θέλει να δει την ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την Ε.Ε. Αλλά αυτό δεν μπορεί να γίνει με στρεβλώσεις και εκπτώσεις στα κριτήρια. Το ζήτημα της ονομασίας είναι ζήτημα σχέσεων καλής γειτονίας. Η παρελκυστική πολιτική που ακολουθεί η πολιτική ηγεσία των Σκοπίων στο θέμα της ονομασίας δεν βοηθά πρώτα απ’ όλα την ίδια τη χώρα. Εμείς παραμένουμε σε μια δύσκολη διαπραγμάτευση στο πλαίσιο του ΟΗΕ και ελπίζουμε σύντομα σε μια κοινή λύση στη βάση μιας σύνθετης ονομασίας με γεωγραφικό προσδιορισμό που θα ισχύει έναντι όλων.

– Σε ό, τι αφορά στο Κυπριακό, είναι κοινός τόπος ότι η Αθήνα στηρίζει τις απευθείας συνομιλίες Χριστόφια-Ταλάτ. Πέραν αυτού, όμως, ποια πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να είναι η ελληνική θέση σε ζητήματα όπως αυτό των εγγυήσεων και, γενικότερα, ποιος ο ρόλος της Ελλάδας στη διευθέτηση του προβλήματος;

«Κοιτάξτε, η λύση του Κυπριακού ζητήματος προκειμένου να είναι δίκαιη, βιώσιμη και λειτουργική θα πρέπει πρώτα από όλα να είναι μια λύση “κυπριακή”, χωρίς παρωχημένα συστήματα εγγυήσεων. Θα πρέπει να εδράζεται στις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, να σέβεται τις αρχές και αξίες της Ε.Ε., και να εφαρμόζει το κοινοτικό κεκτημένο. Εμείς στηρίζουμε ενεργά την κυπριακή πολιτική ηγεσία και τον Πρόεδρο Χριστόφια και προσφέρουμε τη βοήθειά μας στις συνομιλίες. Στεκόμαστε δίπλα στην Κυπριακή Δημοκρατία, έχοντας όμως πλήρη συναίσθηση ότι η λύση του Κυπριακού θα πρέπει να γεννηθεί στην Κύπρο, από τους ίδιους τους Κυπρίους και να γίνει αποδεκτή από αυτούς. Αναφορές σε τεχνητά χρονοδιαγράμματα, επιδιαιτησίες και έξωθεν παρεμβάσεις τρίτων είναι λάθος και εξυπηρετούν άλλες σκοπιμότητες».

– Τελευταία γίνεται μεγάλη συζήτηση για τη δημιουργία ενός συστήματος ασφαλείας στην Ευρώπη, που να συμπεριλαμβάνει τη Ρωσία. Ποια είναι η δική σας άποψη;

«Όπως ξέρετε, πριν από λίγους μήνες, στην Κέρκυρα, με ελληνική πρωτοβουλία πραγματοποιήθηκε η περίφημη Σύνοδος του ΟΑΣΕ. Εκεί μεταξύ άλλων το ΝΑΤΟ χρησιμοποίησε την ευκαιρία για να επανενεργοποιήσει το Συμβούλιο ΝΑΤΟ-Ρωσίας. Μια εξέλιξη άκρως θετική κατά την άποψή μου. Και θα σας πω το εξής: πιστεύω ειλικρινά ότι στο πλαίσιο του ΟΑΣΕ, ΗΠΑ, Ευρώπη και Ρωσία με συνεργασία και διάλογο, ακόμα και για τα θέματα στα οποία διαφωνούν, μπορούν να είναι πολύ πιο αποτελεσματικές. Εμείς πιστεύουμε σε αυτό το όραμα, και ως Ελληνική Προεδρία εργαστήκαμε ώστε να δημιουργηθούν οι συνθήκες για τη σταδιακή μετάβαση προς έναν ενιαίο χώρο ασφάλειας και ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα ως έντιμος μεσολαβητής και αξιόπιστος εταίρος όλων των πόλων ενός τέτοιου συστήματος θα συνεχίσει να λαμβάνει πρωτοβουλίες για την προώθηση της συνεργασίας».

– Η ελληνική προεδρία στον ΟΑΣΕ πλησιάζει σιγά-σιγά στο τέλος της. Ποιος είναι, μέχρι στιγμής, ο απολογισμός και ποιες προκλήσεις έχει ακόμη να αντιμετωπίσει;

«Είναι αλήθεια ότι στην αρχή του 2009, σε μια καθόλου ευνοϊκή διεθνή συγκυρία, η Ελλάδα ανέλαβε μια πολύ απαιτητική Προεδρία, του μεγαλύτερου περιφερειακού οργανισμού ασφαλείας στον κόσμο που φέρνει στο ίδιο τραπέζι το σύνολο των δυτικών δυνάμεων με τη Ρωσία και τις Δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας. Σήμερα, εννιά μήνες μετά, η Ελλάδα, εκμεταλλευόμενη και τις σημαντικές αλλαγές στο διεθνές στερέωμα έχει καταφέρει να δημιουργήσει μια δυναμική ουσιαστικής συνεργασίας στους κόλπους του ΟΑΣΕ, που μας επιτρέπει να ελπίζουμε ότι μπορεί τελικά ο Οργανισμός να αναδειχθεί σε βασικό φόρουμ διαλόγου των θεμάτων ασφαλείας που απασχολούν την Ευρώπη στον 21ο αιώνα. Έχοντας κερδίσει την εμπιστοσύνη των εταίρων μας από τον τρόπο που διαχειριστήκαμε το ζήτημα της κρίσης στη Γεωργία, καταφέραμε και συγκεντρώσαμε τους υπουργούς Εξωτερικών των 56 μελών και τους Γενικούς Γραμματείς των 5 μεγαλύτερων περιφερειακών οργανισμών της Ευρώπης, όπως το ΝΑΤΟ και η Ε.Ε., σε μια ανοικτή συζήτηση για τα θέματα της ευρωπαϊκής ασφάλειας, στην Άτυπη σύνοδο της Κέρκυρας. Ο επόμενος σταθμός της “Διαδικασίας της Κέρκυρας” που άρχισε τον περασμένο Ιούνιο, θα είναι η Υπουργική Σύνοδος της Αθήνας το Δεκέμβριο του 2009. Και εκεί σίγουρα θα συνεχιστεί ο διάλογος για τις νέες προκλήσεις ασφάλειας και τις παγωμένες διενέξεις στην περιοχή αρμοδιότητας του ΟΑΣΕ».

Η θέση της Ελλάδας στο διεθνές γίγνεσθαι

– Πώς τοποθετείται, αυτή τη στιγμή, η Ελλάδα στο διεθνές σκηνικό και ποιο θα μπορούσε να είναι, σήμερα, το όραμά της σε σχέση με τη θέση της στον κόσμο;

«Αδιαμφισβήτητα, η ενίσχυση της θέσης της Ελλάδας στο διεθνές γίγνεσθαι είναι το πολιτικό κεφάλαιο που κερδήθηκε τα τελευταία πέντε χρόνια και που δίνει δύναμη για ακόμα μεγαλύτερες προσπάθειες. Με αυτοπεποίθηση, ξεκάθαρες θέσεις και απαράβατες κόκκινες γραμμές, ασκούμε μια εξωτερική πολιτική που έχει αποτελέσματα. Στο σκληρό πυρήνα της Ε.Ε. συμμετέχοντας σε όλες τις κοινοτικές δράσεις. Αλλά και στο ΝΑΤΟ, στον ΟΑΣΕ, σε όλους τους μεγάλους διεθνείς και περιφερειακούς οργανισμούς ισχυροποιούμε συνεχώς το ρόλο μας. Στην ευρύτερη περιοχή μας αποτελούμε παράγοντα σταθερότητας και σημαντικό ενεργειακό σταυροδρόμι. Στόχος μας είναι να φτιάξουμε μια Ελλάδα πολιτικά και οικονομικά ακόμα πιο ισχυρή και να βρούμε βιώσιμες λύσεις στα ζωτικά εθνικά μας θέματα. Με προγραμματισμό και μακρόπνοο σχεδιασμό, θα συνεχίσουμε να δίνουμε διπλωματικές μάχες, να χτίζουμε συμμαχίες και να κερδίζουμε το σεβασμό και την εκτίμηση των εταίρων μας».

ΚΑΡΙΝΑ ΛΑΜΨΑ
NAYTEMΠΟΡIKH