Της Ελίνας Γαληνού
Με κάθε ευκαιρία που θα παρουσιαστεί μέσα από διπλωματικές συνομιλίες μας, η Τουρκία επικαλείται το θέμα “καταπίεσης” των μουσουλμανικών μειονοτήτων που διαβιούν στην Ελλάδα. Ο ισχυρισμός της αυτός που διατυπώνεται με αρκετά αόριστο τρόπο όμως, σε ποιά στοιχεία βασίζεται; Γιατί μέχρι τώρα, αν και δεν μας έχει δώσει συγκεκριμένα στοιχεία τα οποία να στηρίζουν έναν τέτοιο ισχυρισμό, επιμένει να τον χρησιμοποιεί σαν “διαπραγματευτικό χαρτί”.
Ας δούμε όμως μια συνοπτική εικόνα του καθεστώτος των εν Ελλάδι Μουσουλμάνων όπως αυτό διαμορφώθηκε από τα πρώτα έτη σύστασης του Νέου Ελληνικού Κράτους. Μετά την Επανάσταση του 21 και την ανακήρυξη της Ελλάδας σε ανεξάρτητο κράτος, είχε αποφασιστεί να θεωρούνται “έλληνες πολίτες” μόνο οι Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Σύμφωνα με αυτήν την απόφαση όμως, οι Καθολικοί που ζούσαν στην ελληνική επικράτεια θα παραμερίζονταν και αυτό δυσαρεστούσε τις Προστάτιδες Δυνάμεις, δεδομένου ότι οι Ευρωπαίοι είχαν βοηθήσει έμπρακτα στον Απελευθερωτικό μας Αγώνα. Και έτσι, τελικά αποφασίστηκε να ισχύσει καθεστώς ανεξιθρησκείας που επέτρεπε πολιτικά δικαιώματα σε όλες τις ετερόθρησκες μειονότητες της ελληνικής επικράτειας. Ανάμεσα σ΄αυτές ήταν και μουσουλμάνοι… Η Ελληνική Πολιτεία έκτοτε, κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες για να υπερφαλαγγίσει τις περίπλοκες νομικές δυσχέρειες και να εξασφαλίσει το δυνατόν ευνοικότερο καθεστώς στην διαβίωση και προστασία των μουσουλμανικών μειονοτήτων.
Μελέτες νομικών και ιστορικών που αναφέρονται κυρίως στα ιδιοκτησιακά θέματα των μειονοτήτων αυτών, καταδεικνύουν αυτήν την αλήθεια. Μια ενδεικτική περίπτωση είναι εκείνη των “βακουφιών”. Τα βακούφια (αφιερώματα) είναι κτηματικές περιουσίες των εν Ελλάδι Μουσουλμάνων οι οποίες έχουν αφιερωθεί απ΄αυτούς σε ευαγείς σκοπούς, είναι δε δύο ειδών, τα ευαγή και τα προσοδοφόρα. Μέσω βακουφιών, οι μουσουλμάνοι μπορούν να εξασφαλίζουν περιουσία για ίδιον συμφέρον βάσει κληρονομικού δικαιώματος. Η διεκδίκηση των δικαιωμάτων των μουσουλμάνων της Ελλάδας, υπάγεται στο καθεστώς των μουφτήδων (ιεροδίκες), που επιτρέπει σημαντικές εξουσίες στη μουσουλμανική μειονότητα της χώρας μας. Σύμφωνα με την Συνθήκη της Λωζάνης η οποία υπογράφτηκε και από τις δύο χώρες (Ελλάδα-Τουρκία), ορίζεται ότι οι μειονότητες αυτές είναι θρησκευτικές και όχι εθνικές, ενώ οι μουφτήδες τους δεν είναι αιρετοί αλλά διορίζονται. Το ισχύον καθεστώς των μουφτήδων, κυρώθηκε το 1990 από την Ελληνική Βουλή. Οι 3 μουφτήδες της Θράκης μισθοδοτούνται από το ελληνικό Δημόσιο, ενώ οι αποφάσεις που εκδίδουν, επικυρώνονται από τα Ελληνικά Δικαστήρια, τα οποία πάντοτε φροντίζουν να σέβονται τις ιδιοτυπίες της νομοθεσίας μουσουλμάνων, δεδομένου ότι σε μεγάλο βαθμό η νομοθεσία τους συνδέεται με το Κοράνι…
Κατά πόσο όμως ίσχυσε και ισχύει η αμοιβαιότητα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, όσον αφορά τον σεβασμό των ελληνικών μειονοτήτων που βρέθηκαν στα τουρκικά εδάφη; Παρ΄όλο που οι Συνθήκες όριζαν ξεκάθαρα τα δικαιώματά τους, η Τουρκία βρήκε πολλούς τρόπους να τα παραβιάσει. Οσο γι΄αυτό το θέμα, υπάρχουν πολλές μαρτυρίες που μπορούν να το βεβαιώσουν…