Σοβαρές ζημιές υπέστη ο αρχαιολογικός χώρος της Βαβυλώνας από τα συμμαχικά στρατεύματα που εισέβαλαν στο Ιράκ το 2003. Σύμφωνα με την ΟΥΝΕΣΚΟ τα βαριά οχήματα και τανκς περνούσαν μέσα από αρχαία μονοπάτια, οι μπουλντόζες κατέστρεφαν λόφους και τοποθετούσαν φράχτες μέσα σε έναν από τους σπουδαιότερους αρχαιολογικούς χώρους του κόσμου.

«Η χρήση της Βαβυλώνας ως στρατιωτική βάση ήταν μία βίαιη και καταστροφική καταπάτηση ενός διεθνώς γνωστού αρχαιολογικού χώρου», αναφέρει έκθεση της υπηρεσίας Πολιτισμού του ΟΗΕ, που παρουσιάστηκε την Πέμπτη στο Παρίσι.

Αξιωματούχοι της ΟΥΝΕΣΚΟ επισήμαναν ωστόσο ότι οι ζημιές στη Βαβυλώνα δεν ξεκίνησαν με την εισβολή των αμερικανικών στρατευμάτων- ούτε σταμάτησαν με την αποχώρησή τους. Ήδη από το 19ο αιώνα πολλοί αρχαιολόγοι μετέφεραν ορισμένους από τους πιο εκπληκτικούς θησαυρούς της αρχαίας πόλης στη Δύση. Επίσης, επί Σαντάμ Χουσεΐν είχαν κατασκευαστεί κτίρια μέσα στο χώρο. Μεγάλο ρόλο στην επιδείνωση της κατάστασης έπαιξαν και οι αρχαιοκάπηλοι/ λεηλατητές, οι οποίοι και ήταν ελεύθεροι να ενεργούν πρακτικά ανενόχλητοι μετά την επιστροφή του ελέγχου του χώρου από τους Αμερικανούς σε ιρακινά χέρια, 21 μήνες μετά την εισβολή του Μαρτίου του 2003.

Αυτή τη στιγμή η Βαβυλώνα αποτελεί «μήλον της Έριδος» για πολλούς Ιρακινούς αξιωματούχους. Η υπηρεσία Αρχαιοτήτων της χώρας επιθυμεί τη συντήρησή του, ερχόμενη με αυτό τον τρόπο σε αντιπαράθεση με αξιωματούχους της τοπικής αυτοδιοίκησης, οι οποίοι θέλουν να το μετατρέψουν σε τουριστική ατραξιόν. Ήδη έχουν δημιουργηθεί προβλήματα λόγω της ισοπέδωσης μίας έκτασης και μετατροπής της σε περιοχή για πικνίκ.

Η ΟΥΝΕΣΚΟ σκοπεύει να δώσει στην, ηλικίας 4.000 ετών, πόλη το χαρακτηρισμό του Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς και προτίθεται να εργαστεί για την εφαρμογή των διεθνών συνθηκών για να διασφαλιστεί ότι «αυτό που συνέβη στη Βαβυλώνα στο παρελθόν δε θα ξανασυμβεί», όπως είπε η Φρανσουάζ Ριβιέρ, ανώτερο στέλεχος της οργάνωσης για θέματα πολιτισμού.

Ο αρχαιολόγος Τζων Κέρτις, του Βρετανικού Μουσείου, ο οποίος και επιθεώρησε το χώρο αμέσως μετά την επιστροφή του σε ιρακινό έλεγχο, ανέφερε ότι ήταν ακόμα νωρίς για να εκτιμηθεί το πόσο θα κοστίσουν οι επισκευές, καθώς και η πλήρης προστασία του.

Ανά τα χρόνια έχουν ξεκινήσει αρκετές πρωτοβουλίες για τη διάσωση της Βαβυλώνας, αλλά ελάχιστες έχουν σημειώσει πρόοδο. Το πιο πρόσφατο σχέδιο, ύψους 700.000 δολαρίων, χρηματοδοτείται από το Στέητ Ντηπάρτμεντ και σκοπεύει να επιτύχει μία ισορροπία ανάμεσα στην ασφάλεια/ διατήρηση των αρχαιοτήτων και την αξιοποίησή τους για τουριστικούς σκοπούς.

Ωστόσο, η κατάσταση κρίνεται ως επιεικώς επικίνδυνη για τα απομεινάρια μίας από τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου: σε κάποιες περιπτώσεις, ακόμα και απόπειρες προστασίας τους είχαν άσχημα αποτελέσματα, όπως η επικάλυψη κάποιων τοίχων με σοβά. Όπως είπε η Τζίνα Χέηνι, ειδικός της αμερικανικής οργάνωσης WMF (World Monuments Fund), «σε μερικούς τοίχους το στρώμα σοβά ήταν τόσο παχύ που έπεσε, παρασύροντας και τμήμα του τοίχου μαζί» .

Η αναφορά έκανε λόγο για κακοποίηση των μνημείων από κατασκευαστικές εταιρείες που εκτελούσαν εργασίες για λογαριασμό των συμμαχικών δυνάμεων στην περιοχή – κυρίως την αμερικανική KBR. Κατά την αναφορά, ατσάλινα καρφιά μπήκαν σε τοίχους, κάποιοι από τους οποίους είχαν πάνω τους επιγραφές από την εποχή του Ναβουχοδονόσορα του 2ου, δυόμισι χιλιάδες χρόνια πριν – την εποχή που χτίστηκαν οι Κρεμαστοί Κήποι, ένα εκ των Επτά Θαυμάτων του αρχαίου κόσμου, από τους οποίους σήμερα δεν έχει μείνει τίποτα. Ωστόσο, στην περιοχή της Βαβυλώνας δεν έχουν γίνει εκτεταμένες αρχαιολογικές έρευνες εδώ και έναν αιώνα, και, σύμφωνα με την αναφορά: «πολλά είναι αυτά που παραμένουν θαμμένα, και υπάρχουν ακόμα πάρα πολλά που αξίζει να ανακαλυφθούν» .

www.kathimerini.gr με πληροφορίες από ΑΡ