– Είναι το Σχέδιο Ανάν νεκρό;
– Α, ναι. Αυτό πιστεύω. Ετέθη σε χωριστά δημοψηφίσματα στις δύο κοινότητες και η μια πλευρά το καταψήφισε. Τα Ηνωμένα Εθνη το άφησαν, και τώρα βρίσκονται σε εξέλιξη απευθείας συνομιλίες μεταξύ των δύο μερών και κανείς δεν μιλάει πλέον για το Σχέδιο Ανάν. Προχωρήσαμε πιο κάτω.
– Είναι ο τουρκικός στρατός στην Κύπρο δύναμη κατοχής ή απλώς μια «παρουσία»;
– Προφανώς, κάποια από τα εμπλεκόμενα μέρη τον θεωρούν δύναμη κατοχής. Η Τουρκία τον βλέπει ως στρατιωτική παρουσία στο νησί. Μπορούμε να συζητούμε για πάντα πώς θέλουμε να τον αποκαλούμε, αλλά πιστεύω ότι θα ήταν καλό να μειωθούν οι δυνάμεις στο νησί.
– Γιατί είναι οι ΗΠΑ και η διεθνής κοινότητα περισσότερο αισιόδοξοι από τις συνομιλίες Χριστόφια – Ταλάτ;

– Οταν οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων διεξάγουν απευθείας συνομιλίες, είναι ενθαρρυντικό. Είναι καλύτερο από το να μην γίνονται. Κανείς δεν θέλει να υπερβάλει. Πρόκειται για ένα δύσκολο πρόβλημα που συνεχίζεται για δεκαετίες. Υφίστανται πραγματικές διαφορές μεταξύ των μερών. Αλλά είναι ενθαρρυντικό όταν βλέπεις ηγέτες οι οποίοι έχουν δείξει ότι είναι ανοιχτόμυαλοι και αποφασισμένοι να πετύχουν λύση, μιλούν σοβαρά και άμεσα για λύση. Είναι ένα θετικό βήμα, αλλά θέλω να τονίσω ότι κανείς δεν είναι αφελής. Θα χρειασθούν σκληρές προσπάθειες και συμβιβασμοί.

– Οταν λέτε θετικό βήμα, εννοείτε σε αντίθεση με τη στάση των προκατόχων τους, Ντενκτάς και Παπαδόπουλου;

– Είναι σαφές ότι η διεξαγωγή απευθείας συνομιλιών μεταξύ ηγετών που είναι αποφασισμένοι για λύση είναι προτιμότερη από μια κατάσταση όπου οι ηγέτες δεν είναι τόσο δεσμευμένοι προς αυτή την κατεύθυνση.

Η ένταξη στην Ε.Ε.

– Η άρνηση της Αγκυρας να εφαρμόσει την Τελωνειακή Ενωση με την Κύπρο απειλεί την ενταξιακή της πορεία. Θα ενθαρρύνουν οι ΗΠΑ την Τουρκία να την εφαρμόσει πριν η Ενωση αξιολογήσει τη στάση της στη σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου;

– Θέλουμε πολύ να δούμε λύση σε αυτό το ζήτημα. Αποτελεί εμπόδιο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε., τις οποίες υποστηρίζουμε όπως και πολλές άλλες χώρες, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, διότι θεωρούμε ότι αυτές βοηθούν να γίνει η Τουρκία αυτή που όλοι θέλουμε να δούμε. Είναι ένα σοβαρό θέμα που αντιμετωπίζουμε πολύ σοβαρά. Πρόκειται φυσικά για ένα ζήτημα της Ε.Ε. Εμείς δεν είμαστε άμεσα εμπλεκόμενοι. Μπορούμε να μιλήσουμε στα μέρη, να ενθαρρύνουμε κάποιους να προβούν σε συγκεκριμένες πράξεις, αλλά τελικά πρόκειται για κάτι που αφορά την Ε.Ε. και την Τουρκία. Η καλύτερη προσέγγιση θα ήταν φυσικά η λύση του Κυπριακού, διότι εάν επιτυγχάνετο αυτή πριν από το τέλος του έτους θα έλυνε και το θέμα των πλοίων και των λιμανιών και οι ενταξιακές συνομιλίες Ε.Ε. – Τουρκίας θα μπορούσαν να συνεχισθούν. Εάν δεν υπάρξει λύση στο Κυπριακό, ελπίζουμε να υπάρξει μια άλλου είδους πρόοδος που θα επιτρέψει άρση του αδιέξοδου στο θέμα των λιμανιών. Θα προσφέρουμε όποια βοήθεια μπορούμε. Η σουηδική προεδρία το αντιμετωπίζει με σοβαρότητα. Τα μέρη πρέπει να κατανοήσουν ότι είναι προς το συμφέρον και των δυο να προχωρήσουν.

– Είναι το Σχέδιο Ανάν νεκρό;

– Α, ναι. Αυτό πιστεύω. Ετέθη σε χωριστά δημοψηφίσματα στις δύο κοινότητες και η μια πλευρά το καταψήφισε. Τα Ηνωμένα Εθνη το άφησαν, και τώρα βρίσκονται σε εξέλιξη απευθείας συνομιλίες μεταξύ των δύο μερών και κανείς δεν μιλάει πλέον για το Σχέδιο Ανάν. Προχωρήσαμε πιο κάτω. Οι ΗΠΑ υποστήριξαν το σχέδιο Ανάν το 2004, αλλά αυτό συνέβη τότε. Το σχέδιο Ανάν δεν υπάρχει πια στο τραπέζι.

Η δύναμη κατοχής

– Είναι ο τουρκικός στρατός στην Κύπρο δύναμη κατοχής ή απλώς μια «παρουσία»;

– Προφανώς, κάποια από τα εμπλεκόμενα μέρη τον θεωρούν δύναμη κατοχής. Η Τουρκία τον βλέπει ως στρατιωτική παρουσία στο νησί. Μπορούμε να συζητούμε για πάντα πώς θέλουμε να τον αποκαλούμε, αλλά πιστεύω ότι θα ήταν καλό να μειωθούν οι δυνάμεις στο νησί. Χωρίς αμφιβολία μια λύση του Κυπριακού θα επιτρέψει τη μείωση των δυνάμεων. Κάθε σχέδιο λύσης που συζητήθηκε ποτέ περιελάμβανε μείωση των τουρκικών δυνάμεων και αυτό θέλουμε να πετύχουμε, και το να εισέλθουμε σε μια αντιπαράθεση για το πώς θα πρέπει να αποκαλούμε αυτές τις δυνάμεις δεν νομίζω ότι είναι χρήσιμο.

– Οι Ελληνοκύπριοι δεν θα ήταν ικανοποιημένοι απλώς με τη μείωση. Φαντάζει σουρεαλιστικό να αποδεχθούν λύση στο πλαίσιο της οποίας θα παραμείνουν ξένες δυνάμεις στη χώρα.

– Εχετε απόλυτο δίκιο. Απλώς δεν θέλω να προκαταλάβω το περιεχόμενο μιας λύσης που εναπόκειται στα μέρη να αποφασίσουν. Το έθεσα στην πιο ήπια μορφή του, με την επισήμανση ότι κάθε σχέδιο λύσης θα περιλαμβάνει μείωση. Αλλα σχέδια περιλαμβάνουν πλήρη απόσυρση των τουρκικών στρατευμάτων, και αποστρατιωτικοποίηση που αποτελεί ένα άλλο ενδεχόμενο για τα μέρη να συμφωνήσουν.

Συνέντευξη στον Αθανασιου Eλλις του ο βοηθού υπ. Εξωτερικών, Φίλιπ Γκόρντον
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ