Του Δημήτρη Πατσουλέ

Στην Ελλάδα έχουμε συνηθίσει να ομιλούμε για ισχύ των Ενόπλων Δυνάμεων αναφερόμενοι σε αριθμητικά δεδομένα και τεχνολογίες οπλικών συστημάτων. Αυτά όμως συνιστούν μόνον την υλική πλευρά της στρατιωτικής ισχύος, η οποία, ως γνωστόν, δεν έχει καμία σημασία άνευ του απαραίτητου αριθμητικά αλλά και ποιοτικά κατάλληλου έμψυχου υλικού. Βέβαια, όλοι οι υπεύθυνοι αναγνωρίζουν θεωρητικά την αξία του έμψυχου υλικού, αλλά κανένα πρόγραμμα αναβάθμισης του προσωπικού ανάλογου κόστους, σπουδαιότητος και προπάντων σοβαρότητος των εξοπλιστικών δεν έχει αναληφθεί.

Το μόνο σχετικό πρόγραμμα που υφίσταται είναι εκείνο των επαγγελματιών οπλιτών, το οποίο δεν καλύπτει τους προκαθορισμένους αριθμητικούς αλλά και ποιοτικούς στόχους του.

Οι Ειδικές Δυνάμεις είναι ένα από τα σώματα που έχουν υποστεί τις συνέπειες της γενικής λειψανδρίας, λόγω της μείωσης της θητείας, αλλά της συγκεκριμένης έλλειψης στελεχών, με αποτέλεσμα να οδηγηθούν σε συρρίκνωση και μείωση του επιπέδου του προσωπικού και των στελεχών τους. Σε ένα σώμα, όμως, που ο ανθρώπινος παράγοντας είναι το κύριο συστατικό των ικανοτήτων του, η υποβάθμιση του προσωπικού είναι πολύ χειρότερη της έλλειψης υλικών, μέσων και εξοπλισμού.

Οι αμερικανικές Ειδικές Δυνάμεις αντιμετωπίζουν παρόμοιο πρόβλημα λόγω των υπερβολικών απαιτήσεων του πολέμου κατά της τρομοκρατίας. Ωστόσο, έχουν εκπονήσει μεθόδους και προγράμματα με τα οποία γίνεται προσπάθεια να αυξηθεί το προσωπικό αλλά και να διατηρηθούν τα στάνταρ της ποιότητας. Ειδικές κινητές επιτροπές στρατολόγησης έχουν δημιουργηθεί, οι οποίες διατρέχουν τις ΗΠΑ, ενώ σε κάθε πολιτεία έχουν δημιουργηθεί προγράμματα προετοιμασίας νέων που επιθυμούν να εισέλθουν απευθείας (χωρίς υποχρέωση θητείας αν αποτύχουν) στις Ειδικές Δυνάμεις (SEAL, Special Forces, Ranger κλπ.).

Παράλληλα, οι Ειδικές Δυνάμεις επωφελούνται από γενικότερα προγράμματα των αμερικανικών Ενόπλων Δυνάμεων. Το πρόγραμμα Εφέδρων Αξιωματικών (ROTC) που στρατολογεί σπουδαστές και φοιτητές για αξιωματικούς, προσφέροντας καριέρα και υποτροφίες, έχει επεκταθεί και στα σχολεία Μέσης αλλά και Κατώτερης Εκπαίδευσης. Υπολογίζεται ότι το 45% 250.000 μαθητών σε 3.000 σχολεία ανά τις ΗΠΑ εκπαιδεύεται για να επανδρώσει τις θέσεις στελεχών των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων. Παιδιά 14 ετών εκπαιδεύονται στα όπλα και την στρατιωτική πειθαρχία. Ταυτόχρονα, ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι με την ονομασία «America’s Army», που δημιούργησε ο Αμερικανικός Στρατός, ψυχαγωγεί αλλά και εκπαιδεύει και στρατολογεί ηλεκτρονικά μελλοντικούς στρατιώτες από τους 7,5 εκατομμύρια χρήστες μέσα στις ΗΠΑ.

Σε παρόμοιες μεθόδους θα μπορούσε να καταφύγει και ο ΕΣ και συγκεκριμένα οι Ειδικές Δυνάμεις. Κατ’ αρχάς θα μπορούσε να αξιοποιηθεί η δεξαμενή απολυθέντων εφέδρων αξιωματικών των Ειδικών Δυνάμεων, από την οποία θα μπορούσαν να στρατολογηθούν κατόπιν σκληρών δοκιμασιών στελέχη απαραίτητα για την επάνδρωση θέσεων διμοιριτών. Μεγάλος αριθμός εφέδρων αξιωματικών είναι απόφοιτοι ΑΕΙ, έχοντας ακαδημαϊκές γνώσεις ανάλογες ή και ανώτερες από τους απόφοιτους της ΣΣΕ. Η περαιτέρω εκπαίδευσή τους θα μπορούσε να συμπληρωθεί με φοίτηση στην Σχολή Πεζικού και με άλλες μετεκπαιδεύσεις. Φυσικά, ο Στρατός θα πρέπει να προσφέρει μια πιο αργή αλλά ανάλογη των μονίμων στελεχών βαθμολογική και μισθολογική εξέλιξη. Το σύστημα ακολουθείται στις ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες και έχει δώσει όχι απλώς καλούς αξιωματικούς αλλά και φημισμένους στρατηγούς, όπως ο Νόρμαν Σβάρτσκοπφ, που διοίκησε τα αμερικανικά στρατεύματα στην «Καταιγίδα της Ερήμου».

Η εξεύρεση κατάλληλου προσωπικού Ειδικών Δυνάμεων θα μπορούσε να εξασφαλιστεί με την δημιουργία κέντρων προετοιμασίας και αξιολόγησης υποψηφίων επαγγελματιών οπλιτών για τις Ειδικές Δυνάμεις. Στα κέντρα αυτά θα ξεκαθαρίζονταν εξ αρχής οι ακατάλληλοι για τις Ειδικές Δυνάμεις, θα ενδυναμώνονταν αυτοί που είχαν ανάγκη βελτίωσης και θα καθίσταντο ικανοί για υπηρεσία Ειδικών Δυνάμεων, διευκολύνοντας την ένταξη των νέων μελών στις απαιτήσεις και τις εκπαιδεύσεις του σώματος. Έτσι, θα εξασφαλιζόταν ότι το προσωπικό είναι υψηλής ποιότητας και ότι δεν θα υπάρξουν αργότερα «απώλειες» στην διάρκεια της εκπαίδευσης – και ως εκ τούτου κενά προσωπικού.

Με άλλα λόγια, για να υπάρξουν σωστές Ειδικές Δυνάμεις τόσο σε έκταση όσο και σε ποιότητα, είναι απαραίτητη η δημιουργία ενός συστήματος παραγωγής κατώτερων στελεχών και επιλογής κατάλληλου προσωπικού.

Το αμέσως επόμενο πρόβλημα που θα πρέπει να λυθεί είναι η εξασφάλιση ικανής ποσότητας εθελοντών, ώστε να υπάρξει δυνατότητα επιλογής και κάλυψης των ποσοτικών αναγκών των Ειδικών Δυνάμεων. Η «πεπατημένη» οδός είναι γνωστή και εφαρμόζεται στο εξωτερικό εδώ και δεκαετίες. Αφορά δε κυρίως δύο πράγματα: πρώτον, σοβαρές πρότασεις καριέρας για στελέχη και στρατιώτες, και δεύτερον διαφημιστικές εκστρατείες προσέλκυσης εθελοντών. Οι εκστρατείες αυτές θα πρέπει να έχουν «βάθος», δηλαδή να μην στοχεύουν μόνον μαθητές λυκείων, φοιτητές και απόφοιτους ΑΕΙ, αλλά και μαθητές του δημοτικού, καθώς στην μικρή ηλικία διαμορφώνονται τα πρότυπα και οι ιδέες.

Στην σημερινή παγκοσμιοποιούμενη κοινωνία, όπου προβάλλονται αντιηρωικά και αντιπατριωτικά πρότυπα, οι ελληνικές Ειδικές Δυνάμεις, και γενικότερα ο Στρατός, θα πρέπει να διεκδικήσουν τους μελλοντικούς στρατιώτες τους, όπως οι εταιρείες διεκδικούν τους πελάτες τους. Είναι μια άποψη «μάρκετινγκ», αλλά ο σύγχρονος κόσμος χρειάζεται σύγχρονες μεθόδους. Φυσικά, για να το πράξουν αυτό θα πρέπει να τους το επιτρέψει το ελληνικό κράτος, αλλά στο σημείο αυτό η απόφαση εναπόκειται στον ελληνικό λαό, που θα πρέπει να αποφασίσει αν θέλει ή δεν θέλει να έχει ένοπλες δυνάμεις.

ΠΗΓΗ www.hellenicdefense.gr