Της Ελίνας Γαληνού
Η μικρή ιστορία που αναφέρθηκε σχετικά με την Ηρωική Εξοδο του Μεσολογγίου, μας έδωσε το έναυσμα να σταθούμε λίγο στο φαινόμενο του Φιλελληνισμού στο οποίο αποδίδεται κατά πολύ η θερμή συμπαράσταση της Ευρώπης στον Αγώνα του 21. Τι αλήθεια ήταν εκείνο που πυροδότησε τα φιλελληνικά αισθήματα των Ευρωπαίων ώστε να στρέψουν τη ματιά τους στοργικά προς την υπόδουλη Ελλάδα και να προσφέρουν απλόχερα τη βοήθεια τους; Πώς συγκινήθηκε η ευρωπαική κοινή γνώμη από το όραμα μιας ελεύθερης Ελλάδας;
Με την Αλωση της Πόλης το 1453 μ.Χ, οι Οθωμανοί κυριάρχησαν στην χερσόνησο του Αίμου και η Βυζαντινή Αυτοκρατορία καταλύθηκε. Ο Ελληνισμός έπεσε στα χέρια των κατακτητών για 4 περίπου αιώνες. Εκείνη την εποχή όμως, το αρχαίο ελληνικό πνεύμα ξεπήδησε σαν φλόγα μέσα στις ψυχές των Ευρωπαίων, πυροδοτώντας το ξεκίνημα μιας νέας εποχής, της Αναγέννησης. Τα στοιχεία του κλασσικισμού κυριαρχούν στην τέχνη, εκτρέφοντας τον θαυμασμό προς τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό. Ηταν ίσως η αρχή μιας ελπίδας…
Κατά τον 16ο αιώνα, παρατηρήθηκε μια αυξημένη περιηγητική κίνηση από την Ευρώπη προς την Ελλάδα. Οι περιηγητές ταξιδεύουν άλλοτε για εμπορικούς λόγους, άλλοτε από απλή φιλομάθεια. Γι΄αυτούς ειδικά, η Ελλάδα παρουσιάζει έντονο ενδιαφέρον καθότι οι αρχαιότητες επιμένουν να θυμίζουν ένα ένδοξο παρελθόν. Την περίοδο της Αναγέννησης, διαδέχεται ο Διαφωτισμός που χαρακτηρίζεται από την ελεύθερη και αναλυτική σκέψη, την διακίνηση ιδεών και αξιών. Μέσα σ΄αυτό το ιστορικό φάσμα, ένας υπόδουλος λαός σαν τους Ελληνες, καθίσταται εύλογα αντικείμενο βαθύτατου προβληματισμού. Σ΄αυτό συμβάλει ακόμα περισσότερο, η αγάπη του κόσμου προς το λαμπρό αρχαίο μας παρελθόν…
Οι Ευρωπαίοι εμπνέονται από το παρελθόν αλλά και το παρόν της Ελλάδας. Η χώρα μας, αν και αλύτρωτη ακόμα, αρχίζει να ξαναγίνεται λίκνο πολιτισμού και εμπνεύσεων. Και οι εμπνεύσεις αυτές απογειώνονται, πυροδοτούν ιδέες και εξαπλώνονται σε όλη την Ευρώπη. Η ένθερμη συμπαράσταση της κοινής γνώμης προς τον αδικημένο λαό που υποφέρει τα πάνδεινα από τον τουρκικό ζυγό, αποτυπώνεται παντού. Στη ζωγραφική, τη γλυπτική, τη λογοτεχνία και την ποίηση. Ολόκληρη η Ευρώπη δονείται από φιλελληνισμό. Πολλοί Ευρωπαίοι είναι έτοιμοι να σταθούν δίπλα στον Αγώνα μας θυσιάζοντας ακόμα και τη ζωή τους για το ιδανικό μιας ελεύθερης Ελλάδας, για την αναβίωση ενός λαμπρού πολιτισμού που το μεγαλείο του είχε προ πολλού κατακτήσει τη Γηραιά Ηπειρο… Ετσι φτάσαμε ως εκείνη την ημέρα που μια απλοική γερμανίδα οπωροπόλις, έλεγε οργισμένη σε ένα παιδάκι “Το Μεσολόγγι έπεσε και συ φραγκοστάφυλα θές να φάς;”