Η χώρα έχει εκπονήσει ένα φιλόδοξο σχέδιο για να υπερδιπλασιάσει την παραγωγή της. Αυτό εξηγεί και το γεγονός ότι περισσότερες από 30 εταιρείες βρίσκονται στο Ιράκ κυνηγώντας νέες συμφωνίες.

Του Stanley Reed
Με την ασφάλεια στο Ιράκ να βελτιώνεται, οι παγκόσμιοι πετρελαϊκοί κολοσσοί εκδηλώνουν ζωηρό ενδιαφέρον για νέες συμφωνίες, συχνά χωρίς να διατυμπανίζουν τις κινήσεις τους. Ο Hanter Gasser, το κορυφαίο στέλεχος της Royal Dutch Shell στο Ιράκ, πρόσφατα πέρασε μια εβδομάδα στην Μπάσρα, την περιοχή όπου βρίσκονται τα μεγαλύτερα πετρελαϊκά αποθέματα της χώρας, για να ελέγξει τις λεπτομέρειες σε μια κοινοπραξία. Η Shell σε συνεργασία με τους Ιρακινούς αναζητά εμπορικές χρήσεις για το φυσικό αέριο που καίγεται κατά τη διάρκεια της παραγωγής πετρελαίου. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Gasser, το φυσικό αέριο που καίει το Ιράκ θα μπορούσε να καλύψει τις ενεργειακές ανάγκες δύο χωρών στο μέγεθος της Ιορδανίας.

Η Shell είναι μία από τις 30 περίπου πετρελαϊκές –που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τις ExxonMobil, Chevron και BP– που επιδιώκουν τη σύναψη νέων συμφωνιών με τη Βαγδάτη. Το Ιράκ σχεδιάζει να ενισχύσει την παραγωγή του σε επτά κοιτάσματα πετρελαίου συνολικής εκτιμώμενης δυναμικότητας 44 δισ. βαρελιών, που αποτελεί πάνω από το ένα τρίτο του συνολικού δυναμικού της χώρας. Η ανάθεση των συμβολαίων αυτών αναμένεται να ολοκληρωθεί σε λίγους μήνες. «Έχουμε μεγάλα συμφέροντα στο Ιράκ και περιμένουμε να δούμε τους όρους», αναφέρει ο Gasser. Η παραγωγή του Ιράκ, στα χαμηλά των 2,5 εκατ. βαρελιών την ημέρα, βρίσκεται στα επίπεδα πριν από τον πόλεμο. Αν το Ιράκ ήταν κοντά στο στόχο των 6 εκατ. βαρελιών την ημέρα θα μπορούσε να αλλάξει τη δυναμική της βιομηχανίας και να αντισταθμίσει τις ανησυχίες για το επερχόμενο έλλειμμα στην παραγωγή.ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΕΚ

Ένας βασικός παίκτης είναι ο υπουργός Πετρελαίου, Hussein Al-Shahristani, πυρηνικός επιστήμονας με εκπαίδευση στον Καναδά και χημικός μηχανικός που πέρασε 11 χρόνια στις διαβόητες φυλακές του Άμπου Γκράιμπ επειδή αρνήθηκε να βοηθήσει τον Σαντάμ Χουσεΐν να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα. Βρίσκεται υπό τεράστια πίεση να ενισχύσει την παραγωγή της χώρας προκειμένου να αντισταθμίσει τον αντίκτυπο από την υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου. Σε συνέντευξη που παραχώρησε κατά τη διάρκεια της συνόδου του ΟΠΕΚ στη Βιέννη, ο Al-Shahristani έδωσε την εντύπωση ενός ιδιαίτερα συγκροτημένου ανθρώπου. Είναι, όμως, επίσης εθνικιστής και αποφασισμένος να οδηγήσει το Ιράκ στη δικαιωματική του θέση, τόσο στην πετρελαϊκή βιομηχανία όσο και στη Μέση Ανατολή, ανεξάρτητα από τις όποιες αντιρρήσεις μπορεί να φέρει η Σαουδική Αραβία και τα κράτη του Κόλπου, που ενδεχομένως δεν θα καλωσορίσουν μια νέα δύναμη στην περιοχή, στην οποία μάλιστα θα κυριαρχούν οι σιίτες.

Ο Al-Shahristani παρουσίασε στους ομολόγους του στον ΟΠΕΚ ένα φιλόδοξο πρόγραμμα με στόχο η χώρα να φτάσει την παραγωγή της στα 6 εκατ. βαρέλια την ημέρα στα επόμενα έξι με επτά χρόνια. Αυτό θα καθιστούσε το Ιράκ την τέταρτη μεγαλύτερη παραγωγό χώρα μετά τη Σαουδική Αραβία, τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Al-Shahristani εκτιμά ότι για την επίτευξη αυτού του στόχου θα απαιτηθούν 50 δισ. δολ., ποσό που ελπίζει να συγκεντρώσει σχεδόν εξ ολοκλήρου από τις πετρελαϊκές εταιρείες. Μια τέτοια αύξηση της παραγωγής, ωστόσο, θα περιέπλεκε τα πράγματα για τον ΟΠΕΚ, που έχει μειώσει κατά 12% την παραγωγή του. «Είμαι σίγουρος ότι ορισμένοι (στον ΟΠΕΚ) ελπίζουν να μη συμβεί κάτι τέτοιο σύντομα», αναφέρει.

Αν και διατηρείται ο σκεπτικισμός για τις δυνατότητες του Ιράκ να εκτελέσει ένα τόσο φιλόδοξο σχέδιο μέσα στα προβλεπόμενα χρονοδιαγράμματα, η επιθυμία της Βαγδάτης να ενισχύσει την παραγωγή της δεν αποτελεί πλέον απλώς ένα όνειρο. Το ερώτημα είναι πόσο γρήγορα θα μπορέσει ο Al-Shahristani να γεφυρώσει το χάσμα με τις πετρελαϊκές, προκειμένου να γίνουν πραγματικότητα οι πρώτες μεγάλες συμφωνίες. Το περασμένο έτος, αρκετές εταιρείες βρέθηκαν πολύ κοντά σε μια συμφωνία για την αναβάθμιση πέντε πετρελαϊκών πεδίων, όταν ο Al-Shahristani τράβηξε την πρίζα μέσα σε ένα κλίμα γενικότερης αμφισβήτησης ότι η BP, η Shell και άλλες μεγάλες εταιρείες ήταν κοντά στη σύναψη συμβολαίων χωρίς να έχουν καταθέσει ανταγωνιστικές προσφορές.Σήμερα, βρίσκεται στη διαδικασία αναζήτησης προσφορών για την ενίσχυση της παραγωγής κατά 1,5 εκατ. βαρέλια την ημέρα από τα οκτώ μεγαλύτερα κοιτάσματα της χώρας. Ουσιαστικά, οι εταιρείες θα πληρωθούν ίσως 6 δολ. για το κάθε επιπλέον βαρέλι που θα μπορέσουν να αντλήσουν από τις πετρελαιοπηγές. Οι εταιρείες από την πλευρά τους ανησυχούν για τις αυστηρές κυρώσεις στο ενδεχόμενο να μην μπορέσουν να εκπληρώσουν τους στόχους των συμβολαίων. Είναι επίσης επιφυλακτικές για τη σύσταση κοινοπραξιών με τοπικές εταιρείες που είναι τα απομεινάρια της εποχής του Σαντάμ Χουσεΐν. «Υποψιάζομαι ότι όταν το θέμα φτάσει στο διοικητικό συμβούλιο θα προκύψουν εκατοντάδες ερωτήματα», αναφέρει στέλεχος της βιομηχανίας. Από την πλευρά του ο Al-Shahristani είναι πρόθυμος να ακούσει τα παράπονα.

Εξετάζει επίσης την πιθανότητα να δρομολογήσει συμφωνίες επιμερισμού της παραγωγής, κάτι που θα επιτρέψει στις εταιρείες να μοιραστούν τις προοπτικές στα κέρδη από το πετρέλαιο που θα ανακαλύψουν και θα αντλήσουν.

Οι μεγάλες πετρελαϊκές, πάντως, δεν βιάζονται να συμμετάσχουν στους διαγωνισμούς και περιμένουν να διασφαλίσουν τους καλύτερους δυνατούς όρους. Οι Ιρακινοί από την πλευρά τους προκειμένου να εντείνουν την πίεση συνάπτουν συμφωνίες με άλλα μέρη. Για παράδειγμα, η Βαγδάτη έχει ήδη διαπραγματευτεί μια συμφωνία με την Chinese National Petroleum για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων του Αχντάμπ. «Αυτό δείχνει ότι οι Ιρακινοί έχουν τη δυνατότητα να ολοκληρώσουν τις διαπραγματεύσεις για την εκμετάλλευση κοιτασμάτων», επισημαίνει ο Alex Munton, αναλυτής της εταιρείας συμβούλων Wood Mackenzie από το Εδιμβούργο. Ο Al-Shahristani βρίσκεται επίσης σε διαπραγματεύσεις με την ιταλική Eni και άλλους για την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων της Νασιρίγια, δυναμικότητας 3,5 εκατ. βαρελιών. «Οι ανοιχτές διαδικασίες είναι χρονοβόρες και σε αυτό το πλαίσιο ζητήσαμε από επιλεγμένες εταιρείες που είναι επαρκώς προετοιμασμένες να υποβάλουν τις προσφορές τους», αναφέρει.

Παρά τις όποιες αντιξοότητες, οι Ιρακινοί φαίνεται ότι αργά η γρήγορα θα κινηθούν προς το στόχο τους. Με αποθέματα 115 εκατ. βαρελιών, οι παραγωγικές δυνατότητες του Ιράκ ενδεχομένως να αποτελέσουν σημαντική πρόκληση για τη Σαουδική Αραβία των 12 εκατ. βαρελιών την ημέρα, όπως εκτιμά ο Helmut A. Merklein, πρώην στέλεχος της αμερικανικής Υπηρεσίας Ενέργειας και σήμερα σύμβουλος. «Ο (μόνος) περιορισμός είναι οι αντοχές τις αγοράς», συμπληρώνει.
Μια πηγή πληροφοριών
Η Wood Mackenzie, εταιρεία συμβούλων για τον κλάδο εξόρυξης και πετρελαίου με έδρα το Εδιμβούργο, έχει καταρτίσει μια παρουσίαση για τις μελλοντικές προοπτικές της ιρακινής πετρελαϊκής βιομηχανίας. Το 18σέλιδο έγγραφο είναι γεμάτο με διαγράμματα, χάρτες και άλλα δεδομένα. Επίσης, δίνει συγκεκριμένες ιστορικές πληροφορίες για τον πετρελαϊκό κλάδο του Ιράκ.
Capital.gr