Καθώς Σομαλοί πειρατές και δυτικοί «κομάντος» ναυμαχούν στις θάλασσές του για την τύχη πλοίων και ομήρων, ο Ινδικός Ωκεανός βγαίνει στο «προσκήνιο» της παγκόσμιας ειδησεογραφίας, θέση στην οποία πρόκειται, ως φαίνεται, να παραμείνει λόγω της ολοένα αυξανόμενης οικονομικής και γεωπολιτικής σημασίας του στη διεθνή σκακιέρα.

«Κλειδί» ενεργειακής εξασφάλισης, «επίκεντρο» μελλοντικών εξελίξεων και «πεδίο παγκόσμιου ανταγωνισμού», ο Ινδικός Ωκεανός θα έχει την «τιμή» να φιλοξενήσει στα ύδατά του τις καθοριστικότερες διεθνείς «τιτανομαχίες» του 21ου αιώνα με πρώτη και καλύτερη αυτή μεταξύ Κίνας και Ινδίας, όπως σημειώνει χαρακτηριστικά η πολιτική επιθεώρηση «Foreign Αffairs».

Εκεί, από τον Κόλπο του Αντεν και την Αραβική Λεκάνη μέχρι τον Κόλπο της Βεγγάλης και τον Πορθμό της Μαλάκας, πρόκειται να κριθούν οι συσχετισμοί δυνάμεων της νέας πολυπολικής εποχής. Ο Ινδικός Ωκεανός βρέχει (άμεσα ή έμμεσα) το σύνολο του ισλαμικού κόσμου, χώρες με πρωταγωνιστικό ρόλο στις διεθνείς εξελίξεις (Ιράν, Πακιστάν, Ινδία, Κίνα κ.ά.) και κράτη πλούσια σε φυσικούς πόρους (Σαουδική Αραβία, Μιανμάρ κ.ά.).

Τα νερά του διασχίζει το 70% του παγκόσμιου εμπορίου πετρελαϊκών προϊόντων και το 50% των διακινούμενων με φορτηγά-πλοία εμπορευμάτων, ενώ οι ακτές του σχηματίζουν κάποια από τα σημαντικότερα εμπορικά περάσματα της υφηλίου, όπως τα Στενά του Ορμούζ απ όπου περνά το 40% του διακινούμενου αργού πετρελαίου και ο Πορθμός της Μαλάκας από όπου διέρχεται το 40% του παγκοσμίου θαλάσσιου εμπορίου.

Ολα αυτά σε συνδυασμό με τις δύσκολες ημέρες που έρχονται (οι παγκόσμιες ανάγκες σε ενέργεια προβλέπεται να αυξηθούν κατά 45% την περίοδο 2006-2030) καθιστούν τον Ινδικό Ωκεανό οικονομικο-πολιτικό «φιλέτο» για τον έλεγχο του οποίου ήδη «σφάζονται» (με το βαμβάκι προς το παρόν και με τις ΗΠΑ σε ρόλο θεατή) Ινδία και Κίνα.

«Οχυρώνεται» το Δελχί
Με όχημα το εμπόριο, το Νέο Δελχί δικτυώνεται. Εισάγει γαιάνθρακες από τη Μοζαμβίκη, τη Νότια Αφρική και την Ινδονησία, πετρέλαιο από τον Περσικό Κόλπο και υγροποιημένο φυσικό αέριο (LGN) από τη Μαλαισία, την Ινδονησία καθώς και χώρες της Νότιας Αφρικής.

Στενό είναι το φλερτ μεταξύ Ινδίας και Ιράν, με την πρώτη να αναζητά στο δεύτερο όχι μόνο έναν ενεργειακό εταίρο, αλλά και έναν στρατηγικό ανάχωμα ενάντια στο Πακιστάν.

Το 2005 υπεγράφη μεταξύ τους συμφωνία ύψους 22 δισεκατομμυρίων δολαρίων βάσει της οποίας το Ιράν επρόκειτο να τροφοδοτεί την Ινδία με 5 εκατ. τόνους LNG ετησίως, ξεκινώντας από το 2009 και για διάστημα 25 ετών (συμφωνία η οποία ωστόσο στην πορεία «κόλλησε»), ενώ στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έχει πέσει η οικοδόμηση ενός αγωγού φυσικού αερίου ο οποίος θα συνδέει τις δύο χώρες μέσω Πακιστάν.

Επιπλέον, η Ινδία βοηθά το Ιράν στην οικοδόμηση λιμανιού στον κόλπο του Ομάν (Τσαμπαχάρ).

Παράλληλα, αναπτύσσει κάποιες από τις ήδη υπάρχουσες ναυτικές της βάσεις όπως αυτή στην Κάρουαρ, νότια της Γκόα, οικοδομεί ναύσταθμους σε περιοχές όπως η Μαδαγασκάρη, ο Μαυρίκιος, η Σεϋχέλλες, καθώς και τα νησιά και Ανταμαν και Νίκομπαρ, ενώ ρίχνει γέφυρες εμπορικής επικοινωνίας στην πλούσια σε φυσικούς πόρους Μιανμάρ.

Παράλληλα, σε στρατιωτικό επίπεδοη Ινδία, ενισχύει τις ναυτικές της δυνάμεις. Τρία πυρηνοκίνητα υποβρύχια (Akula/Project 971), έξι ντιζελο-ηλεκτρικά υποβρύχια (Scorpene), τρία αεροπλανοφόρα καθώς πλήθος φρεγατών, αεροσκαφών και ελικοπτέρων (Ka-31) φιλοδοξεί να έχει προσθέσει μέχρι το 2015 στα 155 ήδη υπάρχοντα πολεμικά πλοία της αναβαθμίζοντας τον ινδικό στόλο στον τρίτο ισχυρότερο στον κόσμο (ύστερα από αυτούς των ΗΠΑ και της Κίνας).

Σε εγρήγορση ο κινεζικός γίγαντας
Εμπόδιο στην επέκταση της Ινδίας στέκεται ωστόσο η Κίνα. Το Πεκίνο «στήνει» πλήθος λιμανιών, ναυτικών βάσεων και θαλάσσιων παρατηρητηρίων: στις περιοχές Γκουάνταρ (πρότζεκτ κόστους 250 εκατ. δολ.) και Πάσνι του Πακιστάν, στην πόλη Χαμπαντότα της Σρι Λάνκα (με κόστος 1 δισ. δολ.) και στην πόλη Τσίταγκονγκ του Μπαγκλαντές. Παράλληλα, οι Κινέζοι έχουν επενδύσει δισ. δολάρια σε περίπου 90 έργα στη Μιανμάρ (οδικό δίκτυο, αγωγοί, εγκαταστάσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου κ.ά.). Στόχος τους να ενώσουν εμπορικο-ενεργειακά τον Κόλπο της Βεγγάλης με τον κινεζικό νότο. Παράλληλα, η κυβέρνηση του Χου Ζιντάο οραματίζεται τη διάνοιξη μιας διώρυγας (κόστους 20 δισ. δολ.) στον Ισθμό του Κρα η οποία θα συνδέει τον Ινδικό με τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας (το 85% των πετρελαϊκών προϊόντων στην Κίνα, φτάνουν εκεί μέσω του Πορθμού της Μαλάκας).

Σε στρατιωτικό επίπεδο, το Πεκίνο εξοπλίζεται με 5 φορές ταχύτερους ρυθμούς από τις ΗΠΑ (υπολογίζεται πως διαθέτει 10 πυρηνοκίνητα πλοία και περί τα 60 ντιζελο-ηλεκτρικά υποβρύχια), επενδύει μεγάλα ποσά σε εξοπλισμούς, ενώ στα σχέδιά του είναι και η αγορά τουλάχιστον ενός αεροπλανοφόρου. Κι όλα αυτά, ενώ η δυτική παρουσία στην περιοχή φθίνει. Χαρακτηριστικά, τη στιγμή που νέες υπερδυνάμεις «εκκολάπτονται» και η ναυτική υπεροπλία των ΗΠΑ υποχωρεί (από 600 πολεμικά πλοία στα τέλη του Ψυχρού Πολέμου, σήμερα απαριθμεί 279), η Ουάσιγκτον αλλάζει στρατηγική. Αποχωρεί από τον Ατλαντικό και ενισχύει την παρουσία της στον Ινδικό και στον Δυτικό Ειρηνικό μέσω της Ινδίας και της Ιαπωνίας. Στόχος της, να συγκρατήσει τον κινεζικό γίγαντα.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΦΙΔΑΣ ΕΘΝΟΣ