Της Ελίνας Γαληνού
Ελληνικό Πάσχα. Γιορτή ανοιξιάτικη, χαρμόσυνη της χριστιανοσύνης, συνδεδεμένη με τους αγώνες του Εθνους μας. Οι πασχαλιές ανθισμένες, η φύση στην πιο γόνιμή της ώρα και η μυρωδιά του κεριού της Μεγαλοβδομάδας ν΄ανεβάζει τις αισθήσεις και την αδημονία για την έλευση της Ανάστασης. Κι΄ύστερα, το φιλί της αγάπης κάτω από το φώς της λευκής λαμπάδας που λιώνει σιγά-σιγά γεμίζοντας τα ρούχα μας λευκά στίγματα που μένουν για να θυμίζουν ότι η Ανάσταση δεν τελείωσε στο άψε-σβήσε το Μέγα Σάββατο το βράδι…
Τη Μεγάλη Τετάρτη το σπίτι γέμιζε από τις μυρωδιές των ψημένων κουλουριών και της βαφής των αβγών. Απ ό το περίσσευμα της ζύμης, η γιαγιά έφτιαχνε την λεγόμενη «κοκώνα», μια κούκλα γένους θηλυκού για κάθε εγγόνι της οικογένειας και την έδινε στα παιδιά ανήμερα το Πάσχα, για να γίνουν γόνιμα και να συνεχίσουν την οικογένεια.
Ηταν οι εποχές εκείνες που το Πάσχα γιορτάζονταν στο σπίτι. Δεν ήταν της μόδας η μαζική αναχώρηση και η ερήμωση της πόλης. Τώρα τα πράγματα έχουν αλλάξει και οι περισσότεροι πασχίζουν να τρέξουν στις οργανωμένες εκδρομές και να κάνουν Ανάσταση στα ξενοδοχεία με το τυποποιημένο μενού. Πόσοι είναι εκείνοι που δαπανούν λίγο από το χρόνο τους για να διατηρήσουν τα παλιά έθιμα, τη βαφή των αβγών ή το ψήσιμο των κουλουριών και τσουρεκιών; Όλα πουλιούνται έτοιμα σε πολυτελείς συσκευασίες, οπότε το Πάσχα μπήκε και αυτό στη βιομηχανοποίηση και πωλείται στο σούπερ –μάρκετ…
Κάποιες βέβαια από τι ς παλιές συνήθειες, διατηρούνται αλλά περισσότερο από κεκτημένη ταχύτητα. Οι νονοί εξακολουθούν να αγοράζουν κόκκινα παπούτσια στα βαφτιστήρια τους αλλά από φιρμάτα μαγαζιά. Ναι το γιορτάζουμε ακόμα το Πάσχα, αλλά με τις σύγχρονες προδιαγραφές που σαφώς περνάνε μέσα από τη σφαίρα της εμπορευματοποίησης..
Και όμως, κάποτε, ίσως όχι και τόσο παλιά, η πασχαλιάτικη ατμόσφαιρα ήταν αρκετά διαφορετική. Πάσχα για μας τα παιδιά της δεκαετίας του εξήντα, σήμαινε μια ημερήσια βόλτα στις εξοχές της Αττικής όπου παίζαμε ανάμεσα στα αρχαία μάρμαρα , τα χαμομήλια και τις παπαρούνες, τσουγκρίζοντας τα κόκκινα αβγά.. Ηταν η Ανάσταση στην εκκλησιά της ενορίας ή του χωριού, με τον κόσμο να υποδέχεται κατανυκτικά το θείο φώς για να ανάψει τη λαμπάδα του. Κι΄ήταν η καλή πράξη που αναζητούσαμε να κάνουμε μέσα στις Αγιες Μέρες για να νιώσουμε το αληθινό νόημα αυτής της γιορτής.. Αυτό ήταν το Πάσχα των Ελλήνων στις πόλεις και στα χωριά κάποτε, όχι τόσο παλιά. Πού χάθηκε αυτό το ανθρώπινο Πάσχα μέσα στην τρέλα της ταχύτητας, μαζί με τόσα άλλα;