Oμπάμα-Κλίντον, το δίδυμο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής
Οσο και αν φαίνεται παράδοξο, ακόμα και υπερβολικό, ο περισσότερο ωφελημένος από μια επιτυχή κατάληξη της επίσκεψης του Αμερικανού προέδρου Ομπάμα στην Τουρκία θα είναι… η Αθήνα.
Το ένα από τα δύο κεντρικά ζητήματα στην ατζέντα της επίσκεψης Ομπάμα στην Αγκυρα και ειδικά αυτών που συζητήθηκαν πίσω από τις κλειστές πόρτες του γραφείου του Ταγίπ Ερντογάν είναι το «ξεμπλοκάρισμα» της ροής του φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν και της Κασπίας προς την Ευρώπη μέσω του αγωγού Τουρκίας – Ελλάδας – Ιταλίας. Και το δεύτερο αφορούσε τον ευρύτερο ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή της Μέσης Ανατολής μετά τη σταδιακή απεμπλοκή των ΗΠΑ από το Ιράκ. Διασταυρωμένες πληροφορίες του ETf, από τις Βρυξέλλες, αναφέρουν ότι το… κουβάρι που επιχείρησε να ξεμπλέξει ταυτόχρονα, και από τις δύο του άκρες, ο πρόεδρος Ομπάμα στην Αγκυρα έχει να κάνει με δύο αλληλοεξαρτώμενες κινήσεις:

1 Το άνοιγμα του «φακέλου ενέργεια» στο πλαίσιο της διαδικασίας ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. η οποία λίγο-πολύ έχει «παγώσει».

2 Την αντιστροφή -ως αντάλλαγμα- της πολιτικής που έχει εφαρμόσει τους τελευταίους μήνες η Αγκυρα σε ό,τι αφορά την απεμπλοκή της ροής του φυσικού αερίου του Αζερμπαϊτζάν προς την Ευρώπη, μέσω της Ελλάδας. Για να γίνει ευκολότερα αντιληπτή η ενεργειακή παρτίδα που παίζεται τα δύο τελευταία χρόνια μεταξύ Ευρωπαϊκής Ενωσης, ΗΠΑ, Ρωσίας, Αζερμπαϊτζάν και Τουρκίας, είναι αναγκαίο να αναφέρουμε ότι:
– Η Τουρκία, παρά τις παραδοσιακά εξαιρετικές σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν, την τελευταία περίοδο έχει αρχίσει να πιέζει την κυβέρνηση στο Μπακού να αποδεχθεί μία συμφωνία η οποία θα προβλέπει την αγορά φυσικού αερίου σε πολύ χαμηλές τιμές από την Αγκυρα και τη μεταπώλησή του στις τρέχουσες υψηλότερες τιμές (τριπλάσιες) στη Δ. Ευρώπη.
Παράλληλα, η κυβέρνηση Ερντογάν άνοιξε τα σύνορα με την Αρμενία παρά το ότι ανέκαθεν η Τουρκία στήριζε το Αζερμπαϊτζάν στην αντίθεσή του με την Αρμενία με την οποία παραδοσιακά (λόγω της σφαγής των Αρμενίων) η Τουρκία δεν είχε καλές σχέσεις. Ταυτόχρονα, έχει πυκνώσει τις διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα για την αύξηση των ποσοτήτων ρωσικού φυσικού αερίου που δέχεται μέσω του South Stream. Και αυτό σε συνδυασμό με την αύξηση των εσόδων της από τη λειτουργία του αγωγού. Στο πλαίσιο αυτό, άλλωστε, είχε προγραμματισθεί και η επίσκεψη Μεντβέντεφ στην Αγκυρα αμέσως μετά την επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου.
– Το Αζερμπαϊτζάν, τελευταία, για να αποφύγει αυτή την πίεση της Τουρκίας, έχει στραφεί και πάλι προς τη Ρωσία για την προώθηση του φυσικού αερίου προς την Ε.Ε. Στο παρελθόν η Ρωσία είχε ασκήσει και αυτή πιέσεις στο Μπακού για να αγοράζει το φυσικό του αέριο φθηνά και να το πουλάει αυτή στη συνέχεια ακριβότερα στην Ε.Ε. Αποτέλεσμα αυτής της τακτικής ήταν να στραφεί τότε το Αζερμπαϊτζάν προς τις ΗΠΑ και την Τουρκία για να ξεφύγει από την πίεση της Ρωσίας. Τους τελευταίους μήνες η Ρωσία άλλαξε τακτική και ζητά να αγοράσει αζέρικο φυσικό αέριο σε τιμές υψηλότερες από αυτές που δίνει η Τουρκία στην κυβέρνηση του Μπακού…
– Σε αντιπερισπασμό απέναντι στην πίεση της Αγκυρας, η κυβέρνηση του Μπακού έχει πυκνώσει τις επαφές με την Αθήνα και έχει βελτιώσει τις σχέσεις σε πολλά επίπεδα. Στο πρόσφατο ταξίδι του Αζέρου προέδρου κ. Αλίεφ στην Αθήνα, το Φεβρουάριο, υπογράφθηκαν σημαντικές συμφωνίες οι οποίες αφορούν σε επενδύσεις στο Αζερμπαϊτζάν, όχι μόνο στην ενέργεια, αλλά και σε άλλους τομείς της οικονομίας.
Παράλληλα, η ΔΕΠΑ έχει «κλείσει» μεγάλες ποσότητες φυσικού αερίου σε πολύ χαμηλότερες της αγοράς τιμές από το Αζερμπαϊτζάν. Αυτό βέβαια σημαίνει ότι η ελληνική κυβέρνηση Καραμανλή έχει κάθε λόγο να πεισθεί ο Ερντογάν από τον κ. Ομπάμα να ενεργοποιηθεί στο 100% ο αγωγός Τουρκίας – Ελλάδας, μέσω του οποίου διοχετεύεται το φυσικό αέριο από την Κασπία και το Μπακού στην Ελλάδα και από την Ελλάδα, όταν ολοκληρωθεί ο υποθαλάσσιος αγωγός, στην Ιταλία.
Των Γ. Δασκαλόπουλου και Γ. Αγγέλη
Ελεύθερος Τύπος