Ερ. Καλωσορίσατε στη Θεσσαλονίκη. Έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ήσαστε εδώ την τελευταία φορά, ποιος ο σκοπός της επίσκεψής σας;
Απ. Ήθελα πολύ να έρθω εδώ, πρώτα από όλα, δεν είχα έρθει μέχρι τώρα στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή και είναι ένας καταπληκτικός θεσμός, με τόσο πλούσια ιστορία, είχα ακούσει τόσο πολλά γι’ αυτό και ήθελα να έρθω να… τα δω προσωπικά. Καταλαβαίνω τη σημαντική δουλειά που κάνουν εκεί, εκπαιδεύοντας νέους ανθρώπους, όχι μόνο από την Ελλάδα, αλλά από τα Βαλκάνια και τη διεθνή κοινότητα στον τομέα των αγροτικών επιστημών, αυτό ήταν σημαντικό, είχα επίσης γεύμα με ειδικούς, επιχειρηματίες, δημοσιογράφους που ασχολούνται με τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας και περιβαλλοντικές τεχνολογίες, κάτι που αποτελεί, όπως γνωρίζετε, μια νέα προτεραιότητα για την κυβέρνηση του προέδρου Ομπαμα.
Και σήμερα συνάντησα το νέο υπουργό Μακεδονίας- Θράκης, είχαμε υπέροχη συζήτηση για το όραμά του για την περιοχή, ως πύλη για τα Βαλκάνια και την ευρύτερη διεθνή κοινότητα, και την άποψή του για το πώς η ανάπτυξη μπορεί να πραγματοποιηθεί. Προωθώ, όπως και ο πρόξενος εδώ, την ανάπτυξη του εμπορίου, των δεσμών, των επιχειρηματικών δεσμών μεταξύ ΗΠΑ και Ελλάδας, και βλέπω την Ελλάδα ως επίκεντρο για την ευρύτερη περιφερειακή ανάπτυξη στην περιοχή.

Ερ. κ. Πρέσβη κατά την 60ή σύνοδο των ηγετών του ΝΑΤΟ μας δόθηκε η εντύπωση ότι οι ΗΠΑ θέλουν να αλλάξουν τις προτεραιότητες της Συμμαχίας, η Τουρκία ζήτησε και πήρε το δεύτερο ρόλο στο ΝΑΤΟ, γιατί ο κ. Ομπάμα είναι τόσο γενναιόδωρος με την Τουρκία;
ΑΠ. Δε νομίζω ότι το βλέπουμε έτσι, το βλέπουμε λίγο διαφορετικά, όταν ήρθε η νέα κυβέρνηση είδε τον κόσμο ίσως λίγο διαφορετικά από ό,τι στο παρελθόν, επικεντρώθηκε στη σημασία του να δωσει έναν νέο τόνο στις διεθνείς σχέσεις, να κάνει ένα άνοιγμα, κυρίως στο μουσουλμανικό κόσμο, να διασφαλίσει ότι συνεργαζόμαστε σε κοινά προβλήματα και προκλήσεις και να προωθήσει ένα όραμα ειρήνης και σταθερότητας στον κόσμο.
Όπως γνωρίζετε, η Ελλάδα το γνωρίζει καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο, η Μέση Ανατολή είναι σημαντική για την σταθερότητα στον κόσμο αλλά και για την περιοχή σας και η Τουρκία με γείτονες, όπως το Ιράν, το Ιράκ, η Συρία έχει έναν σημαντικό ρόλο ως υπόδειγμα ενός σύγχρονου, κοσμικού ισλαμικού κράτους και θέλουμε να βοηθήσουμε την Άγκυρα, νομίζω, όχι μόνο στο ΝΑΤΟ, αλλά και στη διεθνή κοινότητα.

Ερ. Χαρακτηρίζετε αυτό το ρόλο σημαντικό, κάποιοι θεωρούν ότι είναι αναβαθμισμένος, νομίζω ότι θορύβησε τα μέλη του ΝΑΤΟ, κυρίως τη Γερμανία και τη Γαλλία, νομίζετε ότι θα έχουμε δύο αντιτιθέμενους πόλους στο ΝΑΤΟ;
Απ. Όχι, δε νομίζω ότι η “αναβάθμιση” είναι ο σωστός όρος, νομίζω ότι η πρόκληση, αυτό που υπήρξε σημαντικό είναι η ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Υπήρξε ένας σημαντικός ρόλος στο να βοηθήσουμε στη διαμόρφωση ενός οράματος για το μέλλον και νομίζω ότι οι ΗΠΑ νιώθουν πως μια ευρωπαϊκή προοπτική πρέπει να διατηρηθεί, ως ένα σημαντικό κίνητρο για την Τουρκία, αλλά και για όλους μας, ως προς το πώς βλέπουμε το μέλλον. Οπότε εκεί οι ΗΠΑ δίνουν την έμφαση στη σχέση και τη σημασία που δίνουν στην Τουρκία. Δεν βλέπω λοιπόν μια διαφορά ως προς αυτό, βλέπω επίσης μια διαφορετική αντιμετώπιση της νέας αμερικανικής κυβέρνησης ως προς τους παραδοσιακούς τρόπους αντιμετώπισης της Ευρώπης και του κόσμου, ότι δηλαδή δεν έχουν πλέον εφαρμογή στο σύγχρονο κόσμο του σήμερα και αυτός ο τρόπος του να να αντιμετωπίζουμε την Τουρκία για παράδειγμα και την Ελλάδα ως πακέτο είναι κάπως αναχρονιστικός. Η νέα κυβέρνηση αντιμετωπίζει αυτές τις δύο χώρες αυτόνομα, σημαντικές από μόνες τους, ως ισχυρούς εταίρους και συμμάχους, αλλά όχι όπως στο παρελθόν, ότι δηλαδή ό,τι κάνεις για τη μία, πρέπει να κάνεις ακριβώς το ίδιο και για την άλλη. Πρέπει να αναπτύξουμε αυτές τις σχέσεις ισότιμα και σημαντικά, αλλά μπορούν να είναι διαφορετικές.

Ερ. κ. Πρέσβη γνωρίζετε πολύ καλά την κατάσταση στο Ιράκ. Θεωρείτε ότι η χώρα θα παραμείνει ενωμένη, ή βλέπετε πιθανό να δημιουργούνται τρία νέα, ανεξάρτητα κράτη;
Απ. Έχοντας εργαστεί εκεί για δύο χρόνια πιστεύω ότι το μέλλον του Ιράκ είναι ως μια ενωμένης χώρας. Είναι μια χώρα που έχει μια μακρά παράδοση εθνοτικής και θρησκευτικής ποικιλίας. Έζησαν μαζί για αιώνες με αυτό τον τρόπο και αν απομακρυνθούν αυτά τα στοιχεία που προσπαθούν να ανατρέψουν το πολιτικό σύστημα και την πρόοδο με τη βία και την τρομοκρατία, οι ιρακινοί συμβιώνουν μεταξύ τους αρμονικά, συνεργάζονται, για μακρές περιόδους έκαναν μεικτούς γάμους και έχουν αλληλοσεβασμό και αλληλοεκτίμηση, οπότε είμαι σίγουρος ότι αυτό είναι το μέλλον της χώρας. Υπάρχουν επίσης οικονομικοί παράγοντες που οδηγούν επίσης τη χώρα, που την καθιστούν ως ενωμένη χώρα μια πολύ ελκυστική οικονομική μελλοντική δύναμη στη Μέση Ανατολή και θα χάσουν όσοι σκέφτονται ότι το μέλλον του Ιράκ δεν είναι παρά μιας χώρας ενωμένης. Οπότε είμαι αισιόδοξος ότι η χώρα θα παραμείνει ενωμένη και ότι έχει ένα πολύ λαμπρό μέλλον, δεδομένων των φυσικών της πόρων και του πνευματικού κεφαλαίου της.

Ερ. θα ήθελα να μείνω σε αυτό που είπατε για τις σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ, Ελλάδας και Τουρκίας, είπατε ότι τα πράγματα αλλάζουν και ότι πρέπει ίσως να δούμε το όλο πράγμα διαφορετικά, παρόλα αυτά οι έλληνες ενοχλήθηκαν από την επίσκεψη, θεωρούν ότι κατά κάποιο τρόπο η ισορροπία των δυνάμεων στην περιοχή ανατρέπεται, κάποιοι θεωρούν ότι οι ΗΠΑ αγνοούν τα ελληνικά συμφέροντα στην περιοχή, ποια είναι η άποψή σας;
Απ. Νομίζω ότι αυτό δεν είναι δίκαιο και το λέω έχοντας εργαστεί στενά για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις από τους πρώτους μήνες αυτής της νέας κυβέρνησης και είδα ότι η υπουργός των Εξωτερικών σας ήταν από τους πρώτους που ήρθε στην Ουάσιγκτον και συναντήθηκε με την υπουργό Κλίντον, και μόλις πριν δύο εβδομάδες ήμουν στις ΗΠΑ για να γιορτάσουμε στο East Room του Λευκού Οίκου την 25η Μαρτίου, σε μια εκδήλωση στην οποία παραβρέθηκε ο πρόεδρος, ο αντιπρόεδρος, ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής και ο υπουργός Δικαιοσύνης. Ο πρόεδρος έδωσε μια θερμή και προσωπική, κατά τη γνώμη μου, ομιλία σχετικά με το ενδιαφέρον του για την Ελλάδα και το σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η Ελλάδα στην ανάπτυξη των ΗΠΑ, αλλά και τα όσα έχουν κάνει οι ΗΠΑ για την Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια. Και ο αντιπρέοδρος μίλησε επίσης, έμειναν για τη δεξίωση, συνάντησαν κόσμο και αυτό ήταν ένα σημαντικό γεγονός για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Για μένα δίνεται μεγάλη σημασία και έμφαση σε αυτό, ο πρόεδρος έπειτα συναντήθηκε με τον κ. Καραμανλή, ήταν από τους λίγους ηγέτες με τον οποίο είχε είχε διμερή συνάντηση στο Στρασβούργο. Πιστεύω λοιπόν ότι δίνεται έμφαση από τη νέα κυβέρνηση, η οποία είναι μάλιστα μόλις λίγων μηνών, το ενδιαφέρον που επιδεικνύει για την Ελλάδα είναι σημαντικό.
Φυσικά ο πρόεδρος ταξίδεψε στην Τουρκία και όχι εδώ, αλλά νομίζω ότι τα ταξίδια και οι επισκέψεις σε πρωτεύουσες δεν είναι ο μόνος τρόπος για να δείχνει κανείς το ενδιαφέρον του και τη δύναμη των σχέσεων και είμαι βέβαιος ότι θα δείτε ότι αυτή η νέα κυβέρνηση θα προσπαθήσει ενεργά για την ενίσχυση της συνεργασίας και αυτό για μένα έγινε εμφανές από τους πρώτους κιόλας μήνες.

Ερ. κ. Πρέσβη όλοι οι αναλυτές, αμερικανοί επίσης, συμφωνούν ότι υπάρχει μια ανατροπή της ισορροπίας των δυνάμεων στην περιοχή με αυτό τον λεγόμενο αναβαθμισμένο ρόλο της Τουρκίας μετά την επίσκεψη του προέδρου Ομπάμα, είστε βέβαιος ότι αυτή η ανατροπή θα επηρεάσει θετικά τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή;
Απ. Δε νομίζω ότι τίθεται θέμα ισορροπίας των δυνάμεων, νομίζω ότι είναι σημαντικό οι άνθρωποι να δουν πώς έχει ο σύγχρονος κόσμος, όπως κάνει η νέα αμερικανική κυβέρνηση, και όχι να ανατρέχουν σε ξεπερασμένα μοντέλα και συνήθειες. Η Τουρκία, η Ελλάδα και οι ΗΠΑ είναι όλοι εταίροι και σύμμαχοι και πρέπει έτσι να βλέπουμε τους εαυτούς μας. Οι απειλές στο σύγχρονο κόσμο είναι πολύ διαφορετικές από εκείνες πριν 20, 30, 50, 100 χρόνια. Οι απειλές που αντιμετωπίζουμε προέρχονται κυρίως από διεθνή προβλήματα, από την τρομοκρατία, το βλέπετε και στη χώρα σας, το βλέπετε διεθνώς, από οικονομικές προκλήσεις και κρίσεις, από το διεθνές έγκλημα, την παράνομη εισροή μεταναστών, από τη διακίνηση ναρκωτικών, από την πειρατεία που επηρεάζει το εμπόριό μας, νομίζω ότι είναι σημαντικό ο κόσμος να σκέφτεται πού βρισκόμαστε, πού είναι το μέλλον και πού είναι οι προκλήσεις σε αυτό το μέλλον. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν παραμένουν κάποια ζητήματα στις σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, αλλά ως δύο σύμμαχοι του ΝΑΤΟ τα αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά όλα αυτά τα 60 χρόνια στο πλαίσιο της συμμαχίας και νομίζω ότι ως εταίροι και σύμμαχοι θα συνεχίσουν να τα αντιμετωπίζουν.
Για μένα αυτή η αντίληψη περί της ισορροπίας των δυνάμεων ως κλειδί, ως κυρίαρχο ζητούμενο, δεν είναι πλέον τόσο σχετική όσο στο παραλεθόν και νομίζω ότι θα ήταν πολύ ωφέλιμο για τις ΗΠΑ και την Ελλάδα να απομακρυνθούμε από αυτό, να πάψουμε να το αντιμετωπίζουμε ως τριμερές ζήτημα και να επικεντρωθούμε από την άλλη στις σχέσεις ΗΠΑ- Ελλάδας ως κάτι το σημαντικό από μόνο του. Υπάρχουν πολλά από τα οποία μπορούν οι χώρες μας να επωφεληθούν από τη συνεργασία μας και σε αυτό πρέπει να επικεντρώνουμε τις δυνάμεις μας και αυτό πρέπει να το κάνουμε ανεξάρτητα, όχι με αναφορά στη σχέση της Ελλάδας με την Τουρκία και το τι κάνετε εκεί ή τις δικές μας σχέσεις με την Τουρκία. Νομίζω όλα αυτά πρέπει να είναι ουδέτερα και μπορούν να είναι. Η άποψή μου είναι ότι το ταξίδι του προέδρου στην Τουρκία ήταν θετικό για την Ελλάδα. Το καλύτερο για την Ελλάδα είναι ο μεγάλος γείτονάς σας να είναι μια χώρα σταθερή, να συνεργάζεται με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, να είναι μετριοπαθής και να παραμένει έτσι ένα κοσμικό παράδειγμα για το μουσουλμανικό κόσμο. Και νομίζω ότι αυτό είναι το καλύτερο για την Ελλάδα και είναι το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε για την ασφάλειά σας και τη σταθερότητά σας πρέπει να το προσέξουμε αυτό το θέμα.

Ερ. Θα προσθέσω όμως κάτι για το γείτονά μας, όλα αυτά, χωρίς να δημιουργεί προβλήματα στο Αιγαίο, την Κύπρο κλπ
Απ. Ελπίζουμε ότι αυτά τα προβλήματα θα λυθούν με τον καιρό, υπήρξαν περίοδοι στο παρελθόν κατά τις οποίες αρχίσατε να κάνετε προόδους σε αυτά, νομίζω ότι η κατάσταση έχει πραγματικά βελτιωθεί, ίσως όχι μήνα με το μήνα, αλλά χρόνο με το χρόνο τα πράγματα γίνονται καλύτερα. Αυτά είναι ζητήματα που χρειάζονται ακόμη δουλειά, είναι όμως αντιμετωπίσιμα, οι κυβερνήσεις σας βρήκαν τρόπους να συνεργαζονται και πρέπει να συνεχίσουν να το κάνουν και νομίζω ότι έχουν έναν κοινό στόχο, το να απομακρύνουν δηλαδή αυτά που ενοχλούν τις σχέσεις σας μεταξύ σας στο μέλλον.

Ερ. Ένα ακόμη ζήτημα που απασχολεί την Τουρκία είναι το κουρδικό, όχι μόνο την Τουρκία φυσικά στην περιοχή, οι Κούρδοι ζητούν από τις ΗΠΑ βοήθεια για να δημιουργήσουν το κράτος τους, το θεωρείτε πιθανό και θα ήταν καλό για τα συμφέροντα των ΗΠΑ στην περιοχή;
Απ. Έχουμε εξαιρετικές σχέσεις με την Τουρκία και οι Κούρδοι ως εθνική ομάδα έχουν πολύ θερμές σχέσεις με τον αμερικανικό λαό, αυτό είναι κάτι ξέχωρο και διακριτό από μελλοντικά αποσχιστικά ζητήματα, και τέτοιου είδους ζητήματα. Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την εδαφική ακεραιότητα της Τουρκίας, όπως και του Ιράκ και αυτό δεν αποτελεί ζήτημα για την αμερικανική πολιτική.

Ερ. Μια τελευταία ερώτηση που σχετίζεται επίσης με την επίσκεψη του κ. Ομπάμα στην Τουρκία, η συνάντηση με τον Οικουμενικό Πατριάρχη, δεν της δόθηκε τόση δημοσιότητα, γιατί;
Απ. Νομίζω ότι πολλά γράφτηκαν γι’ αυτό στον Τύπο, δεν είναι ασυνήθιστο σε περιπτώσεις προεδρικών επισκέψεων σε διάφορες χώρες, να βγαίνουν, λόγω πίεσης χρόνου, επίσημες φωτογραφίες, οι οποίες διαμοιράζονται σε όλα τα Μέσα, υπάρχει πίεση χρόνου και διαφορές ως προς το πόσο γρήγορα αυτές οι φωτογραφίες διαμοιράζονται, νομίζω όμως ότι ο κόσμος δεν θα πρέπει να ψάχνει εδώ θέματα πολιτικής, αφού ο πρόεδρος έστειλε ένα σημαντικό μήνυμα συναντώντας τον οικουμενικό Πατριάρχη, σχετικά με την μακρά και σταθερή πολιτική υποστήριξής μας στον Οικουμενικό Πατριάρχη, ως αρχηγό, οικουμενικό αρχηγό εκατομμυρίων ορθόδοξων πιστών, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε όλο τον κόσμο, μεταξύ των οποίων και εκατομμύρια πιστών στις ΗΠΑ, αλλά και την υποστήριξή του για την θρησκευτική ελευθερία και τη σημασία του ρόλου του Οικουμενικού Πατριαρχείου ως αρχηγού αυτών των πιστών.

Ερ. Με λίγα λόγια κ. Πρέσβη, τι έχει αλλάξει στο τρίγωνο μεταξύ Ουάσιγκτον, Αθήνας και Άγκυρας, μετά την επίσκεψη Ομπάμα και τον αναβαθμισμένο ρόλο της Τουρκίας;
Απ. Αυτό που κατά τη γνώμη μου συνέβη είναι ότι προχωρήσαμε σε έναν πιο θετικό μηχανισμό αντιμετώπισης της κάθε μιας από αυτές τις σχέσεις αυτόνομα και ότι δεν χρειάζεται να τις αντιμετωπίζουμε ως αλληλοσχετιζόμενες μεταξύ τους. Και θα δείτε σήμερα, όπως και στο μέλλον, ότι στο επίκεντρο θα βρίσκεται η ενίσχυση των σχέσεων με την Ελλάδα για το δικό της όφελος και με τη δική της σημασία και για την Ελλάδα και για τις ΗΠΑ και αυτό θα είναι καλό για μας ότι η σχέση της Ελλάδας με τις ΗΠΑ δεν προκύπτει, δεν είναι παράγωγο των σχέσεών μας με την Τουρκία και το αντίστροφο, αλλά αντιθέτως είναι μια σημαντική, πολύτιμη σχέση και αυτό που είπε η νέα αμερικανική κυβέρνηση είναι ότι έχουμε μια νέα προσέγγιση, έναν νέο τόνο, ακούει, κάνει διάλογο, συνεργάζεται, ανεξάρτητα με αυτά που κάνουμε με την Τουρκία και νομίζω ότι αυτό είναι καλό.

Ερ. Οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι σε καλό επίπεδο;
Απ. Πιστεύω ότι είναι σε καλό επίπεδο και ότι προχωρούν γρήγορα και είμαι πολύ αισιόδοξος και θετικός για την εξέλιξη αυτής της σχέσης.
Πηγή: Ανιχνεύσεις